'Er moet een actieve, waakzame instantie
zijn die de gemeenten op de vingers tikt'
DECENTRALISATIE
Eerste vakbeurs
'Restauratie '87'
een succes
BERTFRANSSEN
Symposium over decentralisatie
'Het is zeer kwalijk dat in de nieuwe Monumentenwet gemeenten een sloopvergunning
kunnen afgeven.Op het symposium in Zutphen, dat parallel liep aan de Vakbeurs
Restauratie, een novum in de restauratiewereld, over decentralisatie, is dit één van de
meningen. Maar er zijn ook voorstanders van vérgaande decentralisatie. 'Als er zoals in
het huidige systeem op landelijk niveau fouten worden gemaakt heeft dat per definitie
veel ernstiger gevolgen dan als een gemeente een fout maakt.
Partnerschap bij de monumentenzorg, dat
moet het onderwerp van het symposium
zijn. De folder die bij het gebeuren hoort
omschrijft het als de 'gedachte, dat de ver
schillende bestuurslagen (rijk, provincie,
gemeente) zich in het beleid meer moeten
laten inspireren door de wijze waarop zij
in onderlinge samenwerking beleidspro
blemen kunnen aanpakken.' Het is geen
lokkende titel voor een symposium, maar
het PvdA-kamerlid dr. W. A. de Pree is op
de bijeenkomst uitgenodigd om het begrip
verder inhoud te geven en doet dat, het
dient gezegd, in een boeiend betoog. Hij
onderscheidt drie vormen van partner
schap.
Op de eerste plaats is er de relatie tus
sen monumentenzorg en een aantal ande
re beleidsterreinen. Het isolement van mo
numentenzorg is langzamerhand doorbro
ken, het is geen hobby meer van een paar
mensen, geen franje meer. Er is onder
meer een relatie tussen monumentenzorg
en de economie. 'Uit onderzoek blijkt, dat
buitenlanders vooral naar ons land komen
vanwege de steden. Die ontlenen hun aan
trekkingskracht voor een belangrijk deel
aan hun monumenten.' Er is ook een relatie
tussen monumentenzorg en stads- en
dorpsvernieuwing. Meer dan vroeger is er
oog voor de functie van monumenten. De
Pree is ervan overtuigd, dat dank zij monu
mentenzorg een heleboel vakmanschap in
stand gehouden wordt, waar men van pro-
Handelaars in antieke bouwmaterialen wa
ren ook van de partij
fiteert bij het renoveren en onderhouden
van woningen.
Een tweede vorm van partnerschap is
die tussen overheden. Tot dusverre is de
monumentenzorg centralistisch geregeld,
maar dat vindt hij niet meer passen in de
huidige bestuursopvattingen. 'Het is juist,
dat de monumentenzorg allereerst bij de
gemeente berust. Ik ben me ervan bewust
dat veel mensen in de zaal niet direct staan
te juichen. Maar waarom eigenlijk niet?
Het locale bestuur is toch niks minder dan
de landelijke overheid? Als er fouten ge
maakt worden op landelijk niveau, heeft
dat per definitie veel ernstiger gevolgen
dan op plaatselijk niveau! Trouwens, de
angst dat de gemeenten het niet goed zul
len doen lijkt volgens onderzoek niet ge
rechtvaardigd te zijn.'
Dat de rol van de provincie in de nieuwe
Monumentenwet sterk wordt uitgehold
lijkt De Pree niet zo verstandig. Alleen za
kelijk gezien al niet: 'De provincies beste
den per jaar 30 miljoen aan monumenten
zorg. We moeten het niet te gemakkelijk
maken om daar verandering in te
brengen!'
Partnerschap is er tenslotte tussen over
heid en particulier initiatief. Partnerschap
is geen utopie, vindt De Pree. Het bestaat
al, wat hij in zijn betoog ook heeft aange
geven, al willen we steeds meer.
Centrale voorzieningen gewenst?
De Rijksdienst voor de Monumentenzorg
heeft door de universiteit van Nijmegen
een onderzoek laten verrichten over de
vraag: vinden betrokkenen een centrale
instelling als de Rijksdienst eigenlijk wel
gewenst? Over de 'moed' om zo'n onder
zoek te laten doen wordt de dienst tot ver
velens toe gecomplimenteerd: het zou de
eerste keer in de wereldgeschiedenis zijn
etc. en ook wordt niet uiteengezet waarom
het dan wel zo moedig zou zijn. Enfin, dr.
N. J. M. Nelissen van de universiteit van
Nijmegen, de onderzoeksleider, neemt het
woord. Ik ga er eens goed voor zitten,
maar de lezing valt een beetje tegen. Ne
lissen neemt heel veel tijd voor de achter
gronden van het onderzoek, vervolgens
nog meer voor de onderzoeksopzet. Dat
alles aan de hand van lichtbeelden, waarin
alles detail na detail vermeld is. Tenslotte
komt hij aan de conclusies toe.
Ze zijn te vinden in het boekje 'Monu-
Het standje van de Stichting vakgroep restau
ratie van de Delftse universiteit
mentenzorg; centrale voorzieningen ge
wenst?', Staatsuitgeverij. Het is de neerslag
van een onderzoek bij een lange stoet van
De eerste vakbeurs voor herstel en be
houd van gebouwen, (natuurjmonu-
menten, kunstwerken, boeken en ar
chieven Restauratie '87, die op 8 en 9
april j.1. in de Hanzehal te Zutphen
werd gehouden, is een succes gewor
den. Ruim 2.S00 vakbezoekers uit bin
nen- en buitenland namen geïnteres
seerd kennis van het zeer kwalita
tieve aanbod aan produkten en
diensten van de 70 deelnemende be
drijven en instellingen op de vak
beurs.
Naast een zeer gericht vakpubliek uit
ons eigen land was de belangstelling
vanuit België opmerkelijk groot.
Vrijwel alle deelnemers hebben we
derom gereserveerd voorde volgende
vakbeurs Restauratie '88, die gehou
den zal worden op 13 en 14 april 1988
in de Hanzehal te Zutphen.
Gezien het grote aantal reserveringen,
dat reeds tijdens de beurs vanuit bin
nen- maar zeker ook vanuit het buiten
land is binnengekomen, kan worden
vastgesteld dat de volgende vakbeurs
niet alleen veel uitgebreider, maar
ook in belangrijke mate intemationa-
ler van opzet zal zijn.
Inlichtingen en reserveringen: 05750-
15100.
Heemschut, mei 1987
19
