St. Sebastiaansdoelen
wordt museum
46
Nadat enige jaren geleden de buitengevel van de St. Sebastiaans- of Kloveniersdoelen op de
hoek van de Korte Vijverberg en het Tournooiveld was gerestaureerd is er in gemeentelijke
kringen in Den Haag veel zorg geweest over de toekomst van dit uit de 17de eeuw daterende
gebouw, dat tot een der sieraden van de historische binnenstad mag worden gerekend. Die
zorg werd veroorzaakt door de neergaande economie, waarvan de Haagse financiën ook in
hoge mate te lijden hadden. In de plannen tot reorganisatie van de huisvesting van de Haagse
(historische) kunstschatten was o.m. voorzien, dat de in het Gemeentemuseum aan de
Stadhouderslaan (Berlage; 1935) aanwezige verzameling in de Sebastiaansdoelen zou Wor
den ondergebracht.
OPNIEUW MUSEUM
Dat was een goede gedachte, want vóór het
Gemeentemuseum zijn nieuwe gebouw be
trok, was de Haagse kunstverzameling in de
Sebastiaansdoelen gevestigd, en wel gedu
rende een halve eeuw. Het plan om er nu de
historische verzameling in onder te brengen
was dus geenszins vreemd. Echter, zoals ge
zegd, na de uitwendige restauratie ontbraken
de geldmiddelen om het interieur te restaure
ren. En dat was wel dringend nodig, want
het gebouw stond al enige tijd leeg. Voor
dien was het rijksbureau voor kunsthistori
sche documentatie er gevestigd.
WERKGELEGENHEIDSGELDEN
Wie op het ogenblik het gebouw betreedt,
wordt geconfronteerd met een nogal verloe
derd interieur, waar zelfs duiven en meeu
wen hun sporen hebben achtergelaten. Daar
in komt nu gelukkig verandering. Het groot
ste deel van het benodigde subsidie wordt in
het kader van extra werkgelegenheidsgelden
beschikbaar gesteld door het ministerie van
Sociale Zaken en verder draagt het ministerie
van W.V.C. in de subsidiabele kosten bij.
Het is aan het grote doorzettingsvermogen
van enige gemeenteraadsleden te danken, dat
de benodigde gelden voor de restauratie zijn
toegezegd en de gemeenteraad heeft inmid
dels financiën voor de inrichting van het his
torische museum in het vooruitzicht gesteld.
Over een jaar hoopt Den Haag het voorbeeld
van Amsterdam, Rotterdam en Utrecht, die
inmiddels historische musea hebben, te kun
nen volgen. Dan moet nl. de interne restau
ratie èn de inrichting gereed zijn. Het lijkt
een hele klus om dat doel voor elkaar te
brengen, maar zonder optimisme valt, juist
in deze tijd, niet te leven.
SCHUTTERS
De instandhouding van de St. Sebastiaans
doelen is van des te meer betekenis omdat
het gebouw van de St. Jorisdoelen aan het
Tournooiveld nog nauwelijks sporen heeft
nagelaten.
Het klassicistische gebouw ontstond in 1636-
1637 naar een ontwerp van Arent van 's-
Gravensande. Stadhouder Frederik Hendrik
maakte de bouw door een belangrijke gift
mogelijk. De eerste steen werd gelegd door
zijn zoon prins. Willem II.
De Haagse magistraat oordeelde het in de
eerste helft van de 17de eeuw noodzakelijk
voor een betere beveiliging van de burgerij te
zorgen. Zo kwam er een organisatie van
schutters. De 'deftige heren van de Voet-,,
boog, die de Sint Jorisbroederschap vormden
en die meestal suppoosten van den Hove
waren, vormden soms voor het Binnenhof
een tijdelijke wacht; maar de organisatie der
dorpelingen zelf was de Sebastiaensbroeder-
schap der handboogschutters. Zij had eerst
haar Doelen in het dorp, achter het Westein
de, tussen Torenstraat en Geest. In 1509
kreeg het een betere vestiging naast de Sint
Jorisbroeders', zo lezen we bij dr. H. E. van
Gelder in 's-Gravenhage in zeven eeuwen'.
In zijn geschiedenis van 's-Gravenhage gaf
F. Allan (1859) enige details omtrent het
uitwendige en het interieur van het nieuwe
Doelengebouw. Zo lezen we, dat de voorge
vel van de wapens van Holland, Nassau en
's-Gravenhage is voorzien. Boven de in
gang, waarvoor een hoge stenen stoep ligt,
ziet men het blazoen van St. Sebastiaan,
bestaande uit het zgn. Jeruzalemkruis. Be
halve een grote schutterszaal bevatte het ge
bouw onder andere een burgemeesterskamer
en een eetzaal.
Betimmeringen, trappenhuis en stucwerk
zullen bij de restauratie heel wat arbeid van
vakmensen vergen. Maar dan zal Den Haag
ook een historisch gebouw hebben, dat als
weinige andere monumenten in deze stad zo
ruim voor het publiek toegankelijk zal
wezen.
v.d.W.
Het vroeg klassicistische gebouw de St.
Sebastiaans Doelen te 's-Gravenhage, waarvan
thans ook het interieur zal worden gerestaureerd
en ingericht als Haags Historisch Museum.
Foto van vóór de restauratie: Dienst
Stadsontwikkeling Den Haag.
