Geschiedvervalsing
treft ook Paleis
Noordeinde (vervolg)
uu.:uil
ril; 'til
it v mSI
11 dk12 13 i14 L,
'~fj'T ■- toirij'ï-j-
200
DOOR STEFAN VAN RAAY
In het septembernummer was het onderwerp de restauratie van het exterieur van Paleis
Noordeinde; hier volgt een beschouwing over het interieur. Niet alleen de geschiedenis van
het exterieur verdient te worden behouden, ook de historisch gegroeide interieurs moeten zo
goed mogelijk worden bewaard. Dan alleen blijft de harmonie tussen exterieur en interieur in
stand. Omdat een gebouw zó de optelsom van de geschiedenis is, komt er, wanneer bestem
ming of functie veranderingen noodzakelijk maakt, ruimte voor de architectuur en de
vormgeving van onze tijd. Uit deze opvatting volgt de stellingname dat subjectieve waarde
ring voor een bepaalde stijl of periode in de aanpak van een restauratie niet mee mag spelen.
Achter de voorgevel van het Paleis Noord
einde lag voor de restauratie in de jaren '60
een paleis dat met de geschiedenis van de
gevel zelf overeenkwam (afb. 12, eind arti
kel, afb. 1 en 2). In het corps de logis en
de zijvleugels aan de voor- en achterkant
waren de opeengestapelde sporen van ander
halve eeuw bewoning verborgen. De begane
grond en de eerste verdieping van het corps
de logis en de Noordeindevleugels zijn door
de medewerkers van het architectenbureau
Krüger ten aanzien van de interieurgeschie
denis onderzocht. Die gegevens en het foto
materiaal dat de toestand van de interieurs
weergeeft uit de tijd van de laatste gebruik-
ster van het Paleis, Koningin Wilhelmina,
zijn de leidraad bij de beoordeling van de
recente restauratie.
STIJLZUIVERHEID CONTRA FANTASIE
Kenmerkend voor de inrichting van Paleis
Noordeinde was de historisch gegroeide
mengeling van bij voorbeeld Empire meubi
lair, smyrnatapijten, bonte crapauds, kristal
len kroonluchters en ornamentiek in neostij
len. De eerste, niet opgevolgde, restauratie
adviezen, die waren gebaseerd op het histo
risch onderzoek naar de inrichting van de
voornaamste vertrekken - de staatsievertrek-
ken op de eerste verdieping van het corps de
logis - waren niet gericht op het handhaven
van deze mengeling, maar op het terugkeren
naar de vroegst mogelijke toestand van ieder
vertrek en de perfectie van daarbij behorende
stoffering en meubilair.
Dit was mogelijk geweest, omdat het groot
ste deel van de stoffering bekend was en veel
meubels nog in koninklijk of staatsbezit zijn.
Men koos echter niet voor'deze opvatting,
maar bracht zonder een visie en op basis van
fantasie kleurstellingen, stoffering en meubi
lair in.
Dat men bij de al te beperkte keus die men
zich stelde tussen stijlzuiverheid en fantasie
geen voorrang gaf aan de eerste mogelijk
heid - waardoor alles dan wel niet op de
historisch gegroeide, maar in ieder geval wel
op de stijlzuivere plaats zou zijn gekomen -
moet dan ook betreurd worden.
I .7 llcU
a'j! V
Legenda
A Zuidelijke tuinvleugel
B Noordelijke tuinvleugel
C Groot appartement
D Bruine Kwartier
E Audiëntievertrekken
1. eerste vestibule
2. tweede vestibule
3. derde (achter)vestibule
4. Koningstrap
5. Witte zaal
6. Indische zaal
7. Zilverkamer
8. Zaal onder grote antichambre
9. Grijze Salon
10. Blauwe Salon
11Grote antichambre
12. Balkonzaal
13. Kleine Balzaal
14. Rode Salon
15. Galerijzaal
16. Grote Balzaal
17. Inpandige passage
18. Antichambre
19. Receptiesalon
20. Dagelijkse eetzaal
Afb. 1
Begane grond
Afb. 2
Eerste verdieping
11 19 i! 17 20 -' r
