r»
45
land vulde de Bondsspaarbank in met een
niet onaardig, maar toch te hoog bouwwerk.
Vlak hierbij bouwde een bank nota bene op
de plaats van de prachtige sociëteit Amicitia
het standaardvoorbeeld van architectonisch
wanbegrip: het is in de stedelijke struktuur
misplaatst, het is op zich lelijk van propor
ties en de architect heeft niets nagelaten om
het gebouw zo armoedig (en dan niet edele
armoede) mogelijk te laten zijn.'
Maar daar bleef het niet bij. Geerts is als
wethouder nog maar 2,5 jaar met monumen
tenzorg belast, en ook onder zijn 'bewind'
vinden er ingrepen plaats, die op z'n minst
de vraag doen rijzen of er van een toetsing
aan monumenten-normen sprake is. Geerts:
'Ik heb al gezegd dat er voor de binnenstad
een beschermd stadsgezicht is. In dat kader
moet er ook een toestemming van monumen
tenzorg komen. Dan gaat het niet zozeer om
architectonische kwaliteiten als wel om het
passen in het historisch stedebouwkundig ge
heel. Dat wil niet zeggen dat die adviezen
altijd doorslaggevend zijn, maar die toetsing
vindt plaats.' Een stedebouwkundig hot-item
in Leeuwarden is het zgn. pleinafsluitend
gebouw (Wilhelminaplein/Zaailand). Een
gemeentelijke werkgroep heeft inmiddels
naar de gemeenteraad een voorkeur uitge
sproken voor de 'oplossing' van architecten
bureau Lucas Ellerman (Rijswijk) en de
raad neemt dezer dagen een besluit. Heem
schut heeft in een waarschuwend schrijven
gevraagd om een rechtsgeldig bestem
mingsplan voor de betrokken plek en een
nieuwe prijsvraag onder architecten, omdat
geen van de drie mededingende ontwerpen
z.i. de kritiek kan doorstaan. Geerts over het
pleinafsluitend gebouw: 'Ook daar bemoeit
monumentenzorg zich mee, het is zelfs in de
monumentenraad besproken. De ontwikke
lingen in de binnenstad worden op dat vlak
in de gaten gehouden.' In zijn optiek hoeft
een monument niet oud te zijn. 'Het moet
kenmerkend zijn voor de periode waarin het
gebouwd is en zekere architectonische kwa
liteiten hebben. Ik denk dat de datering niet
doorslaggevend hoeft te zijn, niet dat iets
alleen maar een monument is als het vóór
1850 gebouwd is bijvoorbeeld. Van mij mag
je die definitie wel uitbreiden en daar zijn we
ook mee bezig.
DILEMMA
We komen terug op Geerts' dilemma: hoe te
behouden als er geen geld voor is? Sommige
gebeurtenissen, zoals de toren die een paar
jaar geleden van de Bonifatiuskerk woei,
werken versnellend. Dan lijkt restauratie in
eens wèl mogelijk. Bij het Amelandshuis
(1773) was een nog onbekende brandstichter
het gemeentebestuur een slag voor. De hele
gang van zaken rond dit pand is bijna anec-
dotisch voor het dilemma en de lege handen
waar een gemeente uiteindelijk mee staat. Of
het stadsgezicht nou beschermd is of niet.
Toen het St. Jozefpension het pand indertijd
verliet, heeft het gemeentebestuur gepro
beerd het in handen te krijgen; dat sprong af
op de prijs. Het uiterste bod was 1,2 min,
de vraagprijs 1,7 min. en projectontwikke
laars, waaronder de Tilburgse Hypotheek
bank, slaagden erin de prijs tot zo'n 4 min.
op te drijven. Via aanschrijvingen probeerde
de gemeente nog het pand op peil te houden
en trof zelf ook enige voorzieningen. De
rekeningen kwamen allemaal terug, bij lege
BV's is nu eenmaal niets te halen. Geerts:
'Ja,, zo gaan die dingen. Dan op een gegeven
ogenblik komt er ook nog een sloper in die
erop zet 'Renovatie Zittema'. Er zijn wat
essentiële onderdeeltjes verdwenen, maar
dat was allemaal niet doorslaggevend. En
dan die brand. Tot op dit moment zijn er
geen daders bekend. Je kunt er niks aan
doen, je staat als gemeente met lege handen,
daar komt het feitelijk op neer.
Maar er is, volgens Geerts, een les uit te
trekken: 'Als je dit soort ontwikkelingen ziet
aankomen, moetje veel eerder met de partij
en gaan praten. Het is heel jammer dat zo'n
St. Jozefpension z'n eigendommen niet voor
een redelijke prijs heeft overgedragen aan de
gemeente.' Geerts betwijfelt zelfs of er van
uit de gemeente ooit wel goede onderhande
lingen zijn geweest. Hij was in die tijd nog
gewoon raadslid. 'Er is hun aan de Eestraat
een stuk grond verkocht en ik heb het toen
ook al gezegd. We hadden die zaak moeten
koppelen: je kan wel een stuk grond van de
gemeente krijgen, maar dan willen we wel
zeker weten dat zo'n gebouw ook in goede
handen komt.'
Het gebouw - of wat er van over is - heeft
volgens Geerts op zich geen waarde, de plek
wel. Onderzocht wordt of het Muziekpeda-
gogisch Centrum er gehuisvest kan worden.
Geerts: 'Het pand schijnt bouwtechnisch nog
redelijk in orde, maar het is verder niet ken
merkend. Dus als daar volledige nieuwbouw
nodig blijkt, heb ik daar niet zoveel moeite
Wethouder Kees Geerts, staande op het raadhuisplein voor de Leeuwarder 'Wilhelmina boom'. Of hij
zich 'Kees de sloper' voelt? 'Nee, niet in het minst'.
