monumenten
Bijna iedere dag staan de dag- en weekbla
den vol met deprimerende beschouwingen
over het laatste nieuws inzake signalering
en bestrijding van de fatale 'zure regen'
De officiële brochure van het Ministerie van
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en
Milieubeheer over dit onderwerp, in 1985
op grote schaal verspreid, licht ons goed in
over de kwalijke gevolgen van deze lucht
verontreiniging en verzuring. Daar staat
o.m. in te lezen: 'De belangrijkste stoffen
die de lucht vervuilen zijn koolmonoxide,
kooldioxide, koolwaterstoffen, stikstofdi
oxiden, ammoniak, waterstoffluoride en
ozon.' Iets verder: 'De totale zure neerslag
(dus in natte en in droge vorm) in ons land is
voor 50% afkomstig van zwaveldioxide,
voor 30% van ammoniak en voor 20% van
stikstofoxiden.
Naar Nederland waait ook de uitstoot van
fabrieksschoorstenen uit het buitenland,
vooral uit Engeland (92%) en Frankrijk. De
ramp met de Russische kerncentrale heeft
ook weer geleerd, dat we in ons kleine land
je vogelvrij zijn, als het gaat om luchtver
ontreiniging. Zoals ik onlangs tijdens een
voordracht te Almelo kon vaststellen, is on
ze milieuminister Winsemius actief en
goedwillend. Tijdens een stadhuisloop van
zijn partij te Amersfoort droeg hij het truitje
met opschrift stop zure regen' (hij legde 8
kilometer af in 40 minuten). Met de veront
reinigende industrieën is een overeenkomst
gesloten, die halt houdt bij de grens van
sociaal-economische haalbaarheid (arbeids
plaatsen). Jules Deelder twijfelt er sterk
aan, of het CDA in dat opzicht haar rent
meesterschapsfilosofie waarmaakt. Van de
PvdA mag Winsemius blijven!
De radicale methoden van Greenpeace Ne
derland, die al fabrieksschoorstenen in de
Illustratie uit de brochure Zure Regen van het
ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke
Ordening en Milieubeheer.
Randstad bezet heeft gehouden, blijken
een positieve uitwerking op de praktische
politiek te hebben. Een bewustwording van
de grote gevaren, die als nooit tevoren drei
gende slagschaduwen werpen op ons natio
nale monumentenbezit, is nu en straks drin
gend noodzakelijk.
Ammoniak is een stof die vooral in de lucht
terechtkomt via de mest van varkensstallen
die op de maïsvelden gedeponeerd wordt.
Daarom ook de zeer nuttige maatregelen
van landbouwminister Brakx, die hopelijk
ook gunstige gevolgen voor de zure regen-
schade aan gebouwen zal hebben.
Het wegvreten van natuursteen aan histori
sche (maar ook recentere) kerken, burger
huizen en kastelen is een internationale
ramp voor de kunst- en architectuurgeschie
denis. De schade voor de wetenschap en het
toerisme is onmetelijk, als er niet werkelijk
structurele maatregelen genomen worden.
Tegenstellingen in West-Europa op politiek
en economisch gebied maken dit terrein tot
een jungle, waar heel moeilijk een begaan
baar pad doorheen te kappen is. Moeten we
daarom de handen in de schoot leggen?
Nooit!
De vernietigende werking van de zure regen
is goed te illustreren aan de hand van foto's
van een barokplastiek uit Recklinghausen
(bekend vanwege de 'Festspiele' en gelegen
in de zone net boven het Roergebied in
Westfalen). Een fraaie vrouwenfiguur met
plooival in de kledij en gaaf gelaat, al gefo
tografeerd door het Westfalische Amt für
Denkmalpflege in 1908, was al in 1969 ver
vormd tot een lelijke klomp beschadigde en
verweerde natuursteen.
