Wie redt Veldzicht?
l7
Doetinchem - De oudheidkundige kring
Deutekom uit Doetinchem doet een klem
mend beroep op particulieren en landelijke
organisaties om te helpen bij de reddingsac
tie die reeds geruime tijd aan de gang is
voor de oude burgemeesterswoning Huize
Veldzicht in de voormalige gemeente Ambt
Doetinchem.
De huidige eigenaar (een projectontwikke
laar uit het Achterhoekse Harreveld) heeft
voor het inmiddels ernstig vernielde land
huis een sloopvergunning aangevraagd,
maar hij is bereid zijn plannen te wijzigen
als aan bepaalde voorwaarden wordt vol
daan. Voor het 2.000 vierkante meter grote
perceel, waarop het statige landhuis is gele
gen, moet dan maar liefst 190.000,- op
tafel worden gelegd met de verplichting op
zo kort mogelijke termijn tot restauratie
over te gaan.
Het is een uitgangspositie met het mes op de
keel. De oudheidkundige kring heeft deson
danks de handschoen opgenomen. Zij vindt
dat het uit 1875 daterende Veldzicht niet
verloren mag gaan. Zeker niet aan de voor
avond van twee feestelijke gebeurtenissen:
de herdenking in 1986 van 750 jaar Doetin-
chems stadsrecht en de viering van Deute-
kom's tweede lustrum.
BELÉTAGE
Veldzicht, het enige van de landhuizen of
villa's in Doetinchem met een belétage, is
een van de laatst zichtbare herinneringen
aan de in 1920 opgeheven gemeente Ambt
Doetinchem. Het aan de oude weg naar
Varsseveld staande Veldzicht vormt een
historische eenheid met het er tegenover ge
legen voormalige raadhuis (annex dorps
school en hoofdenwoning) en het nog weer
wat verder gesitueerde ambtskerkhof. De
sloop van deze voormalige ambtswoning is
een hap uit de structuur van één van de twee
gemeenten, waaruit de huidige gemeente
Doetinchem is ontstaan.
Veldzicht is behalve een stukje Doetin-
chemse geschiedenis ook een drama. Het
zoveelste voorbeeld van speculatie en ver
nielzucht, waaraan reeds zoveel monumen
tale bebouwing in Nederland ten offer viel.
De inzet: gunstig gelegen bouwgrond. De
plannen: kantorenbouw met 30 parkeer
plaatsen. Het object is daarbij alleen maar
een lastige sta-in-de-weg. Het is onvoorstel
baar, maar begin 1984 werd het tot dan
redelijk gave pand in drie weken tijd ernstig
Het uit 1875 daterende Veldzicht, het enige landhuis te Doetinchem uit die tijd met een basement en
belétage. Begin 1984 werden in het huis grote vernielingen aangericht, (zie foto B).
Foto's: Henk Westerveld, Aalten
vernield: zelfs de draagbalken van de ver
dieping werden gezaagd. De toenmalige ei
genaar gaf de jeugd de schuld, maar daaraan
is in Doetinchem zeer getwijfeld, temeer
daar de meeste vernielingen plaatsvonden in
het holst van de nacht.
De oudheidkundige kring Deutekom heeft
afgelopen jaar gelobbyed bij particulieren
en maatschappijen, van wie wellicht enige
interesse tot restaureren verondersteld mag
worden. Tevergeefs. Er is, ten bate van
Veldzicht en enkele andere bedreigde objec
ten, geprobeerd een stichting Stadsherstel in
het leven te roepen omdat de eigen deskun
digheid binnen Deutekom niet toereikend
is.
(Tot nu toe) tevergeefs! Gelukkig heeft de
plaatselijke politicus Frans Terwijn laten
weten zich met hand en tand te zullen ver
zetten tegen de afgifte van een gemeentelij
ke sloopvergunning. Terwijn vreest een
soort domino-effect. Hij is bang dat met
Veldzicht een nieuwe sloopgolf in Doetin
chem te verwachten valt en denkt dan gelijk
aan het met trekstangen bijeengehouden his
torische Tieckenhuis (zie ondermeer Heem
schut nr. 4, 1980).
IRONISCH
Het drama Veldzicht voltrok zich - hoe iro
nisch - in het zicht van gemeentelijke mo
numentenbescherming. Na jaren vijven en
zessen is in Doetinchem een gemeentelijke
monumenten-verordening nu bijna een feit.
De bijbehorende lijst komt er ook aan. Maar
de sloopaanvraag voor Veldzicht, nota bene
no. 1 op de gemeentelijke monumenten
voordracht, valt nog onder het huidige
sloopverordeningsstelsel. En dat leidt, zo is
in de praktijk gebleken, niet tot de beoogde
bescherming, maar tot afbraak. De monu
menten-verordening dreigt voor dit pand -
en mogelijk ook voor het Tieckenhuis - te
laat te komen.
'Zonder Veldzicht of Tieckenhuis kun je
toch geen '750 jaar Stad' vieren', meent
Deutekom-bestuurslid Jan Steijntjes, 'dat is
zoiets als feesten op het kerkhof.
Wie helpt de oudheidkundige kring Deute
kom en daarmee Veldzicht? Het is géén
vijf, maar twee voor twaalf.
Secretariaat oudheidkundige kring Deute
kom: Van Hogendorplaan 58, 7003 CW
Doetinchem.
(Red.)
