Noorderkerk in
Hoorn
Heemschut Hoegenfonds
helpt een actievoering
ten behoeve van
restauratie kerken!
162
EN DE OPLEIDING RESTAURATOREN.
door Willemien 't Hooft.*'
In de zomer van 1983 kwam de Opleiding Restauratoren, gevestigd in de Gabriël Metsustraat
8, Amsterdam, in contact met de Stichting Noorderkerk.
De eerste kennismaking met de kerk was fascinerend. Een unieke kerk, met een lichtval die de
dichter Guillaume van der Graft deed schrijven:
'In Hoorn, in de Noorderkerk,
daar zou ik willen wonen,
woordelijk aan het werk
om het licht aan te tonen.'
Heel bijzonder aan deze kerk is dat hij ver
deeld is. Achter het koorhek bevindt zich de
armenkerk. Sober gemeubileerd, nauwelijks
versierd, een vloer van gele klinkertjes, zelfs
de deurknop van de deuren in het koorhek is
aan de 'rijke kant' versierd en glad aan de
'arme kant'.
Armenkerk zou helaas betrekking kunnen
hebben op de hele Noorderkerk: arme kerk.
De muren bladderen, er groeit gras tussen de
stenen van de gevel, het meubilair stond er
schraal en verarmd bij.
Eén blik is voldoende om te zien dat de hele
kerk hard aan restauratie toe is. De Stichting
Noorderkerk is een zeer actieve stichting. Op
allerlei manieren probeert zij gelden in te
zamelen om de volledige restauratie van de
grond te krijgen, niet alleen van het exte
rieur, maar ook van het interieur. (Postgiro
27 67 391 t.n.v. Stichting Noorderkerk
Hoorn). En voor dat laatste kwam de Oplei
ding Restauratoren in aanmerking.
De Opleiding, ressorterend onder de afdeling
Monumenten, Musea en Archieven van het-
Ministerie van WVC startte in september
1983 met een vierjarige dagopleiding voor
meubel- en interieurrestauratie. Onderdeel
van het studieprogramma is stagelopen in de
praktijk. In het verleden hadden studenten
stage gelopen in De Menkemaborg in Uithui
zen, Huis Doorn in Doorn, kasteel 't Nijen-
huis in Heino en in Petworth House, Enge
land.
De restauratie van het kerkmeubilair zou een
heel bijzonder stageprojekt zijn. Het duurde
wel even voordat er van de Rijksdienst Mo
numentenzorg subsidiegelden voor dit pro-
jekt beschikbaar kwamen maar 1 maart 1984
konden tien studenten, onder bekwame en
bezielende leiding van de heer J. A. Eilers,
bijgestaan door de heren P. J. Halee en M.
Robert, allen restaurator en docent bij de
Opleiding Restauratoren, aan het karwei be
ginnen.
De erediensten werden verzet. De kerk ver
anderde in een restauratiewerkplaats. Werk
banken, gereedschap, steigers. Alles werd
onder handen genomen. Het tochtportaal, de
Mw. W. 't Hooft is
stafdocent Opleiding
Restauratoren te Amsterdam
preekstoel, het doophek, het koorhek, ban
ken en lambrizeringen en ook de renaissan-
ce-spiltrap. Alle balusters uit het koorhek,
die gemaakt zijn van padoekhout, een bij
zondere keiharde houtsoort destijds door de
koopvaardijschepen meegenomen van hun
Indiëreizen, werden uit het hek gehaald en
stuk voor stuk schitterend gerestaureerd.
Na één maand kwamen de studenten terug
naar Amsterdam. Het werk was niet af, maar
het lesrooster ging door. In juni zou alles
afgemaakt moeten worden. In de tussentijd
werden de losse delen, die meegenomen
konden worden uit Hoorn op school geres
taureerd. De dinsdag na Pinksteren was ie
dereen weer paraat in Hoorn. Drie weken
hadden ze nog om alles af te maken. Met
man en macht is er gewerkt, gepoetst, ge
boend en het resultaat is verbluffend. Op 28
juni vond de overdracht plaats. Helaas niet
zoals het zou moeten zijn...
Het gerestaureerde kerkmeubilair staat nog
niet op zijn eigen plaats.
De lambrizeringen konden niet terug op de
muren, want die muren zijn nog niet geres
taureerd.
Nog één keer moeten studenten en docenten
terug om alles op zijn eigen plaats te zetten,
na de restauratie van de kerk.
En dat zou niet te lang mogen duren.
In het kader van dit kerkennummer is het
aardig te vermelden dat een bescheiden sub
sidie wordt verleend aan:
- de Stichting Oude Groninger Kerken ten
behoeve van een actie tot fondsenwerving
voor de restauratie van de 12de-eeuwse kerk
en toren te Midwolde, de eerste fase van de
restauratie van de 13de-eeuwse kerk en toren
te Tolbert en het partieel herstel van de kerk
te Lettel bert.
- de Stichting Vondelkerk te Amsterdam bij
haar streven tot uit- en inwendig behoud van
deze mooie Cuypers-kerk in de Vondelstraat
120 en bij haar doel de kerk een functie te
doen verkrijgen die past in de omringende
wijk, zowel bouwkundig als sociaal-cultu
reel gezien.
Besprekingen hierover met alle gegadigden
zijn in volle gang.
- De Stichting Behoud Grote Kerk Hoorn
ten behoeve van een actie tot fondsenwer
ving ter dekking van het door de Stichting
bijeen te brengen budget.
Zoals bekend werd het Hoegenfonds opge
richt ter gelegenheid van het aftreden van
voorzitter Dr R. Hoegen in 1976.
Het fonds is bedoeld om bij het redden van
waardevolle panden of cultuurhistorische en
sembles de helpende hand te bieden b.v.
door het financieren van fondsenwervingac
ties, het bewerkstelligen van tijdelijke con
solidatie enz. Voorwaarde hierbij is dat door
ruime mate van publiciteit een wervende
kracht uitgaat van de bijdrage uit het Hoe
genfonds.
P.A.H.-B.
