Parel aan de hals van
Limburg
208
KASTEEL LIMBRICHT EN KERKJE VAN ONDERGANG GERED
Twee blijmoedige mensen op het moeizame arbeidsveld van het particulier initiatief, dat zich
richt op behoud van waardevol cultureel erfgoed. Na ruim twintig jaar een pioniersploeg te
hebben aangevoerd, hebben ze in Zuid-Limburg restauratiegeschiedenis geschreven. In hen
mag men in de eerste plaats het Stichtingsbestuur van Kasteel Limbricht, bij Sittard, eren. In
twee decennia - 1964 - 1984 - zijn meer dan zeven eeuwen gered.
Bestuursvoorzitter K.J.C. Hendriks (70)
oud-gemeentesecretaris van de gemeente Sit
tard, is een gedreven Heemschutter. In een
van de fraaie restaurantzalen, gevestigd aan
de riante binnenplaats, bereikbaar via brug
en poort van het terpkasteel Limbricht kan
hij uren achtereen enthousiast praten over
wat thans aan de gemeenschap kon worden
aangeboden en dat van meer dan lokale bete
kenis mag worden geacht. De heer J. Pil
gram, secretaris, is tijdens het gesprek bij
herhaling een 'aangever'. De nu 64-jarige is
met de VUT gegaan, mede om zijn handen
meer vrij te hebben voor beider grote 'hob
by': dit restauratieproject van tien miljoen,
dat voor hen bijna een tweede leven is ge
worden. Johan Pilgram, en Karei Hendriks
kennen elkaar van haver tot gort. Eerstge
noemde had een goede relatie met de ge
meentesecretaris, toen hij op het Sittardse
stadhuis werkzaam was als hoofd van de
afdeling Cultuur, Sport en Welzijn.
'Daadwerkelijke aandacht voor cultureel erf
goed moet je zijn aangeboren. Het grote deel
van de mensen gaat eraan voorbij, zegt wel,
als er aanspreekbaar is gerestaureerd: Nou,
dat is mooi' en vervolgt dan zijn weg," aldus
de nog steeds strijdbare Hendriks.
Maar nu gaat het om een restauratie van
grote betekenis.
TOEKOMSTWAARDE
Een goed, dat in de vergetelheid was ge
raakt, waar op en rondom onkruid hoog op
schoot, als was er geen bronsgroen eiken
hout meer, dat er zwaar verpauperd bijstond,
heeft met volledig behoud van zijn histo-
risch-architectonische kenmerken toekomst
waarde gekregen:
Het kloeke vierkantachtige kasteel, gelegen
op de motte (kunstmatige heuvel), met toe
komstige bestemming Volkskundig
Museum.
De Kasteelhoeve, een monumentaal com
plex, met een binnenplaats waar de eeuwen
ademen, is geworden tot een ontmoetings
centrum, mede culinaire en sportieve pleis
terplaats, dat nu al niet meer is weg te den
ken in stad en streek.
Het twaalfde eeuwse Sint Salviuskerkje, aan
de rand van een zeer oud kerkhof, is door
zijn herstel geschikt gemaakt voor culturele
doeleinden. Met de opgeknapte allee, die de
allure van het complex duidelijk verhoogt.
De omvangrijke studies, hebben deskundi
gen geïnspireerd tot het schrijven van het
boek 'Lemborgh', Het Kasteel en zijn Sint
Salviuskerk te Limbricht' (het met Sittard
verweven dorp) dat ter gelegenheid van de
voltooiing van de langdurige restauratie het
licht zag.
HARTVERWARMEND
Het tweetal Hendriks-Pilgram benadrukt tel
kens te spreken namens de bestuursgroep
van acht, maar ook namens de zeer velen,
die aan de totstandkoming van het resultaat
hebben meegewerkt.
Deze restauratie-tweeling somt dan op:
De ruime subsidieverlening van het rijk (De
Rijksdienst voor de Monumentenzorg) en de
Provincie; in dit verband moet met name
worden genoemd het Statenlid, de heer L.
Stals.
Van de gemeente Limbricht werd veel steun
ondervonden in de persoon van oud-burge
meester F.A. Corten, daartoe mede in staat
gesteld door de verfijningsregeling Monu
menten op grond van de Wet Financiële Ver
houding tussen Rijk en Gemeenten. De ge-
meente Sittard heeft in een later- stadium de
taak van de gemeente Limbricht voortgezet.
VOORGESCHIEDENIS
Een brokstuk voorgeschiedenis mag niet ont
breken. Kort na de oorlog was het complex
nog vrijwel in takt. Alleen het noordelijke
gedeelte van de pachthoeve 'Kasteelhof' was
door oorlogshandeling te niet gegaan. De
boerderij en de kelders van het kasteel zijn
tot 1954 in gebruik geweest van een pachter.
In 1952 kwam de eigenaresse van het goed,
Douarrière mevr. mr. G. baron Michiels van
Kessenich, met de pachter overeen dat het
contract zou worden beëindigd. Daarna was
de ontluistering aangebroken, alom verval.
Onverlaten roofden waardevol interieur uit
het kasteel. Prijsschieten op eeuwenoude
cultuurIn die jaren ontstond bij het Bis
schoppelijk College St. Jozef te Sittard de
gedachte en de behoefte aan een buitencen
trum. Aangekocht werden de terreinen,
waarop nu gevestigd zijn de sportvoorzienin-
gen voor de gemeente Sittard. Hierin was
ook een taak toebedacht aan het kasteelcom
plex. Maar reeds in augustus 1955 werd in
een afzonderlijke rechtspersoon gebracht:
het kasteel, de kasteelhoeve en de tuinen. Op
deze wijze ontstond de stichting Kasteel
Limbricht. Later werd het oude parochie
kerkje St. Salvius toegevoegd. Monumen
tenzorg beschouwde het bedehuisje als een
relikwie van een ver verleden. Bij pogingen
tot restauratie bleek, dat het Sittardse Colle
ge zich met betrekking tot het buitencentrum
financieel had 'vertild' (Sterke terugloop van
priesterleraren en opheffing van het inter
naat). Wel ontstonden er - de goede wil van
alle betrokkenen dient genoemd - begin-
werkzaamheden van herstel, mede dank zij
hulp van overheidsinstanties. Maar er kwam
Het unieke totaalbeeld van kasteel, boerderij en
kerkje te Limbricht.
foto: Harry Clerx, Beegden.
