Ontvangen
boeken
EEN GOEDE DAAD
IN HET NIEUWE JAAR:
WERF EEN LID VOOR
HEEMSCHUT, LIEFST
EEN PAAR!
Omstreeks het midden van de 19de eeuw
wordt het gebouw aanmerkelijk uitge
breid met een grote zijvleugel, waardoor
het gebouw een U-vorm krijgt. Waar
schijnlijk is het toen ook geheel gestuca-
doord. Deze stuclaag is omstreeks 1960
weer van de voorgevel gehaald. Helaas
kwam het gebouw, eigendom van de
Nederlands Hervormde gemeente, in
1977 leeg te staan, waardoor de
constructieve toestand snel achteruit
ging. De gemeente die dit constateerde,
zocht contact met de eigenaar om het
pand over te nemen. Maar de vraagprijs
van 1,5 miljoen maakte hieraan een
abrupt einde. Men liet toen de zaal^ver-
der voor wat het was. Spoedig daarna
kwam de Rabobank, die voor dit bedrag
het gebouw wel wilde overnemen om er
een vestiging in onder te brengen. Het
monumentale woonhuis, dat uiteraard
op de monumentenlijst staat, zal wor
den gerestaureerd zonder subsidie. De
hal van het woonhuis bevat prachtige
Lodewijk XVI stucornamenten, de re
gentenkamer unieke wandschilderingen
op linnen en een fraaie schoorsteenman
tel. Dit voorste gedeelte blijft groten
deels ongewijzigd en zal een representa
tieve functie krijgen. De gemeente ver
leende vervolgens vergunning tot het
slopen van de zijvleugel, omdat deze ka
dastraal gescheiden is van het 18de
eeuwse voorhuis, dus officieel geen mo
nument is doch historisch gezien, hier
wèl een eenheid mee vormt. Maar af
braak van een deel van het monument is
een aantasting van het geheel!
Het argument om de zijvleugel te slopen
ontstond nadat de architect hierin de
kluis had gesitueerd. Deze grote
belasting zou teveel zijn voor deze zijge
vel, waarna de gemeente door de knieën
ging. Wat blijkt nu? In het nieuwe plan
is de kluis op een geheel andere plaats
gesitueerd doch nu gebruikt men een
nieuw argument, nl. de bank wil veel
meer ruimte om ook in de toekomst
eventuele uitbreidingen te kunnen op
vangen. Duidelijk is, dat, indien alles
verdwijnt behalve het voorhuis uit 1789,
dit volledig geïsoleerd komt te staan tus
sen de nieuwbouw van de Rabobank,
terwijl tevens aan twee zijden reeds het
Willem Eggert winkelcentrum het ge
bouw volledig overschaduwt. Als men
daarbij bedenkt dat binnenkort pal vóór
het weeshuis een vestiging van P C
wordt gebouwd, zal duidelijk zijn dat
dit gebouw ieder contact zal hebben ver
loren mét zijn historisch gegroeide om
geving. Ieder protest tegen de plannen
wordt de mond gesnoerd met de opmer
king: "Als de Rabobank zich terug
trekt, is het binnenkort slooprijp".
Bezwaar
(Zie ook 'Heemschut' nr. 7/8, blz. 135:
heemschut in Actie)
Zoals Heemschut in zijn bezwaar aan
het gemeentebestuur stelde zou de gehe
le zijvleugel behouden moeten worden
om te voorkomen dat het voorgedeelte
straks niet volledig wegvalt tussen de
reeds bestaande en de nieuw geplande
moderne bebouwing. Ondanks alle pro
testen ligt het plan echter reeds bij G.S.
voor de laatste goedkeuring. Dit is door
die protesten wel steeds bijgesteld en als
de plannen worden uitgevoerd zal een
nieuwbouw ontstaan die op zich nu ac
ceptabel is, mede doordat op alle manie
ren getracht is de nieuwbouw aan te pas
sen bij de bestaande bebouwing zowel
door materiaalgebruik als door het
doorvoeren van de oude traveemaat, de
blokvorm van het stucwerk enz... Door
dat bij de besluitvorming de Gemeente
en de Rabobank op één lijn zaten, is
waarschijnlijk de historische conceptie
van voorhuis en zijvleugel tot de onder
gang gedoemd.
Het is te hopen dat via de binnenkort te
installeren stuurgroep Stadsvernieuwing
ambtenaren en particulieren samen zul
len trachten, ieder via hun eigen kana
len, een ombuiging van het gemeentelijk
beleid t.a.v. monumenten te verwezen
lijken. Alleen dan kan behouden blijven
wat er nu nog over is van historisch Pur-
merend.
Jaap van der Veen
"Archeologische Termen en Technie
ken", van Sara Champion, uit het En
gels vertaald en bewerkt door E. van
Ginkel en A.B. Döbken. Bedoeld om
archeologen en geïnteresseerden in ar
cheologie vertrouwd te maken met be
grippen en methoden, die o.a. gebruikt
worden in opgravingsrapporten en
handboeken. De gids is geen trefwoor-
denboek: in het algemeen zijn termen
opgenomen, die betrekking hebben op
universele technieken toegepast op ar
cheologisch materiaal in het verleden en
heden. Een verscheidenheid van illustra
ties geeft het boek een levendige indruk.
Uitgave W. Gaade B.V., Amerongen;
ISBN 90.6017 129.2/UGI 520; 29,50.
"Portret van de IJssel" - van Wester
voort tot in het Ketelmeer - bevat ca. 90
schitterende foto's (20 in kleur) van de
mooiste onzer Nederlandse rivieren, de
IJssel in al haar verschijningsvariaties,
stemmingen en seizoenen. Con Mön-
nich maakte de foto's; de aardige
teksten vol wetenswaardigheden ernaast
zijn van de auteurs van "Vijftig eeuwen
volk langs de IJssel": W.H. Heitling/
Leo Lensen (zie 'Heemschut' Nr. 4/5
blz. 82). Landkaartjes ter oriëntatie
completeren dit verrassend mooie boek.
Uitgave: Terra, Zutphen,
ISBN 90.62/55.099.1; 39,50 (na
31/12: ƒ48,-).
"De Leidse Wagenmaker" is een boek
over handkarren en wagens, nog enkele
decennia geleden gebruikt voor het be
zorgen van brood, groenten en melk-
produkten - nü vrijwel geheel uit het
stadsbeeld verdwenen.
Over de enig overgebleven wagenmake
rij in Leiden van Jacob de Groot, een
familiebedrijf, dat ruim 80 jaar functio
neerde, gaat dit aardig geïllustreerde
boek. Het Nederlandse Openluchtmu
seum maakte een inventarisatie van het
bedrijf.
Samenstellers J.F. Heybroek en C.R.
Mönnich. Uitgave Terra, Zutphen,
ISBN 90.6255.095.9; 29,50.
233
