Nieuws
uit de
provincies
Noord-Holland
25
Amsterdam: De diensten Ruimtelijke Orde
ning en Openbare Werken van de gemeente
Amsterdam hebben samen met buurtbewo
ners en stedebouwkundige Henk de Boer een
alternatief plan gemaakt voor de Waterloo-
pleinmarkt en omgeving. De markt zal eind
1987 verhuizen naar zijn oude plaats aan het
Waterlooplein voor het nieuwe stadhuis. Op
de huidige markt zullen woningen, kantoren
en winkels komen. In eerdere plannen ging
de gemeente bovendien uit van overkluizing
van IJtunnel-tracé langs de markt met een
wand van zes meter hoog, waarop ook wo
ningen en kantoren zouden komen. Op die
manier zouden de buurten aan weerszijden
van de drukke weg niet langer worden ge
scheiden door de huidige verkeersbarrière.
Het wegnemen van die barrière ontmoette
veel instemming maar de hoge wand lokte
veel kritiek uit. Ondertunneling van het IJ-
tunneltracé vond de wethouder Van der Vlis
echter nogal duur. De goedkopere oplos
sing, die nu bedacht is komt erop neer, dat
slechts het halve IJtunnel-tracé onder de
grond komt. Het buurtgebonden verkeer kan
boven de grond blijven.
Het plan voorziet verder in een hotel op de
plaats van het lelijke verkeerscircuit aan het
mr. Visserplein, dat dan niet meer nodig is,
en herprofilering van de Muiderstraat tot een
groene laan. Naar het voorbeeld van Covent
Garden in Londen wordt ook gedacht aan
een overdekte markt en terrassen op het oude
marktterrein naast de geplande bebouwing.
Amsterdam: De Amsterdamse binnenstad
gaat de komende jaren ingrijpend verande
ren. Het centrum van de stad, dat nu vooral
in het westen ligt, zal zich uitbreiden naar
het oosten. Achter het Centraal Station en
oostelijk daarvan zijn grote kantoren, restau
rants, sjieke promenades, jachthavens en ho
tels gepland. Langs de IJ-oever komt een
promenade, die achter CS gedeeltelijk over
dekt kan worden uitgevoerd met wintertuin,
restaurants en winkels. De oever van het IJ
wordt achter het station 25 meter breder,
waardoor er ruimte ontstaat voor een plein
met een congreshal, een hotel, winkels en
restaurants. De Ruyterkade, waar de ge
doogzone voor straatprostitutie was, zal ook
sterk veranderen.
Er komen grote kantoren, waarvoor de fraaie
19-de eeuwse brandweerkazerne zou moeten
worden gesloopt. Opvallend zijn ook de
plannen voor het Oosterdok, het water tus
sen IJ-tunnel en Geldersekade. Aan de
noordkant, waar het drijvende Chinese res
taurant ligt, zal de oever met 25 meter wor
den verbreed. Hier komen niet al te hoge
torenachtige gebouwen met op de bovenste
verdieping luxueuze woningen en beneden
publieksfuncties. Hiertussen komen pavil
joens voor exposities, studio's en galeries.
Ter hoogte van het PTT-gebouw is een cilin
dervormig gebouw gedacht, waarin een
Science Centre of Museum voor de Twintig
ste Eeuw moet komen. Diverse architecten
en projectontwikkelaars hebben intussen
schetsen gemaakt om deze plannen vorm te
geven. Het bezwaar, dat tegen sommige van
deze schetsen al wordt gehoord, is dat het
uitzicht vanaf de De Ruyterkade op het IJ te
veel wordt belemmerd. Bij een 'slankere'
vormgeving van de bebouwing zou dit uit
zicht minder te lijden hebben.
Amsterdam - Het aantal woonhuisrestaura
ties is in de hoofdstad dermate drastisch te
ruggelopen, dat het gemeentelijk Bureau
Monumentenzorg met nieuwe subsidiemo
gelijkheden is gekomen. In 1978 werden na
melijk nog 200 woonhuizen door particulie
ren gerestaureerd en in 1985 waren dat er
nog slechts 60.
Een inventarisatie leerde dat 160 monumen
ten snel moeten worden opgeknapt en 40 an
dere als 'verloren' moeten worden be
schouwd. Het gaat hierbij niet om beeldbe
palende panden, maar om vervallen wonin
gen die tussen 1600 en 1850 werden ge
bouwd en typerend waren voor hun tijd.
Voor 60 van die 160 panden zijn de plannen
gereed. Restauratie kost gemiddeld
350.000,-. Het Bouwfonds Nederlandse
Gemeenten ontwerpt de plannen, Monumen
tenzorg subsidieert ongeveer de helft en de
Rabo Bank geeft financieringsfaciliteiten
voor het overblijvende bedrag tegen een ren
te onder de 6%. Dertig eigenaren zijn al be
reid gevonden hun monument op deze wijze
op te knappen.
Amsterdam - De lange rij gevels van me
rendeels utiliteitsgebouwen aan de Sarphati-
straat zal zoveel mogelijk in tact blijven als
de plannen kunnen worden verwezenlijkt.
De zuidwand van de straat wordt gevormd
door achtereenvolgens het Emma kinder
ziekenhuis, het voormalige Antoni van
Leeuwenhoekhuis, het Rijks Geneesmidde
lenmagazijn en - voorbij de Muiderpoort -
de voormalige Oranje-Nassau kazerne.
Het vroegere Antoni van Leeuwenhoekhuis
wordt al gedeeltelijk verbouwd ten behoeve
van uitbreiding van het Emma kinderzieken
huis. Aan de achterzijde, bij het water van
de Mauritskade, is een deel gesloopt en ko
men 200 woningen. De gebouwen van het
Rijks Geneesmiddelenmagazijn zijn be
stemd voor de Rijksakademie voor Beelden
de Kunsten, nu nog gevestigd aan de Stad
houderskade.
Een groot probleem vormt de voormalige
Oranje-Nassau kazerne, waarschijnlijk Eu
ropa's langste naadloze gevel. Als het aan de
buurtbewoners ligt, blijft de 160 meter lange
gevel geheel in tact en komen er woningen
in. De gevel vertoont echter zwakke plekken
en die kunnen in een dergelijke naadloze
constructie niet doorwerken over de totale
lengte. Vooral het middendeel onder het
timpaan met het rijkswapen is zwak. Er
wordt een onderzoek ingesteld naar de
bouwkundige situatie.
Graft/De Rijp - Er staan in deze kleine ge
meente meer dan honderd woonhuismonu
menten, voorts niet alleen het intieme raad
huisje van Graft (uit 1613), maar ook het
stoere raadhuis/waaggebouw van De Rijp
(uit 1630) van de waterbouwkundige Jan
Adriaansz. Leeghwater en verscheidene ker
ken, waaronder de oude Nederlands Her
vormde Kerk in De Rijp. Een unieke ge
meente, die door het provinciebestuur zeker
niet over het hoofd zal worden gezien. Dat
althans zei gedeputeerde J. Sanders toen hij
het gemeentelijke meerjarenprogramma
dorpsvernieuwing/monumentenzorg in ont
vangst kwam nemen. Jhr. ir. L. L. M. van
Nispen tot Sevenaer, hoofddirecteur van de
Rijksdienst voor de Monumentenzorg kreeg
ook een exemplaar. Hij vond de monumen
tenzorg in Graft/De Rijp in goede handen en
zou willen dat elke gemeente zich zo positief
opstelde.
De gemeente had de presentatie van het
meerjarenprogramma een officieel tintje ge
geven omdat zij vond dat haar wensen een
redelijke subsidie meer dan waard waren.
Burgemeester 47. de Jong-Meijer hield daar
over een betoog. Tien jaar lang heeft de ge
meente een aanvullende uitkering uit het ge
meentefonds ontvangen van 800.000,-.
Die regeling loopt nu af en mevrouw de Jong
onderstreepte dat de gemeente veel met dat
geld had gedaan. Een nieuwe aanvraag
wordt niet ingediend omdat het gemeente
bestuur hoopt geld los te krijgen uit het pro
vinciaal fonds stads- en dorpsvernieuwing
en de nieuwe subsidieregeling restauratie
rijksmonumenten. Hulp van Rijk en Provin
cie blijven nodig, zo zei burgemeester De
Jong-Meijer.
Haarlem - Verontruste Haarlemmers heb
ben de 'Stichting Welgelegen' opgericht uit
vrees dat de provincie het plan wil doorzet
ten Paviljoen Welgelegen te slopen, (zie ook
Heemschut maart/april 1986.) Nu is het nog
provinciehuis, maar het wordt te klein ge
acht. Vele villa's in de omgeving zouden
aan de provinciale wensen ten offer moeten
vallen ten einde een adequaat overheidsap
paraat te kunnen laten functioneren.
