138
Mastenbroek en Steenwijk en de Haaksberg-
se Synagoge.
Uitvoerig wordt ingegaan op de restauratie
van de Onze Lieve Vrouwe Kerk te Zwolle.
Helaas werden slechts drie beschermde
stads- en dorpsgezichten geregistreerd in
1981. Urgent zijn echter de aanwijzingen
van Zwolle, Deventer en Staphorst, die reeds
jaren liggen te wachten.
De Landschapscommissie voltooide in het
verslagjaar een diaserie met tekst over 'boe
renerven' die beschikbaar is voor vertoning.
De commissie constateert dat door onvol
doende kennis van en inzicht in de architec
tonische waarden van landgoederen en tui
nen, door veranderde functie van gebouwen
en uitbreidingen daarvan, vrij unieke parken
verloren gaan. Door beperking van de mid
delen voor aankoop van natuurgebieden
dreigt de veiligstelling van waardevolle land
goederen te mislukken. Verbrokkeling van
landgoederen en het verlies van cultuurhisto
rische, landschappelijke waarden zal hiervan
het gevolg zijn. Vooral in Twente, waar veel
landgoederen niet meer door de eigenaren in
stand gehouden kunnen worden, zal hierdoor
veel verdwijnen.
Onder meer over de dijkverbeteringplannen
voor de Overijsselse Vecht brengt de com
missie verslag uit evenals over de vormge
ving van hoogspanningsmasten ter inpassing
in verschillende landschapstypen. De heer
A. A. C. Maaskant, directeur van Het Over-
sticht is tevens secretaris van Heemschut's
Provinciale Commissie Overijssel.
NEDERLANDSE VERENIGING VAN
MONUMENTENZORGERS
In het februarinummer Van Heemschut
1981, pag. 33 is reeds aandacht besteed aan
bovengenoemde, jonge vereniging, die de
kennis inzake de monumentenzorg bij zowel
de leden als het publiek wil bevorderen en de
belangen der leden op het terrein van de
monumentenzorg gezien vanuit de gemeen
telijke optiek behartigen.
Leden, wier aantal in april 1982 boven de
honderd is gestegen vormen zij die geheel of
gedeeltelijk werkzaam zijn bij of ten behoe
ve van de monumentenzorg in Nederland.
Een aantal werkgroepen (o.a. 'Voorlichting'
en 'Studiedagen') ontplooide activiteiten en
gestreefd werd naar kwartaaluitgave van een
Nieuwsbrief, hetgeen nog de nodige proble
men opleverde.
De structurele ontwikkeling van de vereni
ging is minder spectaculair gegaan dan ge
wenst was o.a. doordat de personeel- en
werksituatie bij de meeste monumentenzorg
organisaties sterk te wensen overlaat (te
krappe bemanning en arbeidsintensief werk)
Voor kleinere gemeenten derhalve bleek het
bezwaarlijk leden te leveren voor bestuur en
werkgroepen. In het beleidsprogramma wil
men evenwel zoveel mogelijk het accent leg
gen op de kleinere gemeenten (excursies,
studiedagen enz.) Voorts ligt het in de be
doeling, in het kader van de te verwachten
decentralisatie, in overleg met de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten te komen tot
opleidingsmogelijkheden voor Monumen
tenzorgambtenaren bij de 'lagere' overheden
op technisch en/of bestuurlijk niveau.
DE VERENIGING HENDRICK DE
KEYSER
'De tand des tijds houdt geen rekening met
een impasse in het monumentenbeleid.'
'Omwille van het behoud van het nationaal
erfgoed moet snel opgetreden kunnen wor
den' 'Zulks is alléén mogelijk met een actief
monumentenbeleid en een goed functione
rend subsidiesysteem'.
Dit zijn enige zinsneden gelicht uit het direc-
teursverslag van Hendrick de Keyser. In de
directe omgeving van de Vereniging worden
evenwel de volgende objecten door het ont
breken van financiële steun van Monumen
tenzorg letterlijk met de ondergang bedreigd:
Lagedijk 52/54 te Koog a/d Zaan, Markt 18
te Maassluis, Gortstraat 30 te Middelburg,
Noard 5 te Workum en Oenselsestraat 50 te
Zaltbommel. Voor het eerste en de laatste
twee projecten, die evenals de beide andere
kenmerkend zijn voor de geschiedenis van
de Nederlandse bouwkunst, luidt de nood
klok letterlijk in zijn laatste fase. Dankzij
enkele grote projecten en tengevolge van de
noodzaak om restauraties in een verhoogd
tempo uit te voeren vanwege subsidietoezeg
gingen gekoppeld aan vastgestelde termijn-
voorwaarden werd in 1981 voor ca.
5.800.000,- gerestaureerd (vijf ton meer
dan in 1980). Gelet op de financiële reik
wijdte is thans reeds te voorspellen dat 1982
een belangrijk lagere, restauratieomzet te zien
zal geven. Het eigen aandeel per project is
schrikbarend gestegen en leidt in menig ge
val tot een niet sluitende exploitatie. Van een
tiental in Amsterdam, Harlingen, Hasselt,
Hoorn, Leeuwarden en Kuinre gereedgeko
men restauraties moeten wij volstaan met
enkele in Amsterdam te noemen: Heren
gracht 284, sedert 1960 is dit object waarin
het secretariaat van de vereniging is geves
tigd door arch. Rappange in fasen onderhan
den genomen van fundering tot en met voor
gevel en kappen. Helaas zullen de zaal en het
trappenhuis nog geruime tijd moeten wach
ten op een restauratiebeurt.
Frederiksplein 10 onderging ook een algehe
le restauratie (arch. E. H. Weber). In de
media werd reeds gemeld dat in de slotfase
het pand gekraakt werd waarbij omvangrijke
schade werd toegebracht aan het nagenoeg
voltooide pand. Ook andere panden van de
vereniging was een zelfde lot beschoren als
reactie op het feit dat maatregelen tot ontrui
ming in gang werden gezet! Vermeldens
waard is ook dat voor het pand Herengracht
476 een goede beslemming werd gevonden,
nl. de vestiging van het secretariaat van het
Prins Bernhard Fonds die het vruchtgebruik
kocht voor een periode van 30 jaar.
Herengracht 476: het z.g. huis van Juffrouw
Mirandolle; hier zetelt thans de Stichting Prins
Bernhard Fonds,
foto: archief Hendrick de Keyser.
