Restauratie Huis
Bergh blijft steken
in eindfase
105
Jaargang 59, no. 7/8 - augustus 1982
Heemschut verschijnt lOx per jaar
Tijdschrift van de Bond Heemschut
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
Uit de inhoud:
Historisch Bergen op Zoom
Monumentenbeleid in Noord Brabant
Groen Hattem
Twintig jaar monumentenwet, slot
Foto omslag:
Markiezenhof in Bergen op Zoom
j Redactie:
fj J. Th. Balk, eindredacteur
•'ff\ Drs. J. H. Bierenbroodspot-Rudolph
j J. Roelfs Sr.
,,„j Redactiesecretaris:
P. A. Hengeveld-Brand
Vaste medewerkenden:
~iï A. J. Bartelds-Boshuizen,
Ter Apel (Noord Nederland)
D. van der Meulen, Assen
'?j (Oost Nederland)
fï i R. Lureman, Doetinchem
(Oost Nederland)
Drs. W. J. Pantus, Nijmegen
(Zuid Nederland)
G. Le Belle, Schoorl
(Noord West Nederland)
J. E. van der Wielen, 's-Gravenhage
(Zuid West Nederland)
Correspondentie voor de redactie
aan:
Secretariaat Bond Heemschut,
Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam
tel. 020-22 52 92
öf 020 - 23 09 94 (ledenadministratie)
Correspondentie voor advertenties:
Bosch Keuning nv
Postbus 13740 AA Baarn
tel. 02154- 1 82 41
gironummer 4988
Vormgeving Druk
Bosch Keuning nv, Baarn
De rijksbezuinigingen komen hard aan voor
de Stichting Huis Bergh, die in het Oostgel
ders grensstadje 's Heerenberg onder meer
het vermaarde kasteel in eigendom heeft. De
in 1978 onder architect Heineman (Velp) be
gonnen restauratie van de waterburcht met
bijgebouwen, kan niet worden afgerond om
dat de geldmiddelen ontoereikend zijn. Het
metselwerk van de grote toren, dat duidelijk
tekenen van verval vertoont, kan bijvoor
beeld niet worden hersteld. De Rijksdienst
voor de Monumentenzorg heeft de Stichting
Huis Bergh laten weten hiervoor geen geld
beschikbaar te hebben.
Om dezelfde reden moet ook worden afge
zien van de restauratie van andere monumen
tale bezittingen van de stichting, zoals van
gedeelten van het Hajeniushuis en de Boetse-
laersburg (beide eveneens in 's Heerenberg)
en van het huis De Byvanck in Beek. Van dit
alles wordt melding gemaakt in het recent
verschenen jaarbericht van de stichting.
Sombere geluiden klinken daarin ook door
over de bouwkundige toestand van de bijge
bouwen van kasteel De Doornenburg in de
Betuwe. De administratie van de gelijknami
ge stichting tot behoud van dit kasteel is
gevestigd in de Hof van Bergh. De ontoerei
kende geldmiddelen bij de rijksoverheid
schuiven bij De Doornenburg het bitter
noodzakelijke herstel van de kap van de oude
veeschuur op de lange baan. De toestand van
de kapel baart eveneens grote zorg vanwege
oude gebreken, die zich sinds 1975 opnieuw
in het metselwerk aftekenen.
Maar, terug naar kasteel Huis Bergh. De wel
gereedgekomen restauraties hebben in
hoofdzaak betrekking op daken en goten.
Als laatste is de slotkapel van 1728 onder
Huis Bergh, met een deel van het hoofdgebouw
(links) in de steigers, 'n restauratie-fase die nog
kon worden afgerond. Dat zal wegens geldgebrek
voorlopig niet gebeuren met het middeleeuwse
torengebouw (rechts).
Foto: Hen Westerveld, Aalten
handen genomen. Hier werden de draagbal-
ken en een deel van het vakwerk vernieuwd.
Dit bijzonder gecompliceerde werk werd uit
gevoerd door Steenderens restauratie-bedrijf
Hulshof. Het interieur moet nog afgewerkt
worden. De Stichting hoopt dit de komende
maanden met vakbekwame medewerkers in
eigen beheer te klaren.
Huis Bergh is enige keren door branden en
oorlogen geteisterd, doch heeft nog veel van
zijn vroegere bouwwijze behouden. De
bouwgeschiedenis gaat terug tot de 13e
eeuw. De belangrijkste thans nog bestaande
delen dateren uit de 15e en 17e eeuw. Het
kasteel is lange tijd de residentie geweest van
de heren en graven Van den Bergh. De in
dustrieel Jan Herman van Heek uit Enschede
kocht het kasteelcomplex in 1912 van het
Zuidduitse geslacht Von Hohenzollern-Sig-
maringen. Hij liet het restaureren en richtte
het geleidelijk in met een waardevolle col
lectie meubelen en kunstvoorwerpen. In
maart 1939 werd een groot deel van het kas
teel. door brand verwoest, maar nog in het
zelfde jaar begon de wederopbouw. In 1946
werd het hele Berghse bezit (inclusief kunst
inventaris, archief en 1650 hectare landerijen
en bossen) overgedragen aan een stichting.
Die stelt zich ten doel het kasteel voor de
gemeenschap te bewaren als 'historisch mo
nument' en de bossen als 'natuurreservaat'.
Rob Lureman
Documentatie: div. brochures Stichting Huis
Bergh, 'Bergh, Heeren, Land en Volk'
(A. G. van Dalen), historisch archief dag
blad De Gelderlander/Doetinchem.
