HEEMSCHUT IN AKTIE
Tillefonnepaed
Plan Stationsplein kan
echt beter
Plan leidt tot
vernietiging van
beschermd
stadsgezicht
Paal en perk aan
speculatie en sloop
De boerderij in de
schijnwerpers
Station Echt gered
namelijk in lichtmasten en hekken,
een hotel op de oude Pettelaarse
Schans en in een uitspanning aan
het noordwesten van de Zuider
pias. Dit alles betekent niet alleen
verstoring van de; rust en vervui
ling, maar doet ook sterk afbreuk
aan het panorama vanuit het zui
den, een uitzicht dat Heemschut
uniek in Nederland noemt en daar
om behouden dient te blijven. Bo
vendien is in Het Bossche Broek
een Staatsnatuurreservaat gelegen
en kan het hele gebied de groene
long van de stad worden genoemd.
Redenen te over om de Vergunning
aan Verhofstadt niet te verlenen,
meent Heemschut.
Workum - De gemeentelijke plan
nen om het tracé van het 'Tillefon
nepaed'te wijzigen kunnen niet zo
maar door de Bond Heemschut
worden goedgekeurd, omdat geen
maatregelen worden getroffen het
nieuw te maken tracé veilig te stel
len. Workum denkt slechts aan het
vastleggen van een nieuwe be
stemming op het terrein. Beter wa
re het volgens Heemschut als het
nieuwe tracé op de gemeentelijke
wegenlegger wordt geplaatst of
dat er een erfdienstbaarheid wordt
gevestigd. Dan wordt het mogelijk
dat het nieuwe pad jaren kan
voortbestaan. Over het algemeen
is het zo dat objecten van de ge
meentelijke wegenlegger onder
worpen zijn aan overheidstoezicht;
een bestemming splan geeft geen
zekerheid dat het voortbestaan van
de bestemming tot in jaren is ver
zekerd.
Heemschut is dus niet zozeer tegen
het verleggen van het tracé, maar
wil wel het 'Tillefonnepaed' veilig
stellen. Het pad maakt namelijk
deel uit van een wijd verbreid net
van voet-, trek- en kerkpaden in
het Friese land. Via dit net is het
mogelijk stad of dorp te verlaten,
het landelijk aspect in ogenschouw
te nemen en andere steden, dor
pen of landschappelijke objecten
te bereiken. Heemschut hecht aan
de sociale, cultuurhistorische en
landschappelijke waarden van dit
oude wegennet.
Leeuwarden - De plannen voor
het Stationsplein blijven de Bond
Heemschut bezighouden. Het ge
meentebestuur schreef de Bond
dat de bezwaren die werden aan
gevoerd tegen de aantasting van
het bijzonder waardevolle bomen-
bestand en het pleidooi voor een
duidelijker afscheiding tussen Sta
tionsplein en Oude Veemarkt af-
breuk zouden doen aan de stede-
bouwkundige vormgeving (zie
Heemschut, nr. 3/4 1987, blz. 000).
De Bond is het daarmee in het ge
heel niet eens en heeft de gemeen
teraad daarvan in kennis gesteld.
Verschuiving met enkele meters
van de bouwgrenslijn met het oog
merk het stadsgroen te bescher
men, acht de Bond een winstpunt;
de afscheiding tussen plein en
markt werd volgens de Bond altijd
al gemist.
Heemschut vreest dat de gemaak
te bepalingen te gering zijn om het
ruimtelijk aanzien van het nieuwe
stadskwartier te verbeteren. De
Bond acht verbetering van belang
omdat dit stadskwartier, komend
vanuit het station, de entree vormt
tot Leeuwarden.
Assen - Het plan van de gemeente
om het sinds 1974 bestaande be
schermde stadsgezicht te wijzigen,
met name de herinrichting van het
plein tussen de Vaart en de Markt
ten behoeve van een betere ver
keersafwikkeling, valt bij de Bond
Heemschut niet in goede aarde,
vooral niet omdat hierbij belangrij
ke stedebouwkundig-ruimtelijke
stadsbeelden in het geding zijn. De
bond vraagt B en W van Assen de
motivering daarvoor te herzien.
Dat vroeg Heemschut ook al in
1985 naar aanleiding van de In
spraaknota, maar de betreffende
passage is identiek overgenomen
in het nu gepubliceerde Vooront
werp bestemmingsplan be
schermd stadsgezicht Assen c.a.
Niet alleen Heemschut maakte
hiertegen indertijd bezwaar, dat
deden ook deskundigen uit andere
kring, zo brengt de bond het colle
ge in herinnering.
In het onderhavige voorontwerp
staat nog steeds de formulering
waaruit zou kunnen worden gecon
cludeerd dat voorheen de as van
de Drentsche Hoofdvaart op de
Abdijkerk gericht was, maar het
kanaal is nooit vergraven. Erger is
nog dat de toelichting het nog
steeds doet voorkomen alsof aan
de fraaie entree van de oude kem
met Abdijkerk, zichtbaar vanaf de
Vaart, visueel veel afbreuk is ge
daan door plaatsing van een bo
mengroep en een verhoogd ge
metseld plateau. Niet deze bomen
groep, maar het hoge geboomte
op de Brink beïnvloedt de zicht
baarheid van de toren. Dat men
vanaf het water van de Vaart de
oude kem niet meer kan waarne
men, komt alleen omdat daar geen
scheepvaart meer mogelijk is. Op
de beide kaden is te voet, maar
ook per auto, de oude kem nog
steeds te zien.
Heemschut noemt het een misvat
ting in het plan dat men een waar
devol stadsbeeld continu moet
kunnen waarnemen. Integendeel;
het verrassende element dat in
waardevolle historische kernen zo
rijkelijk aanwezig is en bijdraagt
tot de aantrekkelijkheid ervan, be
rust nu juist op plaatselijke onder
breking van het uitzicht op een
fraai stadsbeeld of gebouw, zo
schrijft de bond. In de nota ont
breekt het besef voor de belangrij
ke functie die het verhoogde pla
teau en de aaneengesloten bomen
groep in het stadsbeeld vervullen.
Beide markeren het einde van de
Vaart. Deze elementen noemt de
bond van wezenlijk belang voor de
open ruimte die na het dempen
van de Kolk ontstond. Het verhoog
de plateau en de bomengroep vor
men nu een transparante wand,
waardoor de pleinvorm is ontstaan
en de relatie tussen de Vaart en de
gedempte Kolk visueel is besten
digd, zo schrijft Heemschut aan het
Asser college.
De gemeente gebruikt haar moti
vering om aan te tonen dat het
plein tussen de Vaart en de Markt
best kan worden gereconstrueerd
tén behoeve van een betere door
stroming van het verkeer. Assen
binnenkomend via de Vaart moet
men immers linksaf de Weier
straat'' in of rechtsaf de Col-
lardslaan. Die situatie dient verbe
terd, vindt het college van B en W.
Aangezien hier nimmer ernstige
ongelukken zijn gebeurd, acht de
bond dit niet nodig. Als de voor
rangsregeling wordt gewijzigd, de
Collardslaan niet wordt geasfal
teerd en de bestaande bajonet in
het wegvak blijft gehandhaafd,
wordt men wel gedwongen tot
snelheidsbeperking.
De herinrichtingsplannen gaan bij
elkaar ruim 2 miljoen kosten. Dit
ondoordachte plan kost dus ook
nog veel geld. Reden temeer om er
maar vanaf te zien. Het plan leidt
niet tot bescherming, maar tot ver
nietiging van een beschermd
stadsgezicht, zo schrijft de bond,
die verder nog op een aantal de
tailpunten kritiek heeft op het voor
ontwerp.
Groningen - De Provinciale Com
missie van de Bond Heemschut
heeft bij B en W van Groningen be
zwaar aangetekend tegen de plan
nen om het fraaie pand Westerka
de 5 te slopen ten behoeve van een
nieuwe vestiging van de Amro-
bank. Het pand is een goed voor
beeld van de eclectisistische archi
tectuur uit het eind van de 19e
eeuw en vormt een onverbrekelijk
geheel met de nog zeer gave wand
van de Westerkade. Nieuwbouw
leidt onherroepelijk tot verstoring
van genoemde kwaliteiten.
Alle hoogwaardige architectuur
die tot op heden in Groningen
werd vervangen, berokkende
schade aan de belevingswaarde,
schrijft Heemschut. In dit geval
wordt weliswaar een gevel ge
dacht die in hoofdopzet is geba
seerd op de compositie-principes
van de omgevende bebouwing,
maar in de plastiek ontbreekt de
levendigheid van het ornament en
een adequate bovenbeëindiging,
waardoor een 'afgepelde 19e-
eeuwse gevel' ontstaat, zo schrijft
de Bond aan het college. De bank
moet deze gevel bewaren, of zich
in een minder kwetsbare omge
ving gaan vestigen, dan wel ruimte
krijgen in een deel van het Amro-
complex aan het A-kerkhof, meent
de Bond.
In het algemeen gesproken acht
de Bond het tempo waarin cultuur
historische waarden in de stad ten
offer vallen aan dikwijls vermeend
noodzakelijke ontwikkelingen te
hoog. Een en ander had reeds lang
geregeld moeten worden in over
eenstemming met de bedoelingen
van het Bestemmingsplan voor de
Binnenstad. Dat kan door nadere
uitwerking van het bestemmings
plan overeenkomstig artikel 11
Wet Ruimtelijke Ordening. Naar de
mening van Heemschut leidt de
huidige situatie tot rechtsonzeker
heid en biedt zij de vrije teugel aan
speculatie, prijsopdrijving en sloop.
Den Hout - De Boerderijenstich
ting Noord-Brabant is in 1986 opge
richt en ontstaan uit het initiatief
van een aantal enthousiaste parti
culieren. Zij heeft als belangrijkste
doel de Brabantse boerderij in de
schijnwerpers te zetten en ze voor
de toekomst te behouden.
De Boerderijenstichting heeft haar
eerste 'Nieuwsbrief het licht doen
zien waarin zij haar doelstellingen
uitwerkt. In het kort komen de acti
viteiten neer op voorlichten, coör
dineren, het ontwikkelen van
ideeën voor het behoud van de
agrarische bestemming van boer
derijen, maar ook goede oplossin
gen aangeven wanneer boerderij
en reeds aan het agrarisch gebruik
zijn onttrokken. De stichting wil
ook meehelpen met het inventari
seren en documenteren van boer
derijen. Wie aan dit loflijk streven
wil meedoen, richtte zich tot het se
cretariaat van de Boerderijenstich
ting - Noord-Brabant, Hespelstraat
1,4911 AD Den Hout, telefoon
01620-50192.
Echt - De NS heeft besloten het
stationsgebouw in het Limburgse
Echt niet te slopen. Dat is het re
sultaat van overleg tussen NS en
de Bond Heemschut, dat de vori
ge maand in Utrecht werd ge
houden. Heemschut heeft zich
geruime tijd voor het behoud van
dit karakteristieke waterstaats
stationnetje ingezet. Het stations
gebouw zal nu gerestaureerd
worden. De bovenverdieping
van het gebouw zal worden ver
bouwd tot een tweetal apparte
menten. Red.
26
Heemschut, mei 1987