w
197
onderdoorgang en de woning aan de Vondel
straat aan de beurt. Jammer genoeg is het
niet haalbaar de onderdoorgang zijn oude
luister terug te geven.
De foyer ziet er, na vele decennia lekkage,
stof en nicotine-aanslag, verschrikkelijk uit.
Hij lijkt meer op een bruin café dan op de
stijlvolle witte salon die hij ooit was. Al
enige tijd geleden heeft de gemeente een
nooddak laten aanbrengen, om verder verval
door lekkage te voorkomen. Het ligt in de
bedoeling het fraai gedetailleerde stucwerk,
waarvan nu hele stukken ontbreken, vakkun
dig te laten restaureren.
Thans wordt gewerkt aan het dak van de
grote rijhal. Het houtwerk bleek nog groten
deels bruikbaar, de daklichten werden vrij
wel geheel vernieuwd. In plaats van het door
Van Gendt beschreven 'geoliede dakbeschot
met zink overtrokken' zal roestvrij staal wor
den toegepast. Dit materiaal, dat in het re
cente verleden met succes als dakbedekking
is beproefd, zal ook op de foyer worden
aangebracht.
Het is te betreuren dat vóór de hoge gevel
van de rijhal aan de Overtoom geen bebou
wing is geprojecteerd. Al in 1881 waren er
plannen voor een uitbreiding van het com
plex aan die kant, zodat alleen de bovenste
driehoek van de - onderaan blinde - gevel
zichtbaar zou blijven. Toen was er geen geld
voor, maar in 1889 kwamen de nieuwe stal
len en koetshuizen alsmede een dienstwo-
ning tot stand. In 1969 werden ze weer afge
broken, na geruime tijd in gebruik te zijn
geweest bij de 'Studebaker Int. Automobiel
Mij.'
De restauratie van de Hollandsche Manége is
een belangrijke stap op weg naar rehabilitatie
van de Vondelstraat. Nu nog die andere rotte
plek, Cuypers' Vondelkerk, die zo spoedig
mogelijk weer hét pronkstuk van de straat
moet worden. Het scenario ligt klaar. De
Stichting Vondelkerk, die zich sinds 1980
inzet voor het behoud van de kerk en het
regelen van een passende bestemming, wil
het gebouw aankopen, op voorwaarde dat er
gemeentegarantie wordt toegezegd.
Aan de Bond Heemschut zal het niet liggen.
Zoals de Werkgroep tot behoud van de Hol
landsche Manége, die in de jaren 1978-79,
ten einde raad, besloot dan maar zelf, dat wil
zeggen eigenhandig, de meest noodzakelijke
herstelwerkzaamheden uit te voeren, door de
Bond zowel moreel als materieel werd ge
steund, zo zijn de vrijwilligers van de Stich
ting Vondelkerk door een bijdrage uit het
Hoegen-fonds in staat gesteld de onvermij
delijk aan een actie verbonden kosten weer
enige tijd te bestrijden.
(met dank aan Grondbedrijf Amsterdam en
de Vereniging De Hollandsche Manége te
Amsterdam)
Deze beschouwing werd geschreven voor
de oorspronkelijk in september geplande
Heemschutexcursie naar de Hollandsche
Manége in het kader van 'Restauratie
aannemers presenteren zich.' Ook nü kan
deze excursie nog niet plaats vinden, maar
met de aannemer is afgesproken, dat zo
dra het gebouw weer behoorlijk toeganke
lijk is voor een groep bezoekers dit in ons
excursieprogramma zal worden opge
nomen.
RYBAAN
ANC SC
MANEGE
RDA/A.
De rijbaan in de Hollandsche Manége, ontworpen door A. L. van Gendt.
Tekening vervaardigd door Evert Breman, afgedrukt in De Opmerker in 1886.
Foto: Kunsthistorisch Instituut van de Universiteit van Amsterdam.
De doorgang van de Hollandsche Manége, vóór 1969.
Foto: Gemeentelijk Bureau Monumentenzorg Amsterdam (G. Delemarre)
