Heen^scliut
ii)
akfie
ML HèJ
Rijswijk
Na jarenlang leegstand en verwaarlozing is
het Huis Hoornwijk aan de Vliet, voor het
behoud waarvan Heemschut zich inzette,
voor 2 miljoen gerestaureerd. Jarenlang
was de toekomst onzeker, maar nadat de
gemeente een huurder had gevonden, werd
het zinvol geacht de restauratie te beginnen.
Het voorhuis van Hoornwijk, ontstaan in de
late 18de eeuw, is uniek vanwege zijn klas
siek voorkomen met portico en fronton. De
ze 'neo-classicistische' elementen werden tot
dan slechts toegepast bij tuinhuizen en von
den hun weg naar openbare gebouwen en
grote woonhuizen pas na de prijsvraag voor
het stadhuis van Groningen in het laatste
kwart van de 18de eeuw (in het prijsvraag
programma voor dit stadhuis was een open
portico nl. een voorwaarde voor de ont
werper).
Door de slechte staat waarin het gebouw
verkeerde, moesten tijdens de restauratie ori
ginele gevelornamenten - ook die van de
voorgevel - vervangen worden. De zandste
nen beeldengroep is wel origineel.
Het huis Hoornwijk te Rijswijk, vóór de
restauratie: voorbeeld van één van de weinige
laat-18de-eeuwse villa's met open portico en
empire interieur. Jammer genoeg kon het niet in
zijn totaliteit behouden blijven, omdat door
geldgebrek alleen het exterieur weer in de oude
staat kon worden teruggebracht.
Foto: Rijksdienst Monumentenzorg, Zeist.
De gietijzeren raamhekken, door souvenir ja
gers geroofd, werden wegens geldgebrek
vervangen door beschilderde kunststofhek
ken, een aanpak waarbij vraagtekens gezet
kunnen worden.
Het interieur verloor de in zeer slechte staat
verkerende Empire stucplafonds, lambrize-
ringen en schoorstenen. Door geldgebrek
werden deze vervangen door geprefabriceer
de elementen. Juist dit laatste is zeer te be
treuren: Aangezien er aan het einde van de
18de eeuw wegens de toen heersende econo
mische depressie weinig grote herenhuizen
werden gebouwd, is een dergelijk van bin
nen èn van buiten verfraaid Huis als Hoorn
wijk heel bijzonder. We zouden daarom juist
zuinig moeten zijn op alle onderdelen van de
slechts enkele exemplaren die uit deze perio
de met zijn geringe bouwactiviteit zijn over
gebleven.
Hoe het ook zij, ondanks een aantal negatie
ve aspecten aan deze restauratie is het ver
heugend, dat Hoornwijk weer een bestem
ming heeft en dat dit langs het water gelegen
landhuis bewaard kon blijven.
Roermond
Wij maken ons ongerust over de plannen tot
herinrichting van de Teeken- annex Am
bachtsschool aan de Godsweerdersingel tot
politiebureau, die naar zich laat aanzien tot
verregaande ingrepen in dit dubbelcomplex
lijken te voeren.
Met name de volgende punten baren ons
grote zorgen; zo schreven we B. en W.:
- Het amoveren van de Ambachtsschool,
welke geheel in samenhang met de Teeken-
school is opgetrokken en daarmee een zeef
bijzonder dubbelcomplex vormt. Men lijkt
bij dit plan voorbij te gaan aan de historische
en architectonische waarde van dit onder
deel, ontworpen door de Roermondse stad
sarchitect L. H. Luijten.
Met name de fraai gemetselde, overhoeks
geplaatste uitkragende schoorsteen, het typi
sche achthoekige torentje en de in die tijd
veel toegepaste, afgeronde hoeken geven de
Ambachtsschool een bijzonder silhouet.
- Het al te ingrijpend renoveren van de
Teekenschool, zoals het wegbreken van de
schitterende Berlage-achtige trappenhal en
het inbouwen van drie verdiepingen, zonder
het behoud van de schaal van de gangen.
Hierdoor zou de 'organische' samenhang
tussen 'binnen' en 'buiten' verloren gaan.
Het is zeer wel mogelijk een extra verdieping
in het gebouw aan te brengen, zonder de
fraaiste onderdelen ervan te vernietigen, zo
kwamen wij tot de conclusie na een techni
sche analyse van het gebouw. (Wij wezen er
overigens op dat, mocht ten behoeve van het
creëren van meer ruimte het inbouwen van
een extra verdieping overwogen worden, dat
deze overwegingen dan wel haaks staan op
de stelling dat de Ambachtsschool gesloopt
zal moeten worden, omdat er een overschot
aan ruimte zou zijn!)
Van onze zijde werd aangeboden B. en W.
nader te adviseren op grond van het door ons
globaal geschetste alternatief. Het gaat er per
slot van rekening om om zoveel mogelijk van
dit waardevolle dubbelcomplex te behouden,
waar geheel artistiek en politiek Roermond
van rond de eeuwwisseling het zijne aan bij
gedragen heeft. Daarom dient bij de herbe
stemming van de Teeken- annex Ambachts
school een zo zorgvuldig mogelijke afwe
ging van alle belangen plaats te vinden.
OhéenLaak
In verband met het feit dat de ruïne 'de
Walborg' (zie het uitvoerige artikel over de
ze ruïne en zijn omgeving in ons januarinum
mer) dreigt te worden afgevoerd van de lijst
van beschermde monumenten, uitte de Bond
zijn bezwaren daartegen bij de Monumenten-
raad, het adviescollege in deze van de Minis
terie van W.V.C. (Welzijn, Volksgezond
heid en Cultuur).
De Walborg vormt een belangrijk historisch
gedenkteken voor het eiland in de Maas
waarop de ruïne gelegen is. Hoewel de ge
meente Ohé en Laak zich in deze kwestie,
wegens het ontgrindingsbeleid van de pro
vincie, op overmacht beroept, zijn ons in
ziens in de gedachtengang van de gemeente
toch wel enige nuances aan te brengen. In
het bijzonder wezen wij op het gevaar van
precendentwerking indien aan het argument
van ontgrindingen een allesoverheersend be
lang wordt toegekend.
44
