Het fabeltje van
eigentijds bouwen
Geen kaalslag inplan
Zuidwal
Hollandse manege
heropend
Wel de schuren, niet de
boerderij slopen
191
's-Hertogenbosch- Het ontwerp-bestem-
mingsplan Zuidwal van de gemeente onder
vindt bij Heemschut een aantal bezwaren.
Zo zou het onbebouwde terrein tussen We
versplaats, Zuidwal en de oostelijke kant
van de terrasflats aan de Zuidwal bestemd
zijn voor parkeerterrein. Dit acht de Bond
niet juist omdat het 'gat' aan de Zuidwal
dan open blijft, en wel voor onbepaalde tijd.
Een ander onbebouwd gebied, namelijk tus
sen Weversplaats, Beurdsestraat, Mortelka
zerne, nieuwbouw toekomstig Brabants
Museum (Gouvernementshuis) en de zuid
kant van de huizen aan het Oud Boogaar
denstraatje en de Beurdsestraat blijft vol
gens de plannen eveneens parkeerterrein, zij
het dat hier op den duur woningen met par
keerkelder zijn voorzien. Ook tegen het ge
durende lange tijd open blijven van dit ter
rein heeft Heemschut bezwaar.
De Bond wijst erop dat in de jaren vijftig de
huizen aan de Beurdsestraat werden afge
broken met de toezegging dat er nieuwe
woningen zouden komen. Nu het Gouver
nementshuis tot Brabants Museum wordt
verbouwd en er veel publiek wordt ver
wacht, mag dat geen reden zijn om kaalslag
te handhaven, meent de Bond.
Als het bestemmingsplan wordt gewijzigd
en er wordt voorzien in woningen op de kale
Wel is het zeker dat de strijd tegen het
eigenmachtige bouwen een rechtvaardige
strijd is. Als eigengereide architecten gaten
invullen in een historisch stadsbeeld, dan
heeft het er vaak alle schijn van dat zij
monumenten voor zichzelf bouwen. Zij ont
kennen het verleden en dat is even onjuist
als het historiserende bouwen dat het heden
ontkent. Maar hoe staat het nu met de mythe
van het eigentijdse bouwen?
Het is jammer dat de heer van Meel na zijn
goede sociologische inleiding het boeiende
vraagstuk van het bouwen in oude stadsker-
plekken, dan mag de historische rooilijn van
de Beurdsestraat niet worden verplaatst,
mede omdat deze straat onderdeel is van de
'beewweg' die in de Mariaverering in de
Brabantse hoofdstad een grote rol speelt.
Onnodig te zeggen dat Heemschut aan de
Beurdsestraat nieuwbouw zou wensen die
moet aansluiten bij de bestaande bebou
wing, dus overwegend in twee bouwlagen.
Heemschut breekt voorts een lans voor het
restaureren en openleggen van een stukje
Binnendieze, namelijk ter hoogte van het
pleintje aan de Prins Bemhardstraat. Daar
zou dan ook een bruggetje kunnen komen
waardoor Den Bosch wederom een plek
krijgt waar de Binnendieze zichtbaar is ge
maakt. De Bond zegt tot zijn spijt toch maar
akkoord te gaan met een vierde parkeergara
ge in de historische binnenstad, omdat het
alternatief zou zijn dat er in grote mate par
keerruimte zou moeten worden geschapen
voor auto's en dat is volgens Heemschut uit
den boze in middeleeuwse binnensteden.
Amsterdam - Op vrijdag 6 juni is de schit
terend gerestaureerde Hollandse Manege
aan de Vondelstraat officieel heropend door
prins Bemard. Daarmee heeft de hoofdstad
weer een van de mooiste maneges van Euro-
nen niet verder heeft uitgewerkt dan een
aantal gemeenplaatsen, die eerder waarlijk
eigentijds zijn dan opbouwend kritisch. Dat
blijkt bijvoorbeeld uit het betoog over het
z.i. op zichzelf aanvaardbare ontwerp voor
een flatgebouw dat niet paste in een gevoeli
ge situatie en waartegenover het geheel her
ziene bouwplan wordt gesteld dat wel op
een eigentijdse wijze aansluit op het archi
tectonische ritme van de omgeving.
Nu getuigt het eerste plan van architectoni
sche onbekwaamheid, die zelfs in een nieu
we stadswijk zal misstaan; het herziene plan
pa. Architect A. L. van Gendt maakte in de
jaren tachtig van de vorige eeuw van de
manege hét Nederlandse voorbeeld van het
internationaal classicisme. Als voorbeeld
voor zijn ontwerp gebruikte hij de 'Spani-
sche Reitschule' en het 'Dianabad' in We
nen. Om het gebouw in oude luister te her
stellen legden rijk en gemeente samen 5,5
miljoen op tafel. Voordat het zover was is er
echter mede dankzij financiële steun van het
Hoegenfonds van Heemschut heel wat actie
gevoerd.
Beneden Leeuwen- Aan 't Zand dreigt een
boerderij te worden gesloopt. Heemschut
heeft daartegen bij B en W geprotesteerd.
De Bond acht het pand zeer waardevol en
betreurt het dat er in het haalbaarheidson
derzoek van wordt uitgegaan dat de deel van
de boerderij niet kan worden behouden.
Om de schoonheid van het pand beter tot
haar recht te laten komen, acht de Bond het
juist dat de twee vrijstaande schuren worden
verwijderd. Als de boerderij zelf behouden
blijft, zal er volgens Heemschut een ruimte
lijke relatie ontstaan met de boerderij aan de
overkant van de straat. Een alleszins aan
vaardbare oplossing.
Achtergevel van het Hoogheemraadschap van de
Uitwaterende sluizen in Kennemerland en
Westfriesland. Architect: Tjeerd Dijkstra.
(Foto ir. Knijtijzer).
Ir. H. KNIJTIJZER
In Heemschut nr. 7, juli 1986 schreef de heer W. A. S. van Meel een lezenswaardig artikel
over de mythe van eigentijds bouwen. Terecht wees hij er op dat er geen principieel
bezwaar bestaat tegen het eigentijdse bouwen in een oude binnenstad, omdat het in onze
tijd niet goed mogelijk is anders dan eigentijds te bouwen, gelet op de huidige gebruiksei
sen, de bouwtechnische voorwaarden én de hoge bouwkosten. Met een aardige woordspe
ling stelt hij tegenover het eigentijdse bouwen het eigenmachtige bouwen, maar beide zijn -
ook met een woordspeling - mythisch noch mieters.
