Lfj i
86
op een gemeentelijke lijst te plaatsen is af
houdend gereageerd. Blijkens een bericht in
de Goudsche Courant (12-9-1984) zal het
sloopplan nu worden doorgezet en worden -
conform het bestemmingsplan - enkele kan
toren, appartementen, een parkeerkelder en
boven dit alles een daktuin gerealiseerd.
Daarmee is Gouda's laatste wasserij dan
verdwenen.
Een aktiever beleid is gevoerd ten aanzien
van de Goudsche Machinale Garenspinne
rij. Het totale fabriekscomplex bevatte on
der meer een wasserij met magazijnen, kan
toor en expeditieruimte, voorts kaarderij,
spinnerij, ketel- en turbinehuis, tal van
loodsen, preparatiezalen, een houtzagerij
etc. - grotendeels uit de periode 1900-1916.
Aanvankelijk werd in het in 1974 ter visie
gelegde plan Herenstraat e.o. uitgegaan van
sloop van alle gebouwen ten behoeve van
woningbouw; er waren plannen ontwikkeld
voor de bouw van 64 flats. Hiertegen kwa
men bewoners van de wijk Korte Akkeren
in het geweer, die aandrongen op meer soci
aal-culturele voorzieningen in hun wijk. In
een studie van de Akademie voor Bouw
kunst werd gewezen op de mogelijkheden
van hergebruik van de GMG. Hiermee werd
de gemeente onder toenemende politieke
druk geplaatst en in het verkiezingsjaar
1982 ging men een deel van de plannen
overnemen. Hoewel het grootste deel van
het complex, waaronder de monumentale
schoorsteen, zou worden afgebroken, bleek
de gemeente bereid twee panden met monu
mentale gevel aan de Turfsingel te behou
den. Het voorgestelde herinrichtingsplan
kreeg in januari 1984 het fiat van de raad.
Dit plan houdt in dat de voormalige glanze-
rij en smederij alsmede de hennep- en vlas
opslag worden gerenoveerd en vervolgens
geschikt gemaakt voor gebruik door sociaal-
culturele instellingen, een bibliotheek,
sportzaal, twee bowlingbanen, een klein
theater en nog enkele andere ruimtes. Totale
kosten van dit sociaal-cultureel centrum De
Garenspinnerij zullen ca. 5 miljoen bedra
gen; de exploitatiekosten van het centrum -
beheerd door een commissie ex art. 61-63 -
zullen dankzij een subsidie van WVC op
jaarbasis 250.000 bedragen. Rest nog te
vermelden dat het pand zal worden ver
warmd met afvalwarmte van het nabijgele
gen Emery-Chemy, de vroegere kaarsenfa
briek.
CONSISTENT BELEID?
Hoewel het gedeeltelijk behoud van de
GMG - althans de gevel wand aan de Turf
singel - als een beperkt succes mag worden
gezien, kan men toch vraagtekens zetten
achter het beleid inzake bedrijfsmonu-
menten.
Van een duidelijke beleidsvisie gericht op
selektie en behoud van de meest waardevol
le bedrijfsgebouwen is geen sprake: inte
gendeel, zelfs bij een erkend monument als
De Drie Notenbomen deinst de gemeente er
niet voor terug om via Kroonberoep sloop te
bewerkstelligen.
De voormalige Asschuur aan de Vest, èen
gemeentelijke opslagloods waar de Gouwenaren
vroeger hun haardas verzamelden; nu in gebruik
alsjeugdsociëteit.
De basis voor een consistent beleid ont
breekt, te weten:
- struktuur- en bestemmingsplannen waar
in de woonfunktie minder eenzijdig wordt
bevorderd
Foto's, voor zover niet anders vermeld, van de
auteur.
- inventarisatie van de belangrijkste be
drijfspanden, als basis voor een selektie
- een gemeentelijke monumentenverorde
ning, op basis waarvan een gemeentelijke
lijst kan worden opgesteld
- een aktief zoeken naar mogelijkheden
voor hergebruik van bedrijfsgebouwen,
bijv. voor een woon- of opslagfunktie. Op
vallend is hierbij de afhoudende opstelling
van de Rijksdienst voor de Monumenten
zorg ten aanzien van verzoeken van ge
meenten of instellingen om bedrijfsmonu-
menten op de voorlopige lijst te plaatsen.
Als gevolg hiervan dreigen de nota's gericht
op bescherming van de jongere bouwkunst
een dode letter te worden. Indien aan de
inventarisatie en registratie van de bouw
kunst na 1850 geen prioriteit wordt gege
ven, ziet het er somber uit voor de Neder
landse bedrijfsmonumenten. Van Gouda's
rijke industriële en ambachtelijke traditie
zullen dan wellicht alleen erkende monu
menten als Visbank, Korenbeurs en Boter-
waag behouden blijven
De Mallegatsluis met industrieel panorama; zichtbaar zijn o.a. de schoorsteen van de v.m.
zeepziederij, de GMG (nog met schoorsteen!), de molen De Roode Leeuw én een pakhuis (foto uit 1981)
