Heemschut
Rectificatie
Amsterdam
Waarder
Waterbeheer Zuid-
Limburg
45
'Van eiland in de Maas tot archipel in
Limburg.
Zoals de (oplettende) lezer zal hebben
begrepen dient op blz. 5 van het janu
arinummer 1984 de informatie bij
kaart A te luiden: Grind en de Toe
komst; voorts het Stevolproject met
Lakerveld en onaangetaste grindge-
bieden van het eiland.
Het voornemen van B en W om de Amster
damse Raad voor de Monumentenzorg op te
heffen bracht de Bond Heemschut ertoe zijn
grote verontrusting hierover aan de gemeen
teraad over te brengen. In Amsterdam, in
vele opzichten de belangrijkste historische
stad van ons land, heeft een dergelijk advies
college een duidelijke functie en wij vonden
het een logische gang van zaken dat het ge
meentebestuur in 1980 tot het instellen daar
van overging. Zowel een eventuele toekom
stige decentralisatie van de monumenten
zorg als de steeds sterker wordende koppe
ling tussen monumentenzorg en stadsver
nieuwing vragen immers om nieuwe ontwik
kelingen, c.q. een versterking van het ge
meentelijke monumentenbeleid.
Aan het ontwikkelen van een nieuw beleid
levert de thans functionerende Raad een be
langrijke bijdrage.
Ook het feit dat het beschermen van de zg.
Jongere Bouwkunst in sterke mate de taak
zal gaan worden van de gemeenten, vraagt
om beleidsvernieuwingen.
De Amsterdamse Monumentenraad is onaf
hankelijk en 'breed samengesteld' en bestaat
uit niet-ambtelijke deskundigen op velerlei
terrein, gesteund door ambtelijke adviseurs.
Door deze samenstelling, kan deze zich juist
bezig houden met het monumentenbeleid ook
als onderdeel van het gehele stedebouwkun-
dige- en volkshuisvestingsbeleid.
Kortom zo'n openbaar functionerend, voor
de geïnteresseerde burger en deskundige toe
gankelijk orgaan acht de Bond Heemschut,
als particuliere landelijke organisatie op het
gebied van de monumentenzorg, een groot
en democratisch goed. Dit adviescollege
dient zijn eigen gezicht en identiteit te be
houden.
Wegens plaatsgebrek bleven de berich
ten over de hiernavolgende acties in het
afgelopen jaar ongebruikelijk lang on
vermeld.
Amsterdam
De laatste jaren zijn in Amsterdam in het
historisch stadswater een aantal - weliswaar
kleine - aanplempingen gerealiseerd en er
bestaan plannen er nog een aantal in de na
bije toekomst uit te voeren.
Deze aanplempingen vonden alle plaats bij
relatief omvangrijke bouwlocaties voor soci
ale woningbouw. Verontrust over al deze
aantastingen richtten wij ons tot de gemeen
teraad met het verzoek dit aspect van de
stadsvernieuwing kritisch te bezien.
Als er een even grote woningdichtheid in de
stadsvernieuwingswijken moet worden gere
aliseerd als in de oude wijken dan moet, zo
stelden wij, in de mondelinge toelichting op
de betreffende bestemmingsplannen voor het
'te veel' aan functies niet alleen maar aan de
mogelijkheid van aanplemping gedacht
worden.
De raadscommissie voor Stadsvernieuwing,
Volkshuisvesting en Grondzaken, waarin wij
ons standpunt toelichtten, kon zich met deze
visie verenigen.
Tegen één van dergelijke aanplempingen,
die nl. ten behoeve van parkeren verwerke
lijkt wordt, verzetten wij ons in de bezwaar
schriften procedure bestemmingsplan Realen-
eiland.
Het Provinciaal Bestuur van Noord-Holland
heeft deze aanplemping wel toegestaan,
maar ons bezwaar ten aanzien van het achte
ruitleggen van een rooilijn, hetgeen plaats
vindt voor hetzelfde parkeerterrein, wel on
derschreven.
Gedeputeerde Staten was mét ons van me
ning dat hierdoor een te open bebouwing
resulteert, die afwijkt van het beeld van het
eiland.
De Bond Heemschut richtte zich tot B en W
omdat de amoveringsplannen voor een mo
numentwaardige boerderij in de bebouwde
kom, het pand Dorp 5/5a, ten behoeve van
een verkeerstechnische wegverbetering ons
verontrusten. Hiervoor zou immers een zeer
karakteristiek ruimtelijk beeld in het dorp
Waarder opgeofferd moeten worden. Mocht
in de nabije toekomst eenmaaj tot restauratie
van de N.H. kerk in deze kern worden over
gegaan, dan zal de waarde daarvan versterkt
worden.
Vanuit het oogpunt van monumentenzorg is
het wenselijk, zelfs noodzakelijk, monumen
ten in hun ruimtelijk-historische samenhang
te behouden, zo stelden we, en drongen er
daarom op aan de voor handen zijnde moge
lijkheden tot behoud van de monumentwaar
dige boerderij te onderzoeken en overigens
alles in het werk te stellen deze voor sloop te
behoeden.
Talloze riviertjes en beken dragen door hun
natuurlijke loop en hun fraaie oeverbegroei
ing in belangrijke mate bij tot de schoonheid
,en de betekenis van het landschap in het
Mergelland. Het onderhoud van deze water
lossingen dat tot op heden nog bij de oeverei
genaren berust, zal naar verwachting op kor
te termijn op een andere wijze geregeld gaan
worden.
Het onderhoud van de waterlossingen in het
Mergelland wijkt, vanwege het te behouden
natuurlijke karakter van de voor ons land
unieke bergbeekjes, in sterke mate af van de
voor een waterschap vertrouwde efficiënte
werkmethoden. Vindt het onderhoud van de
genormaliseerde beken in hoofdzaak machi
naal plaats, bij meanderende beken ligt de
nadruk op de uitvoering in handkracht.
In de nota 'Waterbeheer Zuidelijk Limburg'
van G.S. van Limburg over de toekomstige
'beheersstructuur van waterlossingen in dit
gebied, wordt echter voorgesteld dat op basis
van een aantal ontwikkelingen, uitgangspun
ten en criteria gekozen is voor een water
schap als meest geëigend lichaam voor de
taakuitoefening van een geïntegreerd water
beheer.
Door de voorgestelde toevoeging van zuide
lijk Zuid-Limburg aan het werkgebied van
het waterschap Roer en Overmaas, verwacht
Heemschut dat de belangen van natuur en
landschap in het Mergelland in onvoldoende
mate behartigd zullen worden. Deze ver
wachting is gebaseerd op het voorstel van de
Provincie om slechts enkele vertegenwoordi
gers van natuur en landschap zitting te laten
nemen in het Algemeen Bestuur van het wa
terschap. (Het Algemeen bestuur telt bijna
30 leden!)
Een ander aspect vormt het gegeven dat ri
viertjes en beken geen verhaal op zich zelf
vormen, maar deel uitmaken van de diverse
landschapselementen die samen bepalend
zijn voor het karakter en de aard van het
Nationaal Landschap Mergelland. De Bond
Heemschut is van mening dat voorkomen
moet worden dat voor verschillende groepen
elementen in een nationaal landschap steeds
weer andere instanties werkzaam zijn, zoals
thans reeds in belangrijke mate het geval is.
Het voornaamste argument is dat daarmee
een zeer onoverzichtelijk beeld ontstaat ten
opzichte van de meest direkt betrokkenen,
namelijk de eigen bevolking, en met name
de agrariërs onder hen. Bovendien worden
nu reeds een aantal regelingen en acitviteiten
naast elkaar, soms weinig op elkaar afge
stemd en helaas somS zelfs concurrerend ten
opzichte van elkaar toegepast.
De Bond is dan ook een voorstander van het
in de toekomst onder één beheer verzorgen
van alle voorkomende elementen.
De principiële discussie over de vraag of er
één beheers- en uitvoeringsorgaan dient te
komen zou naar aanleiding van bovenge
noemde nota nu gestart moeten worden, met
name in de Bestuurlijke Begeleidingscom
missie voor het Nationaal Landschap Mer
gelland.
