Leeuwarden
700jaar
Leeuwarden
.1
Jaargang 62,
j no. 3/4 maart/april 1985
1 Heemschut verschijnt 9x per jaar
Tijdschrift van de Bond Heemschut
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
In dit nummer o.a.:
1 Interview-Wethouder Geerts,
j verantwoordelijk voor het beheer van
j de binnenstad.
1 Schets van het binnenstadsbeleid
door gemeenteraadslid ten Have.
j (Kunst)historische beschrijving van
de Jacobijnerkerk, Oldehove,
i 'Keimpemastins' en 'de Utrecht',
j j alsmede van de restauraties van deze
j belangrijke monumenten.
Leeuwarden - hofstad.
Foto omslag:
Detail van de vogelvluchtkaart 'Leeuwarden
de hooftstadt van Frislant' van Joannes
Sems, 1603.
i Redactie:
Drs. J. H. Bierenbroodspot-Rudolph
j Drs. H. S. Korthals Altes - Rudolph
Dr. J. F. Saltet
j Redactiesecretaris:
Mevr. P. A. Hengeveld-Brand
Medewerkenden:
J. Th. Balk, Amsterdam
l Drs. P. Karstkarel, Leeuwarden
1 D. van der Meulen, Assen
1 R. Lureman, Doetinchem
i Drs. W. J. Pantus, Nijmegen
i i Roelfs Sr.
j J. E. van der Wielen, 's-Gravenhage
i Drs. B. C. M. barones van Hövell tot
Westerflier- van Hellenberg Hubar, Ohé
i en Laak.
Correspondentie voor de redactie
j j aan:
i Secretariaat Bond Heemschut,
Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam
tel.020-22 52 92
öf 020 - 23 09 94 (ledenadministratie)
i postgiro 124326
Lidmaatschap 45,-per jaar
I Reductie voor 65 en 30~
Correspondentie voor advertenties:
Bosch Keuning nv
f Postbus 13740 AA Baarn
tel. 02154-1 82 41
j gironummer 4988
Grafische verzorging:
1 Bosch Keuning - Baarn
43
Leeuwarden viert dit jaar haar 700-jarig be
staan; de oudste, bekende bron waarin de
stad vermeld wordt - een opsomming van
met de Hanze gelieerde steden - dateert nl.
van 1285. Het feit dat de plaats dan al be
lang heeft als handelspartner wijst zelfs op
een nog hogere leeftijd.
Dit 7de eeuwfeest is een goede aanleiding
om een speciaal nummer aan deze belangrij
ke monumentenstad in het Noorden te
wijden.
Door de grote inbreng van medewerkers van
de gemeentelijke en provinciale bureau's
Monumentenzorg geeft dit nummer o.i. een
boeiend en veelzijdig beeld van de (histori
sche) betekenis van de Friese hoofdstad.
Wij zijn hen zeer erkentelijk voor de gele
verde bijdragen en adviezen.
Onmisbaar als noodzakelijke achtergrondin
formatie zijn voorts de weergave van een
interview met de voor het beheer van de
stad verantwoordelijke wethouder Ir. C.
Geerts en de bijdrage 'De Leeuwarder bin
nenstad: winst en verlies' van de hand van
het gemeenteraadslid H. ten Hoeve. Laatst
genoemde bijdrage behandelt op een verhel
derende manier de ontwikkeling in de aan
pak van de historische binnenstad.
Heemschut heeft intensief bemoeienis met
de 700-jarige stad: Onze medewerker drs.
P. Karstkarel schreef 'Leeuwarden, 700 jaar
bouwen', het tweede deel in de nieuwe
Heemschut-serie, waarvan het eerste exem
plaar op 19 april door burgemeester J. te
Loo aan het Gedeputeerde Statenlid D. van
der Til zal worden overhandigd.
Dit boekje bevat een historisch-geografi-
sche schets van de ontwikkeling van de
stad, een stadswandeling van ongeveer een
uur (waartoe een uitslaande kaart is opgeno
men) en een beschrijving van ongeveer 200
objecten, naast monumenten, ook parken,
tuinen en beelden. (Informatie over wijze
van bestellen e.d. elders in dit nummer.)
Voorts wordt onder auspiciën van Heem
schut en de Nederlandse Tuinenstichting
door de Stichting Moderne Architektuur
Friesland, medio mei een boekje uitgegeven
'Rond tuinen in Leeuwarden' dat een wan
deling met plattegrond bevat langs monu
menten en 'groen' in de stad.
Vanzelfsprekend heeft niet alleen de histo
rie, maar hebben ook de ontwikkelingen in
de binnenstad op dit moment Heemschut's
aandacht. De Bond achtte het onlangs nood
zakelijk om zich te doen horen bij de be
langrijke beslissing of er een pleinafsluitend
gebouw op het Wilhelminaplein moet ko
men en zo ja, aan welke (stedebouwkundi-
ge) eisen dit dan moet voldoen. Zonder be
stemmingsplan mag een dergelijke grote in
greep op een zo belangrijke plek niet plaats
vinden. Er zou een architectenprijsvraag
voor moeten worden uitgeschreven - ook op
grond van een goede analyse van mogelijke
functies - en geen beslissing mogen plaats
vinden op grond van de te beperkte keus
tussen de drie 'aannemersplannen' waarvan
thans sprake is.
J. B.-R.
Belangrijkste objecten die in dit nummer aan de
orde komen op een stadsplattegrond van ca. 1630.
De met gemerkte objecten dateren van na 1630.
1 Grote of Jacobijnerkerk
2 'Keimpemastins'
3 Oldehove
4 Stadhouderlijk hof
5 Prinsentuin
6 Stadhouderlijke stallen
7 Princessehof
8 Stadhuis
9*vm Handelsdrukkerijcomplex
(N.V. Stadsherstel)
10* Ie Kanaalsbrug
II* de Utrecht
12* Kanselarij
