Heemschutdag 1982
Indien u ook Heemschut een
goed 1983 wenst, vergroot dan
zijn slagvaardigheid door le
den aan te brengen. Onze goe
de wensen vergezellen u óók in
dit opzicht.
HEEMSCHUT HEEFT
JUIST NtJ
UW STEUN
HARD NODIG!
POSTGIRO 124 326
177
te worden, is onontkoombaar. Restauratie is
nu eenmaal de meest arbeidsintensieve tak
van de bouwnijverheid. Dat hierdoor huren
ontstaan van gemiddeld 600,- per maand
per woning is daardoor wel begrijpelijk.
Hoewel ook Stadsherstel momenteel tracht
via H.A.T.-eenheden (Huisvesting alleen
staanden en tweepersoonshuishoudens) hu
ren te creëren die lager dan 300,- uit
komen.
b. Stadsherstel restaureert niet stijlzuiver
Opvallend is dat de meeste artikelen over dit
onderwerp gekenmerkt worden door hun op
pervlakkigheid. Bij nader onderzoek waar
om iets op een bepaalde manier gebeurt en
niet anders blijkt altijd een afweging te heb
ben plaatsgevonden. Allereerst bij bovenge
noemde instanties en vervolgens op de stei
ger, waar men elke keer voor nieuwe verras
singen staat. Tevens blijkt dat 20-jaar oude
restauraties gerelateerd worden aan de huidi
ge normen.
Stadsherstel is opgericht uit ongerustheid
over de city vorming, welke omstreeks 1950-
1960 door de gemeente werd gestimuleerd.
Vele bankgebouwen en bedrijven werden
naar de binnenstad gelokt, wat uiteraard ten
koste ging van de woongelegenheid en de
vernieling van veel waardevolle panden.
In een recente nota van de Amsterdamse
Kamer van Koophandel staat dat de binnen
stad een grotere woonfunctie heeft gekregen,
maar dat het aantal bedrijven terugloopt.
Zou Stadsherstel dan toch geslaagd zijn in
zijn opzet: een bijdrage te leveren aan herstel
van de woonfunctie in de historische binnen
stad?
Jaap van der Veen
De afgebeelde foto's zijn van: Gemeentelijk
Bureau Monumentenzorg, Stadsherstel, Maarten
Brinkgreve en Nick Mostaard
1) 'Mens en Monument', ledenprijs
19,50 23,- incl. porto)
De kalender 1983 van de Vereniging Vrien
den van Amsterdamse Mij. tot Stadsherstel
toont restauratiefoto's van div. stadia, details
en bouwtekeningen van de grote diversiteit
van het monumenten bezit. Deze is af te
halen a 10,- bij Heemschut, Korenmeters
huis, Nieuwezijds Kolk 28 öf bij Stadsher
stel, Keizersgracht 462.
De Heemschutdag op 11 september jl. werd
begunstigd met mooi weer, hetgeen de orga
nisatoren in verband met het vele wandelen
in Breda en Bergen op Zoom zeer verheug
de. Na de openingstoespraak van voorzitter
de heer G. K. J. M. Hamm, die zich voor
al toelegde op de decentralisatieplannen van
de overheid ten aanzien van de monumenten
zorg, heette wethouder J. van Asseldonk
de deelnemende Heemschutleden welkom.
Hij memoreerde het vorige bezoek van
Heemschut aan Breda, 26 jaar geleden, toen
geconstateerd werd dat met name het Begijn
hof er slecht bijstond. Dit hof is nu geheel
gerestaureerd en wordt afgerond door de res
tauratie van de Waalse Kerk.
Daarnaast is de afgelopen jaren een groot
aantal monumenten gerestaureerd.
De wethouder moest echter constateren dat
het aan beleid heeft ontbroken. De gemeente
Breda heeft thans een beleidsmedewerker
monumenten aangesteld, die tot taak heeft
het coördineren en stimuleren van activi
teiten.
De plannen van de gemeente bestaan uit:
- Meerjarenplanning beschermd stadsge
zicht Breda en Ginneken
- Gemeentelijke monumentenlijst.
Deze beleidspunten zijn vastgelegd in de no
ta 'Anders omgaan met monumenten'. Bij de
uitvoering van plannen is de hulp van organi
saties en stichtingen die de gemeente op haar
fouten wijzen en haar attenderen op bedrei
ging van monumenten onontbeerlijk. De
wethouder verwacht dat met gezamenlijke
inspanning van gemeente en organisaties
Breda de aantasting van de oude binnenstad
kan voorkomen.
Vervolgens leidde de heer J. J. de Jong,
secretaris van de Werkgroep Monumenten,
het thema van de dag in met een toespraak
over de meerjarenplanning voor het be
schermde stadsgezicht. Tot dusver is er te
weinig gedaan in Breda om de rehabilitatie
van het beschermd stadsgezicht systematisch
aan te pakken. Toen de binnenstad in 1967
beschermd stadsgezicht werd, was er al veel
vernield en afgebroken (b.v. aan de Markt-
singel, Oostzijde van het Kasteelplein en de
Gedempte Haven, Red.); naar zijn mening is
dit teveel de gemeentebesturen aangerekend,
terwijl dezen zich conformeerden aan de me
ning van wetenschappers (planologen, socio
logen, stedebouwkundigen) die city-vorming
in de binnenstad en verzelfstandiging van
buitenwijken hoog in hun vaandel hadden
staan.
Nu moet vanuit de huidige situatie gewerkt
worden en met bestaande subsidiemogelijk
heden. Daarvoor zijn gemaakte functiekaar-
ten, kwaliteitskaarten en een overzicht van
een planmatige aanpak van de binnenstad
waarbij als eerste de Catharinastraat aan de
beurt is, enerzijds omdat hier al veel geres
taureerd is, anderzijds omdat het minder pro
blemen zal opleveren met name op het ge
bied van eigendomsverhoudingen. Kasteel
plein, dat aan de Catharinastraat grenst, is
b.v. in handen van de gemeente. Deze syste
matische aanpak met overheidssubsidie geldt
voorlopig alleen voor monumenten en beeld
bepalende panden in het beschermd stadsge
zicht met de functie wonen, voor andere ge
bruiksfuncties zal naar andere mogelijkhe
den moeten worden gezocht.
Dit is één van de problemen in Breda; in de
binnenstad zijn relatief erg veel grote monu
menten. Kijken we b.v. naar Leiden of Mid
delburg, dan zien we daar een groot aantal
woonstraten en woonwijken die monumen
taal zijn. In Breda zijn kazernes, kloosters,
militaire gebouwen e.d. panden waarvoor
moeilijk een bestemming en dus een restau
ratieplan op te stellen is. Voor deze panden
moet een andere oplossing gezocht worden
dan bovengenoemde subsidiewijze.
Om hierop toch enigzins vat te krijgen, wil
de gemeente een gemeentelijke monumen
tenlijst opstellen met een onderhoudssubsi-
dieregeling. Deze regeling gaat gelden voor
panden die niet op de rijkslijst staan maar
wel de moeite van behoud waard zijn, met
name geldt het de jongere monumenten.
Naar wij verwachten kunnen de binnenstad
en ook 'losse' monumenten daarin en daar
buiten op systematische wijze gerestaureerd
c.q. behouden blijven.
De rondwandeling door Breda vond plaats
noodgedwongen onder leiding van op toeris
me ingestelde gidsen, waardoor wat weinig
Heemschut-activiteiten aan de orde werden
gesteld.
In Bergen op Zoom waar in het Markiezen
hof de mooie collecties werden bekeken on
der het genot van een verfrissing sprak op
zijn beurt burgemeester drs. L. J. van de
Laar Heemschut toe. Vanzelfsprekend nam
deze stelling tegen het in het Heemschut
nummer 7/8 opgenomen artikel waarin de
monumentenzorg in Bergen op Zoom aan
kritiek werd onderworpen.
Mogelijkerwijs kan in een volgende afleve
ring van Heemschut de stellingname van de
heer Van de Laar aan de orde komen.
Na zeer welgemeende woorden van dank
werd de stadswandeling aangevangen onder
uitstekende deskundige leiding waarna de
Heemschutdag werd beëindigd.
Een woord van dank aan alle organisatoren is
hier zeker op zijn plaats.
P.A.H.-B.
