GEDANE ZAKEN EN DE TOEKOMST
13
Karakteristieke boerderij aan het Dijkeinde te
Zuiderwoude
schap los te laten. Een zo breed mogelijk
samengestelde commissie-NLW werd inge
steld om Gedeputeerde Staten te adviseren
hoe het nu verder moest gaan. Een ambtelij
ke projectgroep moest concrete projecten uit
gaan voeren in het proefgebied en een coör
dinator nationaal landschap Waterland werd
aangesteld voor het papieren regelwerk. Aan
de hand van jaarprogramma's zouden onder
zoeken en projecten gesubsidieerd kunnen
worden, om op die manier 'in het veld' erva
ring op te doen met het experimentele land-
schappenbeleid.
BOND HEEMSCHUT
Waarschijnlijk zonder dat u het gemerkt
heeft zijn we aangeland bij de rol die de
Bond speelt bij het tot stand komen van het
NLW. In de Commissie NLW heeft n.1. ook
een afgevaardigde van de Bond zitting, mr.
K. Michielsen uit Broek in Waterland.
Waarom heeft het Provinciaal Bestuur daar
om verzocht? Waterland is immers geen mo
nument, museum of historisch gebouw?
Nee, maar Waterland is wel een nationaal
landschap. Wat dat precies moet gaan voor
stellen, daarover zal de Cie gaandeweg dui
delijkheid gaan verschaffen. Een vertegen
woordiger die het behoud van de karakteris
tieke, vaak houten, bebouwing en de bouw
wijzen van de streek kan vertegenwoordigen
is onmisbaar. Maar er is meer, de sloten, de
veenstromen, de kavel verdelingen van de
polders, de dijken en kaden, hoe oud zijn die
niet? Is in feite het hele patroon van landge
bruik niet één groot levend monument? Aan
gelegd, begonnen, in de 11de, 12de eeuw
aangepast tot op de dag van vandaag,
aan de eisen van de tijd. Waterland herbergt
zo een schat aan historische gegevens van
archeologisch materiaal uit de vroege mid
deleeuwen, tot aan de bebouwing en ge-
bruiksvormen van nu. De werven van Mar
ken, de lintdorpen, de dijkdorpen, de Zui
derzeestadjes, de boerderijen, het is allemaal
zo aan te wijzen en ook nog landschappelijk
zo mooi dat velen ervan kunnen genieten.
Daarom is de inbreng van de Bond gewaar
deerd. Immers het zoeken naar nieuwe be
stemmingen voor het belangrijke cultuurhis
torische erfgoed, het beantwoorden van al
lerlei vragen als terugbrengen in de oor
spronkelijke staat, en wat was die dan wel?,
of het zoeken naar moderne aangepaste vor
men, het besturen, exploiteren deels restau
reren van het NLW, het geven van voorlich
ting erover, in al dat soort zaken heeft de
Bond ervaring opgedaan in de vele jaren van
zijn bestaan. Een ervaring waar het Provinci
aal Bestuur graag uit putten wil om het
NLW-beleid tot een goed, regulier beleid uit
te bouwen.
In de afgelopen drie jaar zijn goede vorderin
gen gemaakt met het uitvoeren van verschil
lende projecten. Zuiderwoude kreeg z'n oor
spronkelijke houten ophaalbrug terug, Haal-
dersbroek (gemeente Zaanstad) z'n wegsloot
en karakteristieke bruggetjes. In Zunderdorp
werd een grote linde verplant. Door middel
van 'extra' subsidies konden onderhouds
werken uitgroeien tot rehabilitatieprojecten.
De grote populieren in Jisp kunnen behouden
blijven, ondanks de ingrijpende riolerings
werken, het Kerkplein in Broek in Waterland
zal binnenkort in stijl gerenoveerd worden.
Veel grotere en kleinere projecten bevinden
zich nog in het stadium van 'voorkoken'.
Maar het is niet de bedoeling dat de over
heid, of beter overheden, alleen uitmaken
wat er in en aan het nationaal landschap moet
gebeuren. En het zijn zeker niet de overhe
den of overheidsinstanties die het beeld in
het gebied bepalen. Het beleid moet ge
steund worden door de bevolking van de
streek, anders is het kansloos. Zij moet zelf
de gelegenheid krijgen er aan te werken.
Daarom zijn er twee regelingen, voor de
duur van de proefperiode, van kracht gewor
den in Waterland die voorzien in subsidies
voor particulieren: subsidie voor 'verfijnde
welstand' en 'onderhoud karakteristiek
schilder- en houtwerk'.
DE REGELINGEN
De regeling voor 'verfijnde welstand' richt
zich op huizen, bruggetjes, boerderijen en
dergelijke waarvan 'het uiterlijk en plaatsing
zodanig zijn dat het bouwwerk zowel op
zichzelf, als in verband met de omgeving
aansluit bij het streekeigen karakter'. Nu is
het moeilijk om een grotendeels gevoelsma
tig ingevuld uitgangspunt als 'aansluitend bij
het streekeigen karakter' te vertalen naar re
geltjes. Gekozen is daarom voor een indivi
duele benadering van de aanvragen. Een spe
ciaal daarvoor ingestelde Bouwadviescom-
missie NLW adviseert het Provinciaal Be
stuur over het toekennen van subsidies. Het
gaat daarbij steeds om het vergoeden van de
'meer' kosten die boven de normale wel
stand uitgaan, om een bouwwerk beter bij
het streekeigen karakter van Waterland te
laten aansluiten.
Bij de onderhoudsregeling gaat het om hou
ten huizen, boerderijen e.d. die, vaak niet
ingeschreven als monument, toch de traditio
nele bouwwijze van de streek levend
houden.
Vergoedt de regeling voor verfijnde wel
stand tot 100%. van de meerkosten, de onder
houdsregeling gaat tot 50%.
