Cantonspark in
Baam bedreigd
11
E.TJALLINKS
In deze tijd van bezuinigingen en saneringen worden nieuwe prioriteiten gesteld. Ondermeer
de hortus botanicus in Amsterdam en de actiegroep Behoud Amelisweerd kunnen daarover
meepraten. Zo staat ook nu weer een belangrijke botanische tuin, het Cantonspark in Baarn,
op de tocht. Als het aan de (gemeentelijke of rijks -joverhe id ligt, wordt het park gereduceerd
tot een aangenaam stuk openbaar groen met zo weinig mogelijk onderhoudskosten. Op
termijn dus verloedering.
Het park werd in 1905 door H. Copijn in
opdracht van August Janssen, directeur van
verschillende Indische cultuurondememin-
gen, aangelegd. Thans beslaat de oppervlak
te ongeveer 5 ha. In 1920 werd het park, na
in 1918 aan de staat der Nederlanden te zijn
geschonken, de bestemming botanische tuin
toebedeeld door de Rijksuniversiteit
Utrecht. Prof. Pulle, hoogleraar in de Syste
matische Plantkunde en Plantengeografie,
liet 'geen gras over het park groeien'. Het
werd een nationaal opleidingscentrum niet
alleen voor studenten in de botanie, maar
ook voor tal van vakmensen in de tuinierde-
rij en bloemisterij.
Dit alles in een romantische tuin met tal van
niet-alledaagse bomen en struiken, borders,
doorkijkjes, gazons, waterpartij en als pièce
de résistance een unieke 16 meter hoge koe-
pelkas met zijvleugels, de 'wintertuin'.
Naast deze unieke wintertuin bevat het Can
tonspark nog een drietal moderne kassen van
het formaat van kleine kerkjes of schoolge
bouwen.
De 'wintertuin' wordt in de wandeling nog
steeds zo genoemd, maar is allang geen win
tertuin meer, maar tropische kas. In de vijfti
ger jaren werd de kas door de opvolger van
Prof. Pulle, Prof. Dr. J. Lanjouw, daarvoor
geschikt gemaakt. Op dit moment dreigen de
tropische bomen bijna door het 16 meter ho
ge dak heen te breken. Ook werd onder zijn
leiding een grote rotstuin aangelegd, die ge
ruime tijd geleden al naar Utrecht is overge
bracht.
DE SITUATIE NU
Enige tijd geleden besloot het bestuur van de
Rijksuniversiteit Utrecht het Cantonspark af
te stoten en wat daarin bruikbaar was en het
vervoer kon overleven, over te brengen naar
de reeds aanwezige, nieuwe botanische tuin
in de Uithof in Utrecht. Op dit moment
wordt bijvoorbeeld bezien of verhuizing van
de drie moderne kassen economisch renda
bel is. De koper van het park komt tevens in
het bezit van de wintertuin, zonder de plan
ten (die gaan naar Utrecht, behalve niet-ver-
voerbare bomen en struiken, die zijn voor de
open haard). De koper van de tuin is, als de
plannen doorgaan, de gemeente Baam die er
1,- voor zal betalenFormeel moeten Ge
deputeerde Staten en het Ministerie van On
derwijs nog toestemming geven voor de
koop resp. verkoop, maar naar verwachting
zullen zich daarbij geen problemen voor
doen.
Het Baams gemeentebestuur, althans het
college van B en W zegt te betreuren dat het
specifieke karakter van het park grotendeels
verloren zal gaan en dat het park op termijn
alleen nog maar een plaatselijke voorziening
in plaats van een nationale zal worden, maar
dat de gemeentelijke middelen ontoereikend
zijn om bijvoorbeeld de wintertuin in stand
te houden, laat staan een tropisch klimaat in
die wintertuin. De Heidemaatschappij heeft
in opdracht van de gemeente een exploita
tiebegroting gemaakt die alleen voorziet in
'openbaar groen' (hoewel men erover denkt
om de tuin 's nachts af te sluiten en de toe
gang voor honden te verbieden). De cijfers
van deze begroting zijn nog geheim, en zul
len openbaar worden gemaakt als het koop
contract begin 1987 aan de gemeenteraad zal
worden aangeboden.
De Baamse Culturele Raad herbergt een
aantal Baarnse verenigingen die zich over dit
alles zorgen maakt, en getracht wordt een
vereniging 'Vrienden van het Cantonspark'
op te richten. Mogelijkerwijs zal daarbij het
voorbeeld van de Amsterdamse Hortus ge
volgd worden, waarbij commerciële exploi
tatie door bv. kwekersverenigingen nage
streefd wordt. De wintertuin kan bijvoor
beeld weer wintertuin worden met een lagere
temperatuur.
Langs deze weg wordt contact gezocht met
geïnteresseerden onder de lezers van dit blad
die deze vereniging in oprichting kunnen
helpen met tips, adviezen e.d. Bijzonder
welkom bijvoorbeeld zijn pro deo adviezen
over verhelpen van achterstallig onderhoud
van de wintertuin (zie foto) en gewoon on
derhoud en exploitatie ervan. Men kan zich
wenden tot E.K. Tjallinks, Sparrenlaan 70,
3742 WJ Baam, tel. 22165.
Omdat ook het college van B en W het ver
lies van de kas betreurt en bijdragen of
ideeën van derden om de kas te blijven be
houden, verwelkomt, kan men zich ook tot
dit college wenden, gemeente Baarn, Post
bus 1003, 3740 BA Baam.
De heer Tjallinks is voorzitter van de Jeugd
milieubrigade in Baarn
De wintertuin van het Cantonspark te Baarn:
ten dode opgeschreven?