77
f'fr,
>Vr
Zo zag het er vóór de restauratie op de kapverdieping uit: noodconstructie om het verder doorzakken
van de vroeger verkeerd aangepakte toren tegen te gaan.
De herstelde middeleeuwse raadskelder. Weliswaar is de kelder verpakt in een waterdichte, betonnen
kuip, maar daarvan valt niets te zien. Aardige combinatie van nieuwe en oude bouwtechniek.
Dordtse hal nogal bescheiden uitviel in ver
gelijking tot de grote gebouwen die de
Vlaamse kooplieden zich veroorloofden.
De kern van de hal, en daarmee van het
huidige stadhuis van Dordt, dateert uit
1383. De hal moet een fraai ogend middel
eeuws gebouw zijn geweest, met voor die
tijd als bijzonderheid dat hij met drie bogen
over de Oude Haven werd gebouwd. Tot
1544 is de hal als handelsbeurs in gebruik
geweest, daarna heeft het stadsbestuur zich
er gevestigd. Men mag aannemen, dat er
toen in het gebouw is ingegrepen - zoals dat
ook later nog vaak zou gebeuren, en wel zo
dat er uitwendig van het middeleeuwse wei
nig meer is terug te vinden. Middeleeuws
zijn, bijvoorbeeld, nog het onderhuis, het
houtskelet met zijn zware moerbalken,
muurstijlen en korbelen en een gedeelte van
de muur aan de achterzijde dat van buiten
nog weer deels onzichtbaar is omdat er kort
na 1544 een houten galerij tegenaan is
gebouwd.
De meest rigoureuze ingreep onderging het
van oorsprong middeleeuwse monument in
de jaren 1835-1845. Het oude muurwerk
van de hoofdvleugel is toen deels wegge
hakt om plaats te maken voor klassicistische
gevels, met aan de voorgevel vier zuilen die
een timpaan dragen.
Geheel in de geest van de waterstaatsstijl
werden de nieuwe gevels bepleisterd en ge
schilderd als ware het natuursteen oker-
gember kleurig. Door deze vérgaande in
greep is het middeleeuws karakter van het
gebouw verloren gegaan.
DE WERKEN
De jongste restauratie, die is uitgevoerd
door Woudenberg Ameide, is zóveel om
vattend geweest, dat het binnen dit bestek
moeilijk is op allerlei details in te gaan -
hoe interessant die op zichzelf ook zijn. Om
iets te noemen: er is fijn houtsnijwerk en
stucwerk gerestaureerd en aangevuld, met
zorg is oud muurwerk hersteld maar er is
ook beton gestort. Houdt men de grote lijn
aan, dan kunnen de werken als volgt wor
den ingedeeld:
- De havenwerken
- De renovatie van de vleugel aan de
Groenmarkt
- De restauratie van het middeleeuwse on
derhuis dat als gevolg van veelvuldige ver
hogingen thans geheel onder het tegenwoor
dige straatniveau is geraakt.
- De vernieuwing van de vier Ionische zui
len, die deel uitmaken van het tempelachti
ge voorfront.
- De restauratie en gedeeltelijke vernieu
wing van de binnen-constructies, zoals het
oude houtskelet.
- De restauratie van diverse zalen, inclusief
het creëren van een nieuwe raadzaal op de
verdieping van het gebouw, met behoud van
authentieke gegevenheden.
LEKKAGE
Bij de werken aan en in de Oude Haven
(waaraan Dordrecht is ontstaan) ging het in
het bijzonder om het herstel van de kademu
ren, en dat zijn dan de muren van het stad
huis zelf omdat dit aan de landzijde (Voor
straat) onderdeel is van de Dordtse waterke
ring. Door het inklinken van de bodem en
onder invloed van de hogere waterstanden
geraakte het onderhuis, waarin nimmer een
waterkerende vloer was aangebracht, in de
problemen en was het reeds lang buiten ge
bruik gesteld. De ernstige aantasting van de
kademuren is te wijten geweest aan extra
ophogingen van de Voorstraat als waterke
rende dijk en de schurende werking bij ijs
gang mede door het grote getijverschil vóór
de bouw van de Haringvlietdam.
In het verleden heeft men wel getracht bij eb
het muurwerk van de kaden op te knappen,
maar kennelijk is de tijd altijd te kort ge
weest om het goed te doen. Dat is nu dus
wel gebeurd - met tijdelijke afdamming van
de haven en leegpompen om overal goed bij
te kunnen komen. Oók bij de drie bogen,
die over het water staan. Daar mankeerde
toch wel meer aan dan men in eerste instan
tie had gedacht, zodat men thans de funde
ring van de bogen heeft moeten koppelen.
KUIP
Op de 19de eeuwse (1830) gevel aan de
Groenmarkt na, is de vleugel, die tegen de
achterzijde van het stadhuis staat, volledig
