1982 Jaarverslagen 143 Draag gepaste zorg voor Uw Monumenten en U zult ze niet behoeven te restaureren. Een paar platen lood, tijdig op het dak ge legd, wat dode bladeren en takken op tijd uit de goot geveegd, zullen zowel dak als muren voor verval behoeden. Waak angstvallig over een oud gebouw - voeg het met ijzer samen waar het bezwijkt, stut het met hout waar het omvalt; geef niet om de wanstaltig heid van de hulp: beter een kruk dan een verloren been. Deze woorden die het credo van de Monu- mentenwacht konden zijn, werden in 1849 geschreven door John Ruskin in zijn klassie ke 'The Seven Lamps of Architecture'. Met genoemde woorden van Ruskin begint de voorzitter van de Stichting Oude Gronin ger Kerken zijn jaarverslag 1982. Ze zijn inderdaad actueler dan ooit en daarom ge bruiken wij deze regels ook als inleiding tot de jaarlijkse bespreking van jaarverslagen van restaurerende instellingen en organisa ties die actief zijn voor het behoud van het waardevolle in ons leefmilieu. Wij zullen ons begrijpelijkerwijs moeten be perken tot een selectie van de vele verslagen die ons bereikten, waarbij wij steeds weer andere instellingen de revue willen laten pas seren. STICHTING OUDE GRONINGER KERKEN streeft er naar haar bezit van 37 kerken, tenminste één-vijfde deel van de monumen tale Groninger Kerken, in redelijke staat te brengen en te houden. Dat vereist inventari satie van de gebreken, afwegen van de no den, beoordelen wat met beperkt herstel kan worden bereikt enz. enz. Het eigen aandeel voor de meest urgente voorzieningen werd d.m.v. de Actie Kerkbehoud door de eigen donateurs bijeengebracht., zijnde ƒ47.000,-. Het totaal aantal donateurs, 5900, bracht in 1982 143.500,- bijeen. Overigens wordt de reikwijdte van de Stich ting bepaald door de hoogte van de jaarlijkse Rijkssubsidie van 250.000,- die, volgens de minister, goed is voor een jaarlijks te verwerken bouwsom van een half miljoen! Helaas slaagde het bestuur er niet in het bedrag van de subsidiereservering verhoogd te krijgen, waardoor enkele kerken ernstige schade zullen lijden. Enige voorbeelden van herstel: het stucplafond van de kerk te Saaxumhui- zen, de torenkoepel van Hornhuizen, muren en goten van kerken in Niebert en Stitswerd waar ook de dakruiter werd hersteld (zie foto); en van gefaseerde restauraties: de kerk te Godline waar in voortdurende samenspraak met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg gekozen is voor een zo ongewijzigd mogelijk N. H. Kerk te Stitswerd, herstel van westgevel, dakruiter en goten door de Stichting Oude Groninger Kerken. Foto: Jan Hoving, Zuidlaren herstel van muren, kerkruimte en banken- plan. In het verslagjaar werd de restauratie van de kerk te Pietersburen aangevangen en doen zich problemen voor met de restauratie van Niehove. De stichting ontplooit vele activiteiten (vie ring van het 1000-jarig bestaan vanTolbert), excursies en tentoonstellingen, zodat men het vertrouwen kan hebben dat met bezielde nuchterheid, geen der oude Groninger ker ken meer verloren zal gaan. Het jaarverslag 1982 van de VERENIGING VRIENDEN VAN DE STADSKERN ZWOLLE wordt gesierd door een geestig relaas van Han Prins over de avonturen van de O.L.V.-toren, alias de Peperbus, met te keningen van de diverse verschijningsvor men sinds de bouw in 1460; toen in 1815 de toren door bliksem werd getroffen en jaren lang gehavend bleef staan, staken de Kampe naren de draak met het 'open zuurkoolvat' hetgeen gelukkig aanleiding werd voor een inzamelingsactie t.b.v. restauratie door uit gever H. A. Dooijer die de toren in een lang gedicht liet zeggen: 'Ik bid U let op mijn beklag en vraag U, zo het wezen mag: Dekt toch mijn open hersen- vat en offert daartoe ieder wat. En zo kreeg in 1828 de toren zijn huidige uiterlijk dat dezelfde Kampenaren toen ver geleken met een peperstrooier. Zwolle noemde sindsdien de toren trots 'De Pe perbus'. Aan activiteiten van de Vereniging inzake het stadsbeeld worden vele bladzijden in het jaarverslag gewijd, waarvan wij er een paar willen noemen. - bemoeienissen inzake nieuwe woningen langs de Thorbeckegracht, waarvan het eer ste bouwplan door toedoen van oud-burge meester Drijver (thans burgemeester van Arnhem) werd afgewezen omdat het aller minst aansloot op het architectonisch ritme van de aanwezige bebouwing. - het starten van een actie tot behoud en restauratie van de Bethlehem-kerk. - Interventie inzake het ontwerp-bestem- mingsplan 'Diezerpoort', waarbij in de oor spronkelijke opzet o.a. sprake zou zijn van wegen en tunnels in de omgeving van de Vechtbrug hetgeen demping van het water en rooien van fraaie bomen zou betekenen. Ook Heemschut heeft in 1981 bij de gemeente bezwaar aangetekend tegen onderdelen van genoemd bestemmingsplan. - Een kleine Werkgroep 'Jonge Monumen ten heeft een inventarisatie gemaakt van daarvoor in aanmerking komende bebou wing en men is voornemens hierover met het gemeentebestuur in overleg te treden. - De Archeologische werkgroep heeft in 1982 vele voor Zwolle interessante gegevens opgegraven; het jaarverslag gaat hierop uit voerig in. Wij volstaan hier met de suggestie te onderstrepen dat de aanstelling van een stadsarcheoloog, eventueel in samenwerking met andere steden, wenselijk zou zijn. De 15de-eeuwse O.L.V.-kerk te Zwolle kreeg in 1828 de bijnaam Peperbus. Tekening Han Prins, Zwolle.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2023 | 1983 | | pagina 25