Heenjscljut
iij
akfie
m
11
Aalden
Op het bezwaarschrift dat Heemschut indien
de bij Gedeputeerde Staten van Drenthe te
gen de bouw van een enorme loopstal van
ongeveer 50 bij 25 meter bij een monumen
tale boerderij in het beschermde dorpsge
zicht Oud Aalden, kregen we een positieve
reactie. De voor dit bouwplan aangevraagde
verklaring van geen bezwaar zal door dit
college niet verleend worden. De motivering
voor deze beslissing komt overeen met het
bezwaar van Heemschut. Oud Aalden met
zijn prachtige boerderijen, gelegen aan een
met hoog geboomte begroeide brink is een
uitnemend voorbeeld van een oude nederzet
ting aan de rand van een es, één van de meest
waardevolle van Drenthe. Aan dit kleinscha
lige dorpsbeeld zou zeer ernstig afbreuk wor
den gedaan door het realiseren van een der
gelijke bouwmassa.
Breda
In antwoord op de brief die Heemschut in
juli '84 aan het college van B. en W. zond,
waarin een aantal bezwaren werd geformu
leerd tegen de aanleg van de provinciale weg
S 11deelde men ons van die zijde mede ook
dergelijke bezwaren te hebben. B. en W.
zegden toe, dat zij in hef verdere overleg van
de gemeente met het provinciaal bestuur het
door de Bond geformuleerde standpunt zul
len betrekken.
Nijmegen
Met bijzondere instemming nam Heemschut
kennis van de publicatie van de monumen
tenverordening voor de gemeente Nijmegen.
Verschillende malen, als afbraak van een
voor deze gemeente karakteristiek pand
dreigde, drong de Bond er bij de gemeente
op aan zich dit bestuurlijk instrument te ver
schaffen dat grote diensten kan bewijzen bij
een gemeentelijk beschermingsbeleid.
Naar aanleiding van het van kracht worden
van deze verordening verzochten wij het ge
meentebestuur, gezien de omstandigheden
met enige spoed, over te gaan tot plaatsing
van de historische buitenplaats Oud-Heyen-
dael op de gemeentelijke lijst van bescherm
de monumenten.
Op de vroegst bekende tekening uit 1852 van
dit al uit 1532 stammende landgoed is een
witgepleisterd blokvormig herenhuis te zien,
dat in grote trekken met het huidige pand
overeenkomt.
Een houten deuromlijsting met gesneden bo
venlicht, die zich voortzet in een voluutver-
siering rond het venster boven de ingang,
zoals dat in de tweede helft van de achttiende
eeuw voor patriciërshuizen gebruikelijk is,
verleent Oud-Heyendael het karakter van een
buitenplaats. Daarbij hoorde dan ook een
agrarisch gedeelte, dat onder een laag afhan
gend dak tegen de achterzijde van het heren
huis aanleunde.
Bij een ingrijpende verbouwing in 1889
werd de verdieping hoger opgetrokken en het
aantal vensters met de helft verminderd.
In zijn huidige toestand bestaat het huis uit
een tweelaags, gepleisterd blokvormig he
renhuis met afgeplat schilddak, waartegen
aansluit een eenlaags boerderijgedeelte on
der laag zadeldak met dakschild. De voorge
vel met hoekblokken heeft een middenrisa-
liet met eveneens hoekblokken, bekroond
met een dakkapel en een (sterk verwaarloos
de) geprofileerde kroonlijst. Gestucte hori
zontale banden proportioneren de gevel.
Het interieur is zeer sober: grote vertrekken
met stuc plafonds, links en rechts van een
statige hal met hardstenen vloer en eenvoudi
ge stuc-ornamenten in neo-renaissancestijl.
De bekapping van het huis moet uit 1889
dateren en bevindt zich in een goede staat.
De kap van het boerderijgedeelte is zodanig
gewijzigd, dat een nadere datering niet meer
mogelijk is. De toestand van dit deel van het
complex is vervallen.
De inbedding van het huis in het landschap
gaat terug op de achttiende eeuw of mogelijk
nog de eeuw daarvoor. Toen ontstond name
lijk de stervormige indeling van de bosperce
len, waarvan nu nog de aanzetten te herken
nen zijn. De lange laan met de dubbele beu
kenrijen, die vanaf de St. Annastraat het huis
Oud-Heyendael als point-de-vue heeft, en nu
nog vrijwel ongeschonden aanwezig is, be
hoorde ook daartoe.
Een openbare erkenning van het huis door
plaatsing op de gemeentelijke monumenten
lijst is niet alleen om historische redenen (als
tastbare oorsprong van het landgoed Heyen-
dael), maar ook om landschappelijke rede
nen (als middelpunt van de achttiende-eeuw-
se parkaanleg) van eminent belang.
Nationale
Monumentenstudiedag
28 maart 1985 te 's-Hertogenbosch
Thema: Behoud Restauratieambacht.
De dag zal het startpunt zijn voor de Cam
pagne Restauratie-ambacht die de NCM (Na
tionale Contactcommissie Monumentenbe
scherming) organiseert en die haar hoogte
punt zal hebben in de week van 18-24 april
1985.
Het programma op 28 maart speelt zich
's morgens af in de gerestaureerde St. Jans
kathedraal, vervolgens in het ambachtencen
trum in de St. Jozefkerk te Den Bosch en
's middags in het Casino, waar beleidsaspec
ten inzake het restauratieambacht aan de or
de komen.
Daar zal tevens de nieuwe NCM-film over
dit onderwerp in première gaan. De kosten
voor deelname aan de dag 55,- p.p. (incl.
lunch, toegang tot te bezoeken objecten, bro
chure en verslag). Aanmelding bij NCM,
St. Antoniesbreestraat 69, 1011 HB Amster
dam, tel. 020-277706.
Oud Aalden nr. 8, één van de prachtige historische boerderijen rond de brink van dit beschermde dorp.
Een enorme loopstal als waarvan sprake is doet ernstig afbreuk aan zo'n kleinschalig dorpsbeeld, reden
waarom Heemschut zich daartegen verzet.
Foto: Rijksdienst voor de Monumentenzorg, Zeist.
