Boeken Groningen bekeken
112
anderen die onderhoudslasten bij herbe
stemming van ons overnemen.
Strijders tot behoud van overtolligheid moe
ten niet uit het oog verliezen dat - onder
continue Haagse dwang tot verlaging van
onze exploitatielasten - juist het onderhoud
van die grote gebouwen de doorslaggevende
factor is die tot vervanging c.q. sloop nood
zaakt, tenzij belanghebbenden bijspringen.
Of als alternatief, indien commerciële ver
huring mogelijk is: tenzij de huuropbrengst
dat hoge onderhoud tenminste kostendek
kend maakt.
Ik wil daarbij onderscheid maken tussen
herbestemming voor eigen doeleinden en
hergebruik door anderen d.m.v. verhuring.
Willen wij tot eerstgenoemde herbestem
ming voor toekomstige nieuwe taken over
gaan, dan dient aan een aantal voorwaarden
te worden voldaan:
a) Begane gronds moet de mogelijkheid
aanwezig zijn om d.m.v. herindeling tot
een goed bruikbare exploitatieve opzet te
komen, waarbij de optimale gebruiks
waarde voor vele jaren opnieuw verze
kerd moet zijn;
b) Het gebouw moet wederom voor 100%
worden benut, d.w.z. er mogen geen
grote overtollige leegstaande ruimten -
die niettemin veel onderhoud vergen - in
voorkomen;
c) De cultuurhistorische of beeldbepalende
waarde van het gebouw moet vaststaan;
d) De technische toestand waarin het ge
bouw verkeert moet een dergelijke kost
bare operatie verantwoord maken.
(Toetsen wij thans Echt aan deze crite
ria, dan blijkt dat (a) denkbaar, (b zeer
moeilijk, (c) evident en (d) volstrekt pro
hibitief moet worden geacht).
Geslaagde voorbeelden uit deze eerste
categorie zijn o.a. stationsgeb. Meppel,
Bloemendaal, Winterswijk (partieel)
maar ook het voormalig stationsgebouw
te Abcoude en het voormalig NCS-stati-
on te Amersfoort (beiden thans dienstge
bouw).
Interessanter is echter wellicht de cate
gorie gebouwen die wij beslist niet meer
voor eigen exploitatie nodig hebben en
waarbij de ondergrond van het gebouw
niet meer direct voor NS benodigd is. In
dat geval kan tot verhuring worden over
gegaan onder de volgende voorwaarden:
a) Er dient door gemeenten of stichtingen
een beslist zinvolle bestemming te wor
den gevonden, die niet in strijd is met
onze bedrijfspresentatie;
b) De cultuurhistorische waarde moet vast
staan; hieronder kan ook worden begre
pen de stedebouwkundige betekenis van
de opstal in het stadsbeeld bijv. de af
sluitende functie van een toeleidende
stationsweg e.d.;
c) NS zal gevrijwaard moeten blijven voor
een eventuele onderhouds- c.q. instand-
houdingskosten (immers de hoofdreden
waarom we er af willen!);
d) NS onderhandelt bij voorkeur met de
gemeente als partner, die op haar beurt
weer aan 'derden' kan verhuren maar
zélf garant staat voor de onderhouds
plichten;
e) Een redelijke termijn van opzegbaarheid
van de verhuring moet mogelijk blijven,
indien NS over het gebouw of de onder
grond opnieuw voor spoorwegdoelein
den moet kunnen beschikken. Omge
keerd moet NS bereid zijn tot verlenging
van de huurtermijn, indien zulks niet het
geval is.
Enige voorbeelden uit de lange succesvolle
reeks van deze tweede categorie zijn o.m.
- Hoofddorp (afgestoten lijn: apparte
menten)
- Aalsmeer (afgestoten lijn: ing. buro
tandarts)
- Loppersum (bestaande lijn: bankgebouw)
- Lunteren (bestaande lijn: boetiek
galerie)
- Ede-Centrum (bestaande lijn: streekmu
seum)
- Vorden (bestaande lijn: groepspraktijk
tandartsen)
- Wolpheze (bestaande lijn: buurtwinkel)
- Sliedrecht (bestaande lijn: ondernemers-
centrum)
- Winterswijk (bestaande lijn: gedeeltelijk
sportschool)
- Leerdam (bestaande lijn: waarschijnlijk
restaurant)
Gemeentebesturen, die dit - soms langduri
ge - proces met ons doorlopen hebben, kun
nen verzekeren dat wij dit kansspel loyaal
en met geduld en volharding hebben mee
gespeeld (in de Achterhoek soms met 10
jaar uitstel, ook indien gemeentebesturen
vooralsnog geen enkel blijk van belangstel
ling toonden!).
Maar ontevredenen over negatieve resulta
ten zullen ongetwijfeld vinden, dat we soms
niet lang genoeg hebben willen wachten,
ondanks de snelle verloedering die leeg
stand met zich meebrengt: Appingedam,
Ruurlo, Beesd e.a. Zij zullen zich moeten
troosten met de woorden van Seneca: 'De
opperste wijsheid is de droom onderge
schikt te maken aan het mogelijke en de
dwaasheden van anderen weten te ver
dragen'.
De kansen voor Echt liggen inmiddels dui
delijk omschreven op tafel.
Het pakhuis 'London', in 1728 verbouwd tot pakhuis en in 1981 gerestaureerd door ir. P. L. de
Vrieze, technisch adviseur van de provinciale commissie Heemschut Groningen.
d -
Kort na elkaar heeft de gemeente Groningen
twee boekjes laten verschijnen Stadsver
nieuwing Groningen en Gerestaureerd
Groningen. De boeken hebben dezelfde
opmaak en een vergelijkbare opzet. In beide
gevallen komen de activiteiten uit de laatste
tien of twaalf en half jaar aan bod. Beide
boekjes geven in overzichtstabellen een op
somming van alle ondernomen projecten.
De vetgedrukte nummers zijn nader uitge
werkt. In Stadsvernieuwing vinden wij van
alle soorten projecten één of meerdere voor
beelden. Sociale woningbouw (door de wo
ningbouwverenigingen in de lege gaten in
de stad, met name in het centrum), verbouw
tot zgn. Van Dam-eenheden (mede ook
door de Stichting Studentenhuisvesting) en
corporatieve renovatie van oudere woonwij
ken (buiten het centrum) vormen voor de
woonsituatie in de stad Groningen de be
langrijkste onderdelen. Hierbij komen ver-
