Symposium Raad
van Europa
Veiling m«*Ccmschut
bate van
hulp/on
39
HET CULTUREEL ERFGOED - BESCHERMING EN WERKGELEGENHEID
In oktober 1981 hield de Raad van Europa in
Fribourg het vierde symposium van histori
sche steden, waaraan ca. 300 vertegenwoor
digers uit vrijwel alle lidstaten deelnamen.
In aansluiting daaraan belegde Europa Nos-
tra een Algemene Vergadering voor zijn le
den die ook waren uitgenodigd voor het bo
vengenoemde symposium. Heemschut
woonde beide evenementen bij.
Over het centrale thema van het symposium:
cultureel erfgoed - bescherming en werkge
legenheid, schreef de heer W. J. M. Nelis-
sen in het decembernummer van het maand
blad 'De Europese Gemeente', waaruit wij
gaarne enige passages aanhalen, die betrek
king hebben op citaten van sprekers.
'Prof. G. Kiesow van West-Duitsland wees
er in zijn voordracht op dat monumentenzorg
ogenschijnlijk een duur fenomeen is; restau
raties kosten handen vol geld, anderzijds
wanneer monumenten een gemeenschaps
bestemming krijgen worden de kosten van
nieuwbouw bespaardf.het beschermen
van historische ensembles kan het behoud
van vele banen betekenen ook de ba
nen van mensen die hun zaak in deze oude
panden hebben of via het toerisme een baan
kunnen verwerven of behouden Het
oude ambacht dreigt steeds weer te verdwij
nen, zelfs bij restauraties van monumenten
dreigt de moderne bouwtechniek het oude
ambacht uit de markt te prijzen. Dit is een
betreurenswaardige zaak, vooral als we
daarbij bedenken hoeveel moeite het heeft
gekost en hoeveel geld de laatste jaren is
gestopt in het in ere herstellen van vakoplei
dingen voor oude ambachten. Juist nu we
weer gebruik kunnen gaan maken van goed
geschoolde metselaars, schilders, timmerlie
den, fitters, loodgieters, dakdekkers etc., is
bij restauratieprojecten de tendens aanwezig
om eerder door nieuw te vervangen dan het
oude te repareren. In dit verband verweet hij
de architecten, dat zij veelal kiezen voor
nieuwe elementen, omdat zij daarvan finan
cieel beter worden: ze krijgen een percenta
ge van de materiaalkosten en hun honorari
um wordt hoger naarmate de bouwsom
stijgt.
Van de vele andere sprekers werd genoemd
de Italiaanse spreker, Carlo Cesare, die de
moeilijk te omschrijven term 'integrale be
scherming' behandelde.
'Een in Italië in het leven geroepen commis
sie concludeerde dat landelijke onderwijs
programma's in vakbekwaamheid en am
bachtssfeer geen zin hebben: per regio en
per plaats zullen opleidingen moeten komen
die met de specifieke eisen van het plaatselijk
en regionaal bepaalde ambachtswerk reke
ning houden. Deze conclusie staat haaks op
de gangbare praktijk
Dit zou impliceren - hetgeen trouwens ook
gedurende het symposium viel te beluisteren
- dat internationale opleidingen zoals 'Pro
Venetia Viva' weinig betekenis hebben. Wel
jammer, aangezien deze Venetiaanse instel
ling voor bijscholing van ambachtslieden
een, naar werd verondersteld uitstekend, ini
tiatief was van de Raad van Europa!
De Engelse spreker, Stuchbury pleitte voor
zodanige bijscholing met behulp van aanvul
lende cursussen zowel voor de architect als
voor de ambachtsman, dat zij de ethische
principes ook in uitvoering kunnen brengen
die in de 'conservation profession, (nl. de
oude toestand moet zoveel mogelijk bewaard
blijven) de laatste jaren inhoud hebben ge
kregen. Dergelijke cursussen worden in En
geland reeds gegeven.
'Volgens de heer Nelissen zou men in Ne
derland uit dit symposium de lering kunnen
trekken dat het reorganiseren van de l.t.s.-
en, m.t.s.-en en h.t.s.-en in de richting van
meer op de oud-bouw gericht onderwijs be
paald geen overbodige luxe is. De vraag is
hierbij of de gemeenten een taak op dit vlak
hebben. Zijns inziens is het zeker in de ge
meenten met een naar verhouding groot mo
numentenbestand van groot belang om eens
rond de tafel te gaan zitten met de leiding
van de zoeven genoemde scholen om na te
gaan in hoeverre het vakkenpakket en de
inhoud van de vakken meer en beter op de
restauratie kunnen worden afgestemd'.
Wij betreuren het dat men er tijdens het sym
posium in de z.g. Working Group niet in is
geslaagd om een vruchtbare discussie over
de werkgelegenheid te houden. Juist in deze
tijd waarin vrijwel alle Europese landen de
werkgelegenheid de hoogste prioriteit verle
nen, is het wel zeer teleurstellend dat men
deze kans heeft gemist om tot enige creativi
teit ten aanzien van de werkgelegenheid in
de monumentenzorg te komen.
EUROPA NOSTRA
Voorzitter Duncan Sandys wees tijdens de
korte algemene vergadering van 1981 in Fri
bourg o.a. op de komende Europa Nostra-
conferentie in Straatsburg in juni 1982,
waarbij de problemen van de aangesloten
verenigingen weer opnieuw in extenso over
het voetlicht zouden kunnen komen. (Europa
Nostra conferenties worden om de twee jaar
gehouden).
Ook de 'Europa Nostra-Awards' kwamen
aan de orde: onderscheidingen om de be
langstelling voor het architectonische erf
goed en het behoud ervan te stimuleren.
De Europa Nostra medailles werden voor
1981 uitgereikt aan: Denemarken, Wosborg:
restauratie van kasteel en boerderijen;
Duitsland, Trier: herbouw van kerk na oor
logsvernieling; Italië, Venetië: restauratie
van Palazzo Bollani; Spanje, Miramabel:
restauratie van deze oude stad; Engeland,
Chesterfield: uitgebreide stadsvernieuwing
en restauratie
P. A. H.-B.
Vorig jaar zomer is in haar laatste
woonplaats Utrecht overleden me
vrouw Drs. H. O. H. van Lessen-
Douwes Dekker. In haar testament
heeft mevrouw Van Lessen bepaald
dat, naast een aantal andere organisa
ties van algemeen nut (o.a. Vereni
ging tot Behoud van Natuurmonumen
ten in Nederland, het Wereld Natuur-
fonds en 'De Hollandsche Molen') de
Stichting Heemschut Restauratie
Hulpfonds haar erfgename zou zijn
voor 1/20 gedeelte harer nalatenschap.
Tot de nalatenschap behoren een grote
collectie sieraden (goud, zilver in al
lerlei prijsklassen), tafelzilver (w.o.
antieke stukken) en tinnen borden, va
zen enz.
De organisaties, die dit familiebezit
hebben geërfd, besloten deze voor
werpen ten behoeve van het goede
doel onder de hamer te brengen. De
veiling zal tevens omvatten een groot
deel van de interessante bibliotheek,
die tot de nalatenschap behoort. Ge
zien het belang van Heemschut bij het
welslagen van de openbare verkoop
van dit alles, wordt deze veiling onder
Uw aandacht gebracht.
De veiling wordt gehouden dinsdag 16
maart a.s. in het Notarishuis te
Utrecht, Achter St. Pieter 18, ten
overstaan van notaris Mr. H. Minne-
ma, Maliesingel 70, Utrecht, tel. 030-
515570.
Aanvang 10.00 uur.
Bij de notaris is ook de veilingcatalo
gus te bestellen (vragen naar Mr. J. A.
van Burik).
De kijkdagen worden in de pers be
kend gemaakt.
