Nieuws
uif de
provincies
Heenxscfyut
V\
akfie
Graag wat minder hoge
Jlats
Bezwaar tegen
ontgrinding
185
Arnhem - Nu kardinaal aartsbisschop Si-
monis van Utrecht de St. Eusebiuskerk aan
het Nieuwe plein in Arnhem liever wil laten
slopen dan dat hij toestaat dat er woningen
in worden ingericht en nu bisschop Ernst
van Breda de Heilig Hartkerk in die stad
niet in stand wil houden met een negatief
saldo, gaat Rome zich ermee bemoeien. De
bisschoppelijke besluiten tot sluiting van
deze kerken zijn geschorst door het Suprè
me Tribunaal van de Apostolische Signa
tuur. Het dagblad De Stem te Breda weet te
melden dat Vaticaanse kringen de mening
zijn toegedaan dat de zeer strikte kerkelijke
wetten worden overtreden als men overgaat
tot het opheffen van parochies en tot sloop
van kerken. De 'Signatuur', zoals deze ker
kelijke rechtbank kortheidshalve wordt ge
noemd, zal na de zomer van 1986 uitspraak
doen.
De actiegroepen in de parochies in Arnhem
en Breda die ijveren voor openhouden van
hun kerkgebouwen, hebben zich als laatste
redmiddel tot 'Rome' gewend. Sinds 1983
is het volgens het kerkelijk recht mogelijk
dat leken een bisschoppelijk decreet op het
allerhoogste kerkelijk niveau, dat van de
'Signatuur', kunnen aanvechten. Het gaat
daarbij om de principiële vraag of men in
Nederland kan doorgaan met het afbreken
van rooms-katholieke kerken die 'onrenda
bel' zijn nu er zo weinig parochianen zijn.
Of het kerkelijk recht verbiedt dat er wonin
gen in kerkgebouwen worden ingericht en
of dit door de 'Signatuur' wordt meegeno
men in haar vonnis, is een kwestie van af
wachten.
Inmiddels doet zich in het Arnhemse nog
een bijkomend probleem voor.- Daar beheert
de Eusebiusparochie ook de oude St. Wal-
burgiskerk. De gemeente Arnhem moet
daarvoor nog een slordige 14.000,- ont
vangen voor geleverd gas, water en elektri
citeit. Als er niet wordt betaald, wordt de
kerk afgesloten van energielevering en
dreigt de situatie dat de kunstschatten onder
meer niet beveiligd zijn tegen diefstal.
Het parochiebestuur heeft het geld niet en
kan alleen betalen als de 'kleine Eusebius'
wordt gesloopt, waar de gemeente Arnhem
tegen is, het parochiebestuur en de kardi
naal vóór en Rome over nadenkt.
Volgens sommigen lijkt hierde strijd tussen
Kerk en Staat weer te ontbranden. Dat is te
kinderachtig om over te denken. Een vol
wassen samenleving moet tot een oplossing
kunnen komen.
Utrecht - De gemeenteraad van Utrecht
heeft in zijn vergadering van 4 september
nog geen besluit genomen over het al of niet
slopen van het Hooghiemstra-complex. Het
onderwerp komt op 18 september opnieuw
aan de orde.
In Heemschut van mei-juni 1986 besteedde
Jac. Huysmans aandacht aan dit oude fa
briekscomplex, waarvoor allerlei plannen
bestaan om sloop te voorkomen (blz. 93-96)
en waarover de meningen zowel binnen het
college van B en W als in de raad verdeeld
zijn.
Amsterdam - De rechtbank heeft J. Nieu-
wenweg, ex,directeur van de gemeentelijke
dienst Bouw- en Woningtoezicht in de
hoofdstad, schuldig bevonden aan het op
dracht geven tot sloop van een monument
zonder vergunning van Monumentenzorg.
Er werd geen straf opgelegd omdat de sloop
al vier jaar geleden (in 1982) plaats vond en
de handelwijze van de directie Bouw- en
Woningtoezicht kennelijk in Amsterdam
niet ongebruikelijk is.
De zaak ging over het slopen van de zoge
heten Stadsboerderij aan het Raamplein,
een monumentje dat op instorten stond en
gevaar dreigde op te leveren voor de veilig
heid in de omgeving.
De rechtbank meende dat wel in strijd is
gehandeld met de Woningwet, die uitdruk
kelijk de opdracht tot sloop van een monu
ment verbiedt. Er hadden voorzieningen
moeten worden getroffen. Of die duurder
zouden zijn dan sloop, acht de rechtbank
niet relevant.
Heemschut heeft al in 1982 verzet aangete
kend tegen de tolerantie van gemeenten als
het gaat om sloop van Rijksmonumenten
zonder benodigde ministeriële vergunning
(zie Heemschut dec. 1982 over hetzelfde
sloopgeval)
's-Hertogenbosch- Het College van B en
W wil een bouwvergunning afgeven voor
37 hoge flats die zullen worden gesitueerd
aan de Westwal, hoek Achter de Boom
gaard, waarvoor de plannen werden inge
diend door de Woningbouwvereniging
S.W.H. Heemschut heeft hiertegen een
drietal bezwaren.
In de eerste plaats zijn de te bouwen wonin
gen gelegen in de uitbreiding van het be
schermd stadsgezicht, een bescherming die
reeds in 1975 werd aangevraagd en waar
voor aanwijzing tot beschermd stadsgezicht
spoedig is te verwachten. Alleen al hierdoor
is het bouwplan volgens de Bond een aan
tasting van het stadsgezicht.
Verder zou de nokhoogte 12,66 m moeten
worden, wat niet past in de belendende be
bouwing en een smakeloze aansluiting
vormt met de omgeving.
Het derde bezwaar geldt de bouwmassa van
de 37 woningen, die veel te groot voor deze
plek wordt geacht. Er zou met minder
bouwlagen dan de vijf die in het plan zijn
voorzien moeten worden volstaan, vindt
Heemschut. Nu de gemeente Den Bosch zó
snel tot bouwen wil overgaan, dat de stede
lijke Commissie van Stedeschoon zich er
niet eens over heeft kunnen uitspreken,
meent de Bond ook niet-planologische be
zwaren te mogen maken tegen deze bouw
plannen.
Ohé en Laak - Heemschut heeft bij Gede
puteerde Staten van Limburg bezwaar aan
getekend tegen de plannen tot ontgrinding
van 220 ha grond in het gebied tussen Ohé
en Laak, Stevensweert en Echt. Als die
plannen doorgaan, zou de kasteelruïne bij
Laak moeten verdwijnen. De Bond wijst
G.S. er op dat de kasteelruïne De Walborg
op de monumentenlijst staat, zodat sloop in
strijd met de wet is. In herinnering wordt
gebracht dat vorig jaar nog de toenmalige
eigenaresse van De Walborg door de rechter
werd veroordeeld wegens het wegnemen
van tegels uit de ruïne.
Een provinciale werkgroep heeft G.S. gead
viseerd dit gebied voor ontgrinding aan te
wijzen, maar een motivering ontbreekt ge
heel, zo merkt de Bond op. Heemschut
heeft met deze gang van zaken grote
moeite.
Het provinciaal bestuur wordt er ook nog op
gewezen dat de lus in de Maas bij Stevens-
weert een van de laatste nog vrij gave delen
van het rivierenlandschap van Zuid-Lim
burg vormt, die bij ontgrinding ernstig zou
worden aangetast.
