Molenviergang
Aarlanderveen
36
STICHTING WERKT AAN VERBETERING OPVANG BEZOEKERS
'Wie bouwt er een zomerhuisje vlak naast de deur van zijn eigen woning? Is dat niet een
beetje vreemd? Toch kent onze streek nog tal van die zomerhuisjes, veelal vlak naast de oude
boerderijen. Op het eerste gezicht lijkt het alsof de boeren uit onze streek hun vacantie
doorbrengen in hun eigen zomerhuisje naast de 'grote woning'.
Maar van vacantie is hier geen sprake, zeker vroeger niet. Dan was er 's zomers, net als
tegenwoordig, juist heel veel werk te doen, waardoor men vaak erg lange dagen maakte.
Daarom werd de grote woning - de boerderij dus - in de zomer niet bewoond. Dat voorkwam
de rompslomp van het schoon hóuden van de grote boerderij, zodat men alle tijd kon wijden
aan het boerenbedrijf zelf. In onze streek kent men nog een vrij zeldzame vorm van
zomerhuisje: het zomerhuisje naast de molen.
ONTVANGSTRUIMTE
Zo begint de brochure, genaamd Een zo
merhuisje naast de deur? van de Stichting
Molen viergang Aarlanderveen. Hierin pre
senteert deze stichting het plan om een ver
vallen zomerhuisje te renoveren en geschikt
te maken als ontvangstruimte voor bezoekers
van de molen viergang.
Hoewel dit ernstig vervallen is, is gekozen
voor het herstel van het zomerhuisje bij mo
len nr. 4, omdat deze het dichtst bij het dorp
Aarlanderveen ligt, direct aan de weg langs
een bekende ANWB-route. Deze molen is
dus gemakkelijk te bereiken en er vindt dan
ook een toenemend aantal rondleidingen in
en om heen plaats. Hoewel de grote belang
stelling zeer op prijs wordt gesteld, is lang
zamerhand het gebrek aan privacy van het
molenaarsgezin dat de mensen in zijn eigen
woonruimte moet ontvangen echter bezwaar
lijk.
Bovendien zal het opgeknapte huisje ook als
expositieruimte kunnen dienen, waardoor
beter de nodige informatie over dit unieke
molencomplex kan worden verstrekt.
GETRAPT
De Aarlanderveense molenviergang bemaalt
een polder van ca. 450 ha, gelegen aan de
westzijde van Aarlanderveen, die tegen het
einde van de 18de eeuw werd drooggemaakt.
Het is een zg. getrapt bemalingssysteem,
bestaande uit vier molens: Drie scheprad
molens die van 1786 tot 1788 aan de droog
making van de grote, door het turf steken
ontstane, diepe plas hebben gewerkt. De
vierde molen, die een vijzel als wateropvoer-
werktuig heeft, werd in het begin van de
19de eeuw toegevoegd, omdat een groot ge
deelte van de polder (150 ha) toen nog die
per werd uitgeveend. Bij deze molen staat
het zomerhuisje dat de stichting wil her
stellen.
De z.g. baard van molen nr. 4.
foto: Jan den Hengst, Aarlanderveen.
