Vakmanschap in
restauratie ambacht
dreigt te verdwijnen
248
VERZUCHTING OP HET SYMPOSIUM VAN MONUlVlENTENZORGERS:
'TERUG NAAR HET GILDESYSTEEM'
DR. EVERHARD JANS
Op vrijdag 19 september j.l. organiseerde de Nederlandse Vereniging van Monumentenzor-
gers een symposium plaats, dat in het teken stond van ambachtslieden en ambachten in de
MonumentenzorgDit voltrok zich in de eigentijdse ambiance van de Hanzenhof te Zutphen,
in de coulissen van een oude Hazestad.
Voor een volle zaal gaf de symposiumvoor
zitter het woord aan de heer Gravestein, die
sprak namens het Centrum Hout (in 1982
opgericht). Hij lichtte het werkterrein van
zijn stichting toe, die in samenwerking met
TNO o.a. analyses van houtsoorten voor het
bouwvak doorvoert en daarover, rapporten
publiceert. Een in opdracht van de Stichting
Garantiefonds Timmerwerk gemaakte film
gaf een dynamisch beeld van de veelzijdige
toepassing van hout in de bouwsector, ook
in de toekomst. Het biologische bouwen en
de milieuproblematiek werken ten gunste
van het flexibele bouwmateriaal hout, ter
wijl ook de gunstige prijs plezierig is. De
Stichting is ook bereid garanties af te geven
voor reconstructies van traditionele houten
kozijnen bij restauratieobjekten. Binnenkort
gaat de Stichting Hout een enquête organise
ren waardoor de besteksomschrijving: 'eer
ste soort grenenhout' hopelijk overbodig zal
gaan worden. Ook de verduurzaming van
hout staat hoog in het vaandel.
De heer J. A. Zwanenburg van de Stichting
Lood hield daarna een causerie met dia's
over de loodtoepassingen in de bouw. Een
stukje geschiedenis: Leendert van Heusden
gaf al in een bouwkunde-klassieker uit de
periode kort na 1800 precies aan watje wel
en beslist niet met lood kunt doen. Romeinse
keizers werden vroeg krankzinnig door het
drinken van alcoholica uit loden bekers (che
mische verbinding!). In Nederland wordt per
jaar 19.000. ton lood verwerkt. De uitspraak
van milieuspecialisten: 'Lood is rotspul' be
streed Zwanenburg, hoewel er zich klachten
voordfoen (zwaveldioxide).
Namens de Rijksdienst voor de Monumen
tenzorg sprak de heer Crèvecoeur vooral
over glas in lood. Hij leverde een luchtige
restauratiefilosofie van vroeger en nu, bege
leid door negentiende eeuwse cartoons. Ook
werden recente glas in lood- en frescorestau
raties besproken. 'Safety first' dient ons de
vies te zijn! Crèvecoeur is medewerker aan
het projekt 'Corpus Vitrearum' in West-Eu
ropa. Vervolgens, nèt voor de lunch, kwam
drs. G. E. Hartman aan de beurt, deskundig
wethouder voor de Monumentenzorg te
Zutphen. Hier bevinden zich 385 Rijksmo
numenten, waardoor de stad op de zestiende
plaats staat in Nederland. De woonhuizen
vormen het leeuwendeel. De wet op de
stads- en dorpsvernieuwing van 1982 vorm
de een financiële terugslag, wat betreft rijks
subsidies. Toch kon er van 1977 tot 1982
voor 5 miljoen gerestaureerd worden. Na
tuurlijk zijn er ook nog de non-profitstichtin-
gen als het Wijnhuisfonds, die al jaren
onvervangbaar en fraai reddingswerk voor
monumenten plegen. Als je huis in de toe
komst niet op de gemeentelijke monumen
tenlijst voorkomt, krijg je alleen een karig
centje uit de woningverbeteringspot. Het
beste is dan ook een zo praktisch mogelijke
aanpak.
DE OPLEIDING
Na deze waarschuwing volgde een verhaal
van de heer J. B. JHofmeijer, namens de
stichting Vakgroep Restauratie. Voorzichtig
zijn met oude materialen, zei hij. Hij citeer
de de befaamde John Ruskin uit 1849, die
iedere restauratie (en destijds was daar he
laas wel enige aanleiding toe) 'de meest vol
komen verwoesting' van een cultuurmonu
ment genoemd heeft. De waarheid ligt uiter
aard in het midden. Vaak is restauratie ge
lukkig niet meer dan achterstallig onder
houd. Door de grote teruggang in de bouw is
Stucadoor aan het werk (Uit: Mebest, nr. 3, 1986
juni/juli)
