Kerkepad 1984
161
stoffering van antieke stoelen uit het kerkbe-
zit. De kerk bezit een grote hoeveelheid oude
tegels in de consistoriekamer, de vroegere
sacristie, en de antieke keuken. Tijdens de
restauratiewerkzaamheden werden er meer
dan 100 gestolen of vernield: waarde
15.000,-. Dr. D. Hanekuyk, redacteur van
de periodiek 'Tegel', verleende met zijn
echtgenote - als Kerkepadgangers 1983 za
gen zij tot hun schrik de aangebrachte ravage
- onschatbare hulp bij herstel en vervanging
daarvan. Regelmatig nam Ledeboer in een
draagtasje tegels en scherven mee naar huis
om de achterzijde ervan van kalk te ontdoen
en gebroken tegels en brokken te lijmen.
'Je komt zo voor legpuzzels te staan. Het
schoonmaken van één tegel vergt soms wel
een hele ochtend. De tegelcultuur is onge
looflijk interessant', aldus deze ambachtelij
ke amateur. Voor het herstel van de keuken
werden de benodigde oude witte tegels en
zg. schidpadjes of tijgertjes door bemidde
ling van het architectenbureau van J. van
Brugge (Haarlem) verkregen.
PLAKBOEK
Het bekijken van het plakboek in de Heem-
steedse flat betekent een rijke aanvulling op
wat nog lang niet allemaal is verteld.
'Het is een zo verrukkelijk romantisch ge
bouw, je komt er niet van los', zegt het
tweetal, dat vooral wil benadrukken, dat er
in teamverband is gewerkt.
Mevr. Ledeboer: 'Misschien mogen we als
oudere garde vaststellen, dat we komende
generaties iets heel waardevols nalaten. Dat
geeft voldoening'.
Twee uur luisteren naar en kijken bij de
Ledeboers; dan nóg is de helft nog niet ver
meld. Hoe je een monument kunt redden en
verzorgen, daarover kunnen de leden van
deze mini-gemeenschap van de Waalse kerk
in de hoofdstad van Noord-Holland, beslist
een cursus geven.
Jan Roeijs sr.
Begijnenkerk-Waalse kerk - Wanneer de
Begijnenhofkerk is gebouwd, is niet bekend.
In 1272 moet er een bedehuis zijn geweest.
Bij de stadsbrand van 1347 heeft ook de
Begijnenkerk schade opgelopen. Nog in die
zelfde eeuw en daarna werd de kerk ver
groot. Na de Reformatie werd het gebouw
toegewezen aan vluchtelingen uit de Neder
landen. In 1587 kreeg de in het jaar tevoren
gestichte Waalse Gemeente voor haar gods
dienstoefeningen de beschikking over het
koorgedeelte van de kerk, in 1661 ook over
de sacristie en later eveneens over het weste
lijke deel van het kerkgebouw. Kostbare
muurschilderingen: een schildering van de
drie vrouwen op weg naar het graf op Paas-
morgen (van rondom 1400), alsmede een
door engelen opgehouden tapijt, met patroon
van acanthusbladeren. (Vermoedelijk rond
om 1500) Het orgel is van de Goudse orgel
bouwer Friedrich (1808). Voor bezoek wen
de men zich tot de koster, telefoon: 023-
320127. Men is ook welkom op zondagmor
gen, na de ochtenddienst, 11.30 uur. Adres:
Begijnhof Haarlem, bij Grote Markt.
In dit speciale Kerken-nummer van Heem
schut mag enige informatie over het 'Kerke
pad' van de NCRV niet ontbreken.
En dat niet alleen omdat nu reeds jaren lang
Heemschut in de gelegenheid wordt gesteld
in een stand, bijna iedere zaterdag ergens in
of bij een kerk aandacht te vragen voor zijn
activiteiten. Maar ook omdat dit jaarlijks te
rugkerende evenement talloze mensen,
steeds weer op andere plaatsen in ons land in
aanraking brengt met het architectonisch
erfgoed.
Het is wellicht wat massaal (5 a 6000 men
sen per zaterdag) zoals men van kerk naar
kerk trekt, maar het blijkt de meesten niet te
deren. Het heeft ook iets gezelligs de vele
mogelijkheden om op terrassen of in binnen
plaatsen te kunnen verpozen, door de vaak
schilderachtige straatjes van b.v. Elburg of
Hattem te wandelen, de al of niet gerestau
reerde oude panden te bekijken en hier en
daar een museum binnen te gaan.
Het Routeschema, waarvan hieronder de nog
komende 'Kerkepaden' zijn vermeld, bestaat
uit totaal 13 routes, waarbij telkens twee
zaterdagen de desbetreffende kerken open
zijn tussen 10 en 17 uur. Zoals gezegd zijn
niet alleen kerken, kloosters en kapellen
maar ook musea, kastelen en ruines te be
zichtigen. Orgelspel en koorzang luisteren
het bezoek aan een kerk op.
Heemschut zal een stand bemannen in de
kerk te Dreischor (Zeeland), een zuiver
voorbeeld van een Zeeuws ringdorp.
Van de gotische hallekerk dateert het oudste
deel, het koor, uit 1340. Het interieur bevat
vele bezienswaardigheden zoals gebeeld
houwde figuren, plafondschilderingen, graf
monumenten, etc.
Ook te Kockengen zal Heemschut aanwezig
zijn. De N.H. kerk steekt hoog uit boven de
omringende lage huisjes. In de 50er jaren
werd de kerk ingrijpend gerestaureerd waar
bij vele inwendige verminkingen ongedaan
werden gemaakt. Ook hier treft men mooie
gewelfschilderingen aan.
In Houthem (L.) waar U alweer Heemschut
zult aantreffen staat de parochiekerk ge
noemd naar St. Gerlach, gebouwd ca. 1727,
een zaalkerk overkapt met een tongewelf.
Gewelf, wanden en plafond werden rond
1751 in barokstijl geschilderd door Schöpf.
Helaas verging het deze beschilderingen als
zovele andere; zij werden slecht onderhou
den, verminkt en overgeschilderd. In 1808
restaureerde Hermans schilderingen op enke
le muurdelen. Het laat 19de-eeuwse werk
bestond uit het volledig overschilderen. Die
schilderingen zijn bij de restauratie in de
jaren 70 weer verwijderd zodat het werk zo
wel van Schöpf (gedeeltelijk) als van Her
mans weer zichtbaar is.
Aardig is om de voorafgaande maandaga
vond de inleiding op de te bezoeken kerken
op de televisie te volgen. Aan ieder Kerke
pad wordt een thema verbonden zoals: Ora et
Labora; Scheidslijnen; In armoe rijk; Van
Oorlog en Vrede; De jas van de Kerk; De
heiligen ons voorgegaan; Tekenen van Toen.
Gezien het grote succes van vorig jaar is dit
jaar uitbreiding gegeven aan de mogelijkheid
om per witte fiets (die te leen of te huur is) de
routes af te leggen. Ook de kinderen worden
niet vergeten want aan ieder Kerkepad is een
kinderprijsvraag verbonden.
U kunt over dit alles naast duidelijke route
kaartjes en uitstekende informatie over be
zienswaardigheden lezen in de Kerkepadgids
die bij de NCRV of ter plaatse is aan te
schaffen.
Helaas is het nog niet uitvoerbaar gebleken
om bij de door de provinciale Heemschut
commissies bemande stands een kleine expo
sitie te houden van zaken die, in of vlakbij de
steden of dorpen waarheen het Kerkepad
voert, door Heemschut worden behandeld.
P.A.H.-B.
HONDSRUGROUTE: Groningen (Help
man), Haren, Noordlaren, Zuidlaren. 11 en
18 augustus
SCHOUWEN-DUIVELAND: Zierikzee,
Dreischor, Noordgouwe, Brouwershaven.
18 en 25 augustus
HARTJE HOLLAND: Woerden, Kocken
gen, Nieuwer ter Aa. 25 augustus en 1 sep
tember
HET GEULDAL: Houthem, Oud-Valken
burg, Schin op Geul, Wijlre, Wittem. 1 en 8
september
ROND DE MONDING VAN DE OUDE
RIJN: Katwijk a/d Rijn, Katwijk aan Zee,
Noordwijk-Binnen, Noordwijkerhout. 8 en
15 september
LEEUWARDEN: Grote- of Jacobijnerkerk,
Waalse Kerk, Stadhouderlijk Hof, Princes-
sehof, Prinsentuin, Doopsgezinde Kerk,
Evangelisch-Lutherse Kerk, St. Bonifatius-
kerk, Oldehove, voormalige synagoge. 15
en 22 september
De zaalkerk te Houthem (L.) Waar Heemschut
ook een stand heeft
