Heemschut
akfie
Munnekezijl
Bredevoort
Amsterdam
11
Naar aanleiding van de bestaande vemieu-
wings- en verbredingsplannen voor de brug
bij de oude uitwateringssluis te Munnekezijl,
schreef de Bond Heemschut het volgende aan
G.S. van Friesland:
Gezien de samenhang met de brug, zal onder
houd aan de uit 1882 daterende keersluis, die
sinds de afsluiting van de Lauwerszee in we
zen niet meer functioneert, ook niet achter
wege kunnen blijven. Het is echter niet on
denkbaar dat daarom tot afbraak van deze
sluis zou worden besloten, maar dat moet
ernstig worden betreurd. Het betreft hier im
mers - in de dubbele betekenis van het woord
- een waterbouwkundig kunstwerk van grote
allure en historische waarde. Dit ambachte
lijke waterbouwkundige monument manifes
teert hier, in samenhang met de in het omrin
gende fries-groningse land aanwezige oude
waterkeringen, de strijd van de mens tegen
het water. Daarom pleiten wij ervoor, dat bij
vernieuwing van de brug de hechte samen
hang tussen sluis en brug wordt gehandhaafd,
waarbij de sluis zal dienen te worden geres
taureerd. In samenhang daarmee dienen o.i.
tevens maatregelen te worden getroffen ter
bevordering van de terugkeer van de verdwe
nen bebouwing in de nabijheid van het slui-
zencomplex op het zg. eiland. De verschui
ving van de bebouwing naar het noord-wes
ten van Munnekezijl, heeft naar onze mening
niet geleid tot een fraai en kenmerkend dorps
beeld, hetgeen het daarvoor wel geweest is.
Van de gelegenheid maakten wij voorts ge
bruik de aandacht van GSte vragen voor het
doorgraven, c.q. afgraven van delen van
oude dijken of slaperdijken, dat hier en daar
valt waar te nemen. Als deze activiteiten niet
door geëigende planologische maatregelen
worden tegengegaan, zal er langzamerhand
grote schade worden aangericht aan het land
schap en de daarin zichtbare historie.
Heemschut is in Bredevoort (gemeente Aal
ten) in actie gekomen tegen sloopplannen
voor het oude burgemeestershuis St. Bemar-
dus aan 't Zand.
Bemardus doet dienst als rustoord voor 25
bejaarden. Het gebouw, een gemeentelijk
monument, zou eerst gerenoveerd worden,
maar de Interkerkelijke Stichting die het be
heert, zegt met 2,4 miljoen niet te kunnen uit
komen. 'Vooral niet, vanwege de hoge ka-
mers, waarvan het plafond drastisch omlaag
moet om stookkosten te besparen'. Een op
knapbeurt kost volgens de Stichting daardoor
6 ton meer.
Van die eerder voor renovatie begrote 2,4
huisvesting van de 25 bejaarden in gevaar te
brengen. Want.daarmee wordt in het toe
ristenstadje van 1.700 inwoners voortdurend
geschermd.
De Interkerkelijke Stichting vaart zo stevig
op het nieuwbouw-kompas dat alle alterna
tieven voor onbetaalbaar worden gehouden.
Aangepaste nieuwbouw met behoud van het
historische burgemeestershuis zou niet kun
nen, evenmin totaal vervangende nieuw
bouw met behoud van de historische straatge
vel aan 't Zand.
Toch is er een lichtpuntje in het financiële
probleem. Van de 6 ton verschil tussen
Het bedreigde oude burgemeestershuis St.
Bernardus in Bredevoort.
miljoen kan wel vervangende nieuwbouw
worden gerealiseerd en daarop koerst de
Stichting nu af. Een streven, waartegen zo
wel de Gelderse monumenten-commissie als
de Bond Heemschut zich verzet.
B. en W. van Aalten, die voor Bredevoort de
laatste jaren een voortvarend monumenten
beleid voeren, zijn ook al weinig ingenomen
met de afbraakplannen. Het college is ge
ruime tijd in overleg met de Interkerkelijke
Stichting om 'deze aanslag' op het stadsge
zicht te voorkomen.
Huize St. Bemardus omvat een uit 1764 date
rend burgemeestershuis in classisistische
stijl, met aangepaste vleugel van recenter da
tum. Het geheel is onmisbaar in de histori
sche gevelwand van de noorzijde van het
dorpsplein 't Zand, waarop tal van kronke
lige straatjes uitkomen.
Het te beschermen stadsgezicht Bredevoort -
vroeger een belangrijke vesting op de grens
van Gelre en Münster - omvat 13 rijksmonu
menten en meer dan 80 panden op de ge
meentelijke monumentenlijst.
De sloopplannen voor St. Bemardus staan in
schril contrast met de talrijke restauraties in
Bredevoort van de afgelopen jaren. De 2
plaatselijke belangen-verenigingen, die zich
zó vóór dit stadsherstel hebben ingezet, be
rusten dit keer in de afbraak-voornemens.
Ook al omdat ze bang zijn de toekomstige
nieuwbouw en renovatie zou de helft (3 ton)
uit een gemeentelijk reserve-potje kunnen
komen. Aaltens burgemeester Bekius zegt dit
bedrag 'met veel pijn en moeite bij elkaar te
kunnen krijgen. Maar waar ik die andere 3
ton vandaan moet halen weet ik echt niet' al
dus de heer Bekius, die eerder het spoorsta
tion in zijn gemeente van de sloper redde.
Toch blijft Aaltens burgemeester, nu mede
gesteund door Heemschut, het proberen.
'We geven de moed niet op. Sloop van Ber
nardus zou een ondermijning zijn van het te
beschermen stadsgezicht. Bredevoort is dat
niet voor nietsr.l.
Naar aanleiding van de plannen zoals die de
afgelopen maanden werden ontwikkeld voor
de restauratie en renovatie van het bekende
Begijnhof, richtten wij ons tot verschillende
daarvoor verantwoordelijke instanties. Nadat
tot voor kort echte restauratieplannen werden
opgesteld, waarbij het uitgangspunt was ook
de karakteristieke aspecten van de interieurs
te bewaren en eventueel op ondergeschikte
wijze aan te passen, kwam steeds meer de na
druk te liggen op herstel van de 'casco's' van
de huizen, waarin dan 'typen' inbouwpakket-
N.
