Boeken Algemene
193
Landgoederen van Zuid-Kennemerland
Inventarisatie en beschrijving van cultuurhis
torische aspecten van de tuinen, parken en
bossen.
Deze publicatie vindt zijn oorsprong in een
discussie over de toekomst van de landgoe
deren van Zuid-Kennemerland.
Er bleek een grote behoefte te bestaan aan
meer inzicht in de cultuurhistorische waar
den van de landgoederen, alsmede een over
zicht van de bedreigingen, welke optreden.
Lucia Albers stelde in opdracht van de NCM
(Nationale Contactcommissie Monumenten
bescherming) dit rapport op.
Het resultaat is het verslag van een zeer
waardevol onderzoek, niet in het minst door
een zorgvuldige uitleg over het ontstaan van
het landschap van Zuid-Kennemerland, de
eigenschappen van de bodem en de daaruit
voortkomende geschiktheid voor de aanleg
van de tuinen en parken, die gedurende een
aantal eeuwen bij de buitenplaatsen werden
aangelegd.
In kort bestek geeft Lucia Albers in het derde
hoofdstuk het verschil aan tussen de 17e
eeuwse tuinen, de Baroktuin, Rococotuin en
de z.g.n. 'landschapstuin', die vanaf het
eind van de 18e eeuw de meest formele 17e
en 18e eeuwse tuinen en parken van de bui
tenplaatsen in Zuid-Kennemerland 'ver
dringt'. Vooral de Engelse tuinarchitektuur
diende hier als voorbeeld.
De 2 fasen van de landschappelijke tuinaan
leg worden beschreven vanuit de 2 belang
rijkste tuinarchitekten, die in deze stijl ont
wierpen, J. G. Michaël (1728-1800) en
J. D. Zochter jr (1791-1870). De rol van
Leonard Springer (1855-1940), die tot 1930
het meeste werk aan de tuinen van Zuid-
Kennemerland verrichtte, krijgt bijzondere
aandacht.
Van groot belang en nut is de tabel met de
cultuurhistorische waardering van de 58 bui
tenplaatsen. In een daarop volgend hoofd
stuk worden de mogelijke bedreigingen op
een rij gezet en belicht. Het rapport wordt
afgesloten met een 60 pagina's tellende bijla
ge van beschrijvingen per landgoed.
Rest nog te wijzen op de bijgevoegde over
zichtskaart, een onmisbare 'gids' bij het
doorlezen van dit uitstekende rapport.
Prijs: 29,50
Uitgever: Bureau NCM, huis de Pinto
Te bestellen: Stichting NCM
St. Antoniebreestraat 69 1011 HB Am
sterdam
tel: 020-277706 (verzendkosten 6,-)
Dit jaar was het de Hanzestad Zwolle waar
op 12 mei j.1. de algemene vergadering van
de Bond Heemschut werd gehouden. Heem
schut werd ontvangen in haar moderne raad
zaal, gevestigd in de nieuwe kantoorvleugel
(1976)van het oude, uit 1448 daterende stad
huis, met zijn vermaarde historische sche
penzaal. In zijn jaaroverzicht besteedde de
voorzitter, de heer G. K. J. M. Hamm, bij
zondere aandacht aan vier onderwerpen, die
het afgelopen jaar in het middelpunt van de
belangstelling hebben gestaan: de gang van
zaken rond het tijdschrift, de decentralisatie
van de monumentenzorg, de proeve van een
nieuw beleid en de financiële situatie van de
vereniging. Wat het tijdschrift betreft dient
de vraag te worden gesteld, in hoeverre ge
stalte kan worden gegeven aan een tijd
schrift, dat past bij de tegenwoordige ont
wikkelingen. Samenwerking met anderen,
met name het tijdschrift 'Monumenten' zou
een goede zaak zijn, ten einde te komen tot
één toonaangevend blad voor de gehele mo
numentenwereld. Gehoopt wordt, dat het
daarover lopende overleg nog in 1984 kan
worden afgerond, zodat in 1985 kan worden
gestart met een tijdschrift, dat alle informatie
bevat voor belangstellenden en belangheb
benden in de monumentenzorg.
De van rijkswege aangekondigde decentrali
satie van de monumentenzorg zal waar
schijnlijk met zich brengen, dat het zwaarte
punt bij de gemeenten komt te liggen. Daar
over bestaat enige bezorgdheid, omdat een
aantal gemeenten niet beschikt over de mo
gelijkheden om een verantwoord monumen
tenbeleid te kunnen voeren.
Aan het Algemeen Bestuur is een beleidsno
titie voorgelegd, waarin de nadruk wordt ge
legd op Heemschut als een actievoerende
vereniging, die zal moeten trachten te komen
tot een vorm van samenwerking met plaatse
lijke en regionale organisaties. In de provin
cies Noord-Holland en Limburg zal een
proef worden genomen om tot bundeling te
geraken. Mede ten gevolge van de huidige
economische recessie, die ook tot ledenver
lies heeft geleid, staan de financiën nog
steeds onder druk. Wij kunnen uit de voeten
maar ook niet meer dan dat!
De penningmeester mr. E. Benthem de Gra-
ve, gaf een uitvoerige toelichting op de reke
ning en verantwoording over 1983. Hoewel
het nadelig saldo wederom is gestegen en de
financiële situatie moeilijk is, geeft deze
geen reden tot grote zorg maar wel aanlei
ding om de vinger aan de pols te houden. Het
tekort van ruim 28.000,- zal worden ge
bracht ten laste van het vermogen. Vermel
denswaard is,-dat de ontvangsten aan contri
buties op peil zijn gebleven, mede dank zij
het surplus ontvangen bedrag van ruim
36.000,- boven de verschuldigde mini
mum-contributies/donaties. Voorwaar: een
fraai resultaat!
Het ledenbestand loopt terug, al is het aantal
nieuwe leden toegenomen. Het verlies beliep
107 leden tegenover 680 in 1981 en 438 in
1982. Een woord van erkentelijkheid komt
toe aan allen, die zich hebben ingespannen
voor het werven van nieuwe leden.
De begroting voor 1984 geeft een nadelig
saldo aan van 73.000,- (v.j. 50.100,-).
Aan contributies wordt verwacht
365.000,- (v.j. 360.000,-). De subsi
dies zijn geraamd op 50.000,- van het Rijk
en 31.800,- van de provincies. De bijdra
ge van de Stichting Restauratie Hulpfonds is
wederom gesteld op 25.000,-. De perso
neelskosten en de kosten van het bondsbu-
reau vertonen een geringe stijging. De uitga
ven voor de buitenorganisatie werden op het
zelfde peil gehandhaafd. Het tijdschrift zal
een bedrag van ƒ118.800,- (v.j.
107.200,-) vergen. Voor publiciteit en le
denwerving is 12.000,- (v.j. 15.000,-)
uitgetrokken.
Bij acclamatie werden herbenoemd tot lid
van het Algemeen Bestuur drs. D. van Leeu
wen, Zaandijk (tevens lid D.B.), W. J. Cor-
tenraad, Wassenaar, mevr. dr. S. E. Stei-
genga-Kouwe, Naarden, G. M. Scholten,
Schijndel, A. Stork, Weesp en mr. W. W.
Hopperus Buma, Warnsveld. Benoemd wer
den tot voorzitter van de Provinciale Com
missie Zeeland Ing. P. A. D. H. Diepen
horst, Domburg, en tot secretaris van de Pro
vinciale Commissie Limburg P. Michielsen,
Mheer, alsmede met ingang van een nader te
bepalen datum tot voorzitter van de Provinci
ale Commissie Friesland ir. P. J. Tichelaar,
Makkum, en tot voorzitter van de Provincia
le Commissie Zuid-Holland mevr. mr. H. C.
ter Kuile-van der Hoeven, Rotterdam.
Na de lunchpauze hield de restauratie-archi
tect P. L. de Vrieze, technisch adviseur van
onze vereniging in de provincie Groningen,
in de gerestaureerde Onze Lieve Vrouwe-
kerk een boeiende inleiding over restauratie,
gebruik en beheer van monumentale kerkge
bouwen en werd vervolgens de Broerenkerk
bezichtigd, waarvan de restauratie nog in
volle gang is.
J.W.H.K.
vergadering 1984
