richtingsplan van architekt Dam zijn voorts
de routing in en rond de Statenzaal en het
verbinden van diverse ruimten met elkaar,
waardoor een nieuwe ruimte ontstaat voor
representatieve doeleinden.
Een belangrijk onderdeel van de gehele
operatie is het onderbrengen van alle kan
toorruimten van de Provinciale Griffie in
de Abdijgebouwen of in de zeer directe
omgeving daarvan. Het geschikt maken
van eerder genoemd gebouw voor de af
deling welzijn van de Griffie is een om
vangrijk karwei. Een niet te veronachtza
men post bij de gehele verbouwing is het
aanpassen van het verwarmingssysteem
tot een installatie die vriendelijker met de
energie omspringt. Ook dient te worden
overgegaan tot het aanpassen en vervan
gen van de elektrische installaties wegens
achterstallig onderhoud en wijziging van
de indeling, alsmede tot vervanging van
de versleten geluidsinstallatie en maatre
gelen in verband met de beveiliging.
De kosten van het totale project worden,
samen met de BTW en een post voor on
voorzien, geraamd op 7,8 miljoen. Hier
van is een flink bedrag bestemd voor de
verbouwing en inrichting van het kantoor
gebouw, de vervanging van de versleten
elektrotechnische- en verwarmingsinstal
laties en de vervanging van het totaal ver
sleten meubilair in de Statenzaal. Ook het
met elkaar in verbinding brengen van de
diverse ontvangstruimten is een flinke
post. (De mogelijkheden tot het multifunc
tioneel gebruik van deze ruimten worden
hierdoor aanmerkelijk verbeterd.)
Van het totale bedrag is voorts een be
drag bestemd voor de aanpassing en in
richting van enkele andere binnen het Ab
dijcomplex gelegen panden ten behoeve
van het gebruik door de provincie.
Voordat het plan, met het voorstel om
voor de uitvoering van de verbouwing het
benodigde krediet beschikbaar te stellen,
aan Provinciale Staten is voorgelegd, zijn
de voorstellen getoetst aan de meningen
van deskundigen, zoals vertegenwoordi
gers van Monumentenzorg en de gemeen
te Middelburg. Dit vooroverleg heeft, be
halve een andere, monumentvriendelijke,
oplossing voor de situering van de liftin-
stallatie, geen wijzigingen of aanpassingen
tot gevolg gehad.
Op 30 september 1986 is de informa
tieverschaffing over de voorgenomen ver
bouwing gestart. De architekt heeft aan de
hand van de maquette en ander vervaar
digd illustratiemateriaal op een op die dag
gehouden persconferentie een toelichting
verstrekt. Provinciale Staten hebben op 24
oktober 1986 hun goedkeuring aan de be
treffende plannen gegeven.
Na goedkeuring door Provinciale Staten
zijn er van verschillende zijden bezwaren
tegen het onderdeel 'verbouwing Staten
zaal' ingediend. Daarbij is gebleken dat de
motieven van degenen die bezwaar heb
ben aangetekend tegen het verbouwings
plan, sterk uiteen lopen. Aan verschillende
instanties en particulieren met kritiek op
onderdelen van het verbouwingsplan is de
gelegenheid gegeven om hun standpunt te
verduidelijken.
Het College van Gedeputeerde Staten
heeft het standpunt ingenomen dat de ver
schillende voorstellen tot wijziging welwil
lend zullen worden bezien. In meerdere
gevallen heeft een en ander reeds tot wij
ziging/bijstelling van de plannen geleid.
Andere voorstellen zijn nog bij de archi
tekt en provincie in studie.
Ook de provinciale commissie van de
Bond Heemschut heeft zijn kritiek naar
provincie en Monumentenzorg laten door
klinken. Op 31 januari jl. heeft een uitvoeri
ge gedachtenwisseling tussen vertegen
woordigers van de Bond Heemschut, ar
chitekt Cees Dam en een afvaardiging van
het provinciaal bestuur, onder voorzitter
schap van de gedeputeerde Ventevogel,
plaatsgehad.
Dit gesprek heeft zeer verhelderend ge
werkt en werd door partijen als zeer posi
tief ervaren.
Alternatief plan Heemschut
Een aantal zaken welke, onder meer door
een onjuiste en onvolledige berichtgeving,
bij het publiek en ook bij de Bond Heem
schut verkeerd is overgekomen, is tijdens
dit overleg uit de wereld geholpen. Het
gesprek werd gevoerd aan de hand van
een namens de Bond Heemschut, door ar
chitekt Ir. D. W. Óuwerkerk, opgesteld al
ternatief plan (de redactie tekent hierbij
aan, dat dit gesprek is gevoerd 'naar aan
leiding van een door de Bond Heemschut
opgesteld altematiefplan). Dit plan be
helst onder meer een gespiegelde opstel
ling van de inrichting van de Statenzaal ten
opzichte van de lengte-as en ook ten op
zichte van de huidige en voorgestelde op
stelling. Hierdoor komen de geplande
openingen in de muur van de Statenzaal
naar de nieuw te bouwen omloop in de tuin
van de voormalige ambtswoning te verval
len (voor een meer uitvoerige beschrijving
van dit alternatieve plan: zie elders in dit
nummer).
De gespiegelde opstelling van de zaal
en het laten vervallen van genoemde ope
ningen kunnen door de provincie uit puur
praktisch oogpunt niet worden overgeno
men. Eén van de belangrijke punten bij de
herinrichting is een verbetering van de
routing in het complex. Door de aanbouw
met verschillende openingen naar de Sta
tenzaal zal de toegang tot de zaal en de
gehele organisatie hier rondom aanmerke
lijk kunnen worden verbeterd. Het alterna
tieve plan met een gespiegelde opstelling
en slechts twee openingen naar de aan
bouw zal, in vergelijking met de huidige
situatie, nauwelijks bijdragen aan een ver
betering van het gebruik van de zaal. De
komende en gaande Statenleden blijven
de vergadering op deze wijze immers op
vallend storen.
Op enkele punten is tijdens dit overleg
overeenstemming bereikt. Zo zal de paral
lel met de gevel van de Statenzaal lopende
spant van de omloop verder worden te
ruggezet, zodat deze meer loskomt van de
zaal en tevens op deze wijze de ramen niet
'blokkeert'. Ook is gesproken over de be
perking van het aantal geplande openin
gen onder de ramen naar de nieuw te bou
wen omloop aan de Statenzaal. De archi
tekt zal terzake met een nieuw voorstel ko
men, hetgeen met de Bond Heemschut zal
worden besproken volgens Heemschut is
de bond in feite slechts op enkele detail
punten tegemoetgekomen. Red.).
Ten aanzien van de gepubliceerde foto's
van de inrichtingsmaquette is in het over
leg opgemerkt dat deze foto's een onjuist
beeld geven van het toekomstig meubilair
in de Statenzaal. Het is de bedoeling dat
het meubilair op de podia in een verfijnde
detaillering wordt uitgevoerd en als los
meubilair wordt opgesteld. De maquette is
als werkstuk voor de indeling van de zaal
vervaardigd en wekt ten onrechte de in
druk dat het meubilair als doorlopend ge
heel zal worden uitgevoerd.
Een ander punt waarin in perspublika-
ties en in het overleg met degenen die be
zwaar hebben aangetekend, uitvoerig is
gesproken is de verwijdering van de wa
terput in de tuin en de schouw in de Staten
zaal. De verwijdering van de waterput be
rust echter op een misverstand. In het plan
voor de herinrichting van de tuin heeft dit
ornament opnieuw een plaats gekregen.
Handhaving van de schouw in de Staten
zaal is een zaak, die door Heemschut en
anderen vanwege het historisch karakter
is bepleit. Inmiddels is gebleken dat hier
over genuanceerd wordt gedacht.
Uit het vorenstaande blijkt dat het eerste
plan reeds op diverse onderdelen is ge
wijzigd, respectievelijk aangepast. Het is
het streven van de provincie bij de verde
re uitwerking van de plannen te zoeken
naar een oplossing welke voor beide par
tijen acceptabel is. Dat wil zeggen een
plan waarbij een voor deze tijd aangepaste
vergaderaccommodatie en betere ont
vangstruimte zullen ontstaan, waarbij aan
de historische aspecten zo min mogelijk
afbreuk wordt gedaan.
Met de Bond Heemschut is afgesproken
om het contact voort te zetten. Ook de op
merkingen van de actiegroep 'Vrienden
van het Abdij' zullen hierin worden mee
genomen.
Nog een alternatief
Naast de Bond Heemschut heeft ook archi
tekt H. de Lussanet, welke destijds de res
tauratie en wederopbouw van het na het
bombardement door de Duitse luchtmacht
in mei 1940 verwoeste Abdijcomplex, op
zich heeft genomen, enkele alternatieve
plannen voor een nieuwe Statenzaal bij de
provincie ingediend. Het eerste plan gaat
uit van de bouw van een nieuwe vergader
zaal naast de huidige zaal op het pleintje
aan de Groenmarkt. Het tweede, alterna
tieve plan behelst de bouw van een
nieuwe ondergrondse vergaderaccommo
datie onder de tuin van de voormalige
ambtswoning van de Commissaris der Ko
ningin. De mogelijkheden om binnen het
Abdijcomplex een geheel nieuwe verga
derzaal voor Provinciale Staten te realise
ren zijn eveneens door het College van
Gedeputeerde Staten onderzocht. Ook ar
chitekt Dam is in een van de eerste be
sprekingen met de provincie met deze
suggestie gekomen.
Het College heeft echter, op grond van
met name financiële overwegingen, beslo
ten de vergaderzaal op de huidige lokatie
te handhaven. De mogelijkheden om el
ders een geheel nieuwe zaal te bouwen
zijn, als gevolg hiervan, niet verder ont
wikkeld.
De heer R. Joosse is werkzaam bij de pro
vincie Zeeland op de financiële afdeling.
Hij schrijft dit artikel namens de provincie.
Heemschut, mei 1987
5
