'mmmm
Nieuws
uif de
provincies
Noord-Holland
.5'
NEOEiRLAND
16
2T"
to c
Amsterdam - De gemeentelijke Raad voor
de Stedebouw heeft een plan ingediend om
de Bijlmermeer te 'redden'. Er waren al veel
plannen tot sloop, omdat de woonkolossen
verpaupering in de hand werken. De Raad
stelt voor eens te denken aan het bouwen van
woningen op een deel van de halfhoge we
gen, die vaak veel te breed zijn. Daarmee
kan het vertrouwde straatbeeld terugkomen.
Ook kunnen hier winkels en terrasjes ko
men. Als er verder maisonettes en halfhoge
woningen komen, dan wordt een andere
groep Amsterdammers wellicht door de Bijl
mer aangetrokken. Ook is verkoop van flats
misschien een oplossing. Alles is beter dan
sloopplannen, vindt de Raad, want dat leidt
alleen maar tot kapitaalvernietiging.
Amsterdam - Het Burgerweeshuis in Am-
sterdam-Buitenveldert, de wereldvermaarde
schepping van architect Aldo van Eyck uit
het begin van de jaren zestig, dreigt voor iets
minder dan de helft te worden gesloopt als
de gemeente toestemming verleent. Deze
sloop zou nodig zijn omdat dit deel van het
gebouw niet meer voldoet aan hedendaagse
eisen en 'onverantwoord bouwvallig' zou
zijn. De andere helft van het gebouw, zou
gerenoveerd moeten worden. Volgens archi
tect Van Eyk hoeft het gebouw met zijn tien
overkoepelde rechthoekige paviljoens niet
gesloopt te worden. Mits het deskundig
wordt gerestaureerd kan het beslist blijven
bestaan. Sloop eri nieuwbouw zijn bedui
dend duurder, meent hijHet bestuur van het
Sociaal Agogisch Centrum, dat.is gehuisvest
in het bouwwerk, heeft Van Eyk uitgeno
digd voor een gesprek. Van diverse kanten
wordt bepleit Van Eyk zelf het gebouw te
laten restaureren.
Het Burgerweeshuis haalde zelfs de postzegel.
In Het Parool van 13 december gaf de
Oostenrijkse architect Holzbauer (een
van de architecten van de Amsterdamse
Stopera) als zijn mening, dat sloop een
schandaal zou zijn. Voor hem is het Bur
gerweeshuis het eerste belangrijke en te
vens het hoofdwerk van het Nederlandse
structuralisme. 'Het is de basis geweest
voor een nieuw architectonisch concept
van kleine elementen samenvoegen'.
Rijksbouwmeester Van Gooi noemt het
weeshuis een mijlpaal in de Nederlandse
architectuur en de architect Rem Kool
haas spreekt van een sleutelproject. Kool
haas: 'Het was een absoluut agressieve en
succesvolle aanval op alle uitgangspunten
van de moderne architectuur van voor de
oorlog. Een verzet tegen de algemeenheid,
de neutraliteit'.
Ook binnen Heemschut heerst bezorgd
heid over het lot van het Burgerweeshuis.
Het bestuur meent, dat de bond snel stel
ling zal moeten nemen. De provinciale
commissie Heemschut Noord-Holland is
daarmee bezig.
Bussum - De gemeente laat een inventarisa
tie maken van de monumenten die Bussum
rijk is. Daarmee is er nog geen monumen
tenlijst. Zo'n lijst kan pas een waarborg zijn
voor het beschermen van bepaalde panden.
Jaren geleden is ook al een inventarisatie ge
maakt, maar daarmee is niets gebeurd. Het
kan best zijn dat een aantal panden nu geen
monument meer kan worden genoemd en
andere panden juist wel. Mevrouw dr. F.E.
Hellendoorn van het Provinciaal Bureau
Monumentenzorg zal de inventarisatie uit
voeren.
's-Graveland - De Stichting Curtevenne is
begonnen met het schoonmaken van de klei
ne joodse begraafplaats achter de Koningin
neweg, zo ongeveer recht tegenover het ge
meentehuis. De begraafplaats, met tien ste
nen die merendeels de naam De Leeuw dra
gen, ligt verscholën achter de huizenrijen
aan de rand van de groene vlakte. Niet alleen
de grafstenen zijn sterk verwaarloosd, ook
het zogeheten 'metaarhuisje'., ofwel lijken-
huisje, zag er erbarmelijk uit, had geen deur
en een slecht dak. Dat wordt opgeknapt door
de Alkmaarse vereniging Boete en Verzoe
ning.
De gemeente is mede schuldig aan de ver
waarlozing: in 1973 had zij het Nederlands-
Israëlitisch Kerkgenootschap beloofd tegen
een bedrag van 900,- ineens de begraaf
plaats op te nemen in het schema van de
plantsoenendienst en daarvan is nooit iets te
recht gekomen.
De begraafplaats dateert uit 1865, toen de
joodse gemeenschap zo'n 30 leden telde.
Rond 1915 was er volgens het joodse jaar
boek nog slechts sprake van een 'particuliere
begraafplaats'; de gemeenschap was te klein
geworden.
Een joodse begraafplaats mag nooit geruimd
worden en bomen kappen of snoeien is vol
gens de godsdienstige voorschriften niet toe
gestaan.
's-Graveland - Een groot deel van de plaats
is als beschermd dorpsgezicht aangewezen.
Alle nieuwbouw en verbouwingen aan de
buitengevel moeten nu voldoen aan strenge
re eisen. De ministers van WVC en van
VROM hebben laten weten dat het uit de
stichtingstijd van het dorp daterende 17e-
eeuwse karakter bescherming verdient. Aan
de oostelijke zijde van de 's-Gravelandse
vaart liggen prachtige landgoederen en bui
tenplaatsen van de voormalige land- en gel
dadel, aan de overzijde staan huizen van wat
voorheen het 'werkvolk' heette.
's-Graveland - Het landgoed Swaenen-
burgh, het noordelijkste van de reeks
landgoederen dat zo'n honderd jaar geleden
werd gebouwd door P.J.H. Cuypers is voor
1,85 miljoen van eigenaar verwisseld. De
vorige eigenaar wilde tien jaar geleden het in
de stijl van een Loire-kasteeltje gebouwde
buiten afbreken en er exclusieve landhuizen
neerzetten. Na een verloren Kroonprocedure
moest hij het laten opknappen. Dit zou 1
miljoen hebben gekost.
De nieuwe eigenaar, voor wie makelaar
Bruinsma het landgoed aankocht, moest on
geveer hetzelfde bedrag neertellen als de vo
rige eigenaar tien jaar geleden betaalde.
Haarlem - De provincie Noord-Holland wil
een aantal nog overgebleven belangrijke
voormalige verdedigingswerken laten be
schermen volgens de provinciale monumen
tenverordening. Het betreft onderdelen van
vestingwerken die zijn gebouwd tussen 1915
en 1940, zoals de batterijen bij Den Hoom
op Texel en bij Huisduinen, de stelling Den
Oever en kazematten in de Haarlemmer
meer, bij Velsen, Muiden, Muiderberg en
Weesp.
De Atlantikwall is te beschouwen als laatste
voorbeeld van permanente versterkingen.
Zij werd tijdens de Tweede Wereldoorlog
opgeworpen langs de kusten van Nederland,
België en Frankrijk om te verhoeden dat de
geallieerden het door de Duitsers bezette ge
bied zouden binnenvallen. De landingen in
Normandië, in juni 1944, maakten een einde
aan de Duitse droom van onneembare stel
ling.
De nu te beschermen verdedigingswerken in
Noord-Holland waren tijdens de laatste oor
log al volkomen onbelangrijk. Vliegtuigen
en andere moderne wapens waren geen partij
voor de betonnen verdedigingskolossen. Dat
is dan ook de reden dat een groot deel van
het beton is verdwenen. In Noord-Holland is
