Heemschut
ii) akfie
Niet afbreken maar
opsplitsen
Gratis leskrant
monumenten
bescherming dankzij
Zomerzegels
7. Voorgevel van het Veterinair Anatomisch
Instituut uit 1921. Een ontwerp in Amsterdamse
School van de architect J. Crouwel. (Foto D.
Valentijn)
een woonbestemming aan te geven. De ge
meente Utrecht, die het terrein van de Uni
versiteit had overgenomen, liet in 1983 in
samenwerking met de namens de buurt op
tredende architectenbureaus Anke Colijn en
De Kleine Stad een haalbaarheidsonderzoek
uitvoeren. Uit dit onderzoek is gebleken dat
verbouwing tot woningen of andere herbe-
stemming in principe tot de mogelijkheden
behoorde. Een tweede onderzoek gaf aan
dat het merendeel van de bebouwing voor
aanpassing tot woning geschikt is. Alleen
het sektiegebouw, de manege, de hondestal
en het Veterinair Anatomisch Instituut zijn
door hun opzet niet geschikt voor woon
ruimte en zullen een andere passende be
stemming krijgen.
De invulling van deze herbestemming en
aanpassingen, zonder aan de monumentale
waarde afbreuk te doen, zijn op dit moment
nog volop punt van discussie. Men is mo
menteel bezig de door jaren achterstallig
onderhoud in slechte staat verkerende pan
den weer op te knappen.
Herbestemming van het complex tot wonin
gen zal tot gevolg hebben dat het terrein bij
de wijk Wittevrouwen getrokken gaat wor
den, waardoor het haar zelfstandigheid en
een groot deel van het eigen karakter gaat
verliezen. Ook de mogelijke sloop van het
stalgebouw met collegezalen uit 1875 -
vanwege de te hoge verbouwingskosten -
zou een groot verlies zijn. Juist de totaalop-
zet van dit complex, waarin veranderde
ideeën over de opzet van het onderwijs in de
bebouwing terug zijn te vinden en waarin
tevens de verschillende stijlen vanaf het be
gin van de 19e eeuw tot 1925 zo duidelijk
herkenbaar zijn, vertegenwoordigt één van
de grootste waarden van dit complex.
Toch mag ook niet voorbijgegaan worden
aan het feit dat door het geven van een
nieuwe bestemming aan panden, die voor
hun eigenlijke functie niet meer geschikt
zijn, behoud van dit unieke complex voor
een groot deel wordt gegarandeerd, zodat
voor deze bebouwing een nieuwe toekomst
is weggelegd.
drs. D. Valentijn is free-lance kunsthisto-
Literatuur:
R. M. A. Mimpen, Het Complex Dierge
neeskunde. In: Bouwen voor Utrechts Uni
versiteit, Utrecht 1985, pp. 106 t/m 125.
D. Valentijn, Biltstraat 168-172 e.o. In: Ar
cheologische en Bouwhistorische Kroniek
van de gemeente Utrecht, Maandblad Oud
Utrècht 1984-4, pp. 60 t/m 64.
Haarlem - Bij de gemeente is een plan
ingediend om een gebouw met 21 wooneen
heden te bouwen op de plaats waar nu nog
huize 'Uyt den Bosch' aan de Spanjaards
laan 7 staat. Deze villa dateert van 1914.
Heemschut heeft het college van B. en W.
van Haarlem meegedeeld dat het plan
slechts door een financieel belang lijkt te
zijn geïnspireerd en in geen enkel opzicht
blijk geeft van waardebesef voor de bijzon
dere omgeving, namelijk de zuidrand van
de Haarlemmer Hout.
De Bond wijst het gemeentebestuur erop dat
enige jaren geleden het nabij gelegen 'Huis
met de Beelden' kon worden opgesplitst in
wooneenheden en acht dit een geslaagd
voorbeeld voor wat er nu te doen staat met
huize 'Uyt den Bosch'. Wellicht is dit mo
gelijk te maken door subsidie uit de fondsen
voor stadsvernieuwing.
Uit de opbrengst van de Zomerzegels heb
ben wij dit jaar 20.000 gekregen om ter
gelegenheid van ons 75-jarig jubileum een
project van de grond te krijgen, dat al lang
op ons verlanglijstje stond: een leskrant
over monumentenbescherming en -behoud
voor middelbare scholieren. De hierin opge
nomen informatie kan als uitgangspunt die
nen bij lessen in geschiedenis, aardrijkskun
de en maatschappijleer over dit onderwerp.
Ook voor scripties en spreekbeurten kan er
van gebruik worden gemaakt.
Wij zijn het comité Zomerzegels zeer erken
telijk voor dit gebaar en roepen onze lezers
gaarne op zomerzegels te kopen. U weet nu
welke zinvolle bestemming uw bijdrage kan
krijgen. Leraren bij het middelbaar onder
wijs en leerlingen attenderen wij bovendien
nog eens op de interessante leskrant, gratis
te verkrijgen bij de Bond Heemschut (tel.
020-225292). Voor docenten is tevens een
bijpassende docentenhandleiding verkrijg
baar.
De restauratie van het interieur van het
beroemde Utrechtse Rietveld-Schröderhuis
zal komende herfst gereed komen. In 1975
werd het exterieur gerestaureerd. Hieron
der aandacht voor dit unieke internationaal
bekende bouwwerk
Het Rietveld-Schröder Huis is in 1924 ge
bouwd voor mevrouw Schröder-Schrader en
haar kinderen. Tot haar dood, een paar jaar
geleden, heeft zij bijna permanent het Riet
veld-Schröder Huis bewoond.
In 1972 is op initiatief van mevrouw Schrö-
der de Stichting Rietveld-Schröder Huis op
gericht. Deze stichting heeft het huis thans
in haar bezit en beijvert zich voor het con
serveren van het huis. Daar het huis in een
slechte toestand verkeerde, gaf de stichting
zo snel mogelijk opdracht om met de restau
ratie te beginnen, nadat de AMEV had toe
gezegd de restauratie te zullen betalen.
Het huis zal na de restauratie verpacht wor
den aan het Centraal Museum Utrecht, en
zal dan te bezichtigen zijn. Bovendien komt
er een documentatiecentrum in het naburige
huis, waar het mogelijk zal zijn het door
mevrouw Schröder bijeengebrachte
Rietveldarchief te bestuderen.
Het Rietveld-Schröder Huis verscheen in
het Utrechtse stadsbeeld als een donderslag.
Voor Rietveld die in nauwe samenwerking
met mevrouw Schröder het huis ontwierp,
kwam dit niet zomaar uit de lucht vallen.
Hun leven had zich in de voorgaande jaren
zo ontwikkeld, dat dit huis moest worden
gemaakt zoals het er nu staat.
Na de dood van haar man in 1923, moest
mevrouw Schröder haar grote huis in de
Utrechtse binnenstad verlaten en verhuizen
naar een kleiner huis. Ze wilde graag in
Utrecht blijven wonen, maar kon hier geen
geschikt huis vinden. Ze vroeg Rietveld
haar te helpen met het bouwen van een
nieuw huis en een geschikt terrein hiervoor
te zoeken.
Mevrouw Schröder wilde graag aan de rand
van de stad wonen vanwege de ruimte en de
natuur. Aan de oostrand van de stad, om te
wonen het meest aantrekkelijke deel van
Utrecht, was nog één klein stukje grond
onbebouwd, aan het eind van de Prins Hen
driklaan. Het lag naast een rijtje van vier
zware bakstenen huizen. Eén beetje een
overgebleven stukje grond met een wijd uit
zicht over de omringende polder, die was
opgenomen in de waterlinie. Daar mocht
niet gebouwd worden en het uitzicht zou
dus vrij blijven. Dit was een belangrijk uit
gangspunt voor het ontwerp. Mevrouw
Schröder had een zeer bewuste ruimtebele
ving en vond het belangrijk dat het te bou
wen huis veel uitzicht had. Zij was zich zeer
bewust van haar behoeften en zo werd eerst
de indeling van het huis tot in de details
bepaald aan de hand van de woonideeën van
mevrouw Schröder. Zo wilde zij de woon-
