Het vroeg-zestiende-eeuwse pand aan
de Molenstraat, gezien vanaf de
Zuidoostwal. Herkenbaar zijn de
gemetselde bakstenen (kruis)vensters,
de muurankers en de pinakels, voor
zover ze niet boven de trappen
uitsteken.
mentvormige middendorpels en boven-
kalven. Om de druk van het muurvlak op
de vensteropening op te vangen heeft
men boven het venster een ontlastings-
boog aangebracht. Deze samenstelling
van meerdere bogen heeft ongetwijfeld
behalve een konstruktieve ook een de-
koratieve betekenis. In de top van de
gevel herkent men nog een langwerpig
smal venster met segmentvormige mid
dendorpel en bovenkalf. Alle vensters
zijn nu dichtgemetseld. Vijf gesmede
vorkankers geven aan de buitenzijde de
hoogte van de schoorbalken aan.
De laatmiddeleeuwse pinakelgevel van
het huis aan de Molenstraat is een be
wijsstuk van de hoge graad van vakman
schap, die men aan het einde van de
gotiek in de zuivere baksteenbouwkunst
bereikt had. Deze vorm van bouwkunst
maakte uitsluitend gebruik van baksteen
en wist, ondanks de eenvormigheid van
het materiaal, toch grote afwisseling en
levendigheid in het muurwerk teweeg te
brengen.
In zijn vormen sluit de Gennepse gevel
geheel aan bij de voorbeelden die wij
kennen van de Nederrijnse baksteenar-
chitektuur uit het begin van de zestiende
eeuw. Deze architektuur, die vroeger
ook wel Oud-Gelderse of Gelders-
Duitse stijl werd genoemd, treffen we
bijna uitsluitend ten oosten van Maas en
IJssel aan. Voor de datering richten we
ons het beste naar voorbeelden in de
direkte omgeving van Gennep. In vroe
ger dagen was de hele Markt in het nabu
rige Duitse Goch met pinakelgevels om
zoomd en ook nu nog vindt men er enke
le in Kalkar. Goede aanknopingspunten
vinden we ook in Venlo bij het Romer
huis. Daarvan is als bouwdatum bewe
zen het jaar 1521. Het Romerhuis heeft
ook pinakels, zowel vierkante overhoek-
se als meerhoekige, die bij de restauratie
in 1940 weer zijn opgebouwd. We vinden
er ook identieke bakstenen kruisvens-
ters. Tenslotte kent ook het in de gemeen
te. Gennep gelegen kasteel Heyen een
pinakelgevel, die echter gezwenkte con
touren in plaats van trappen heeft en
daarom iets later te dateren is. Het kunst
reisboek voor Nederlands spreekt van de
eerste helft van de zestiende eeuw. Dit
alles rechtvaardigt het vermoeden, dat
de Gennepse gevel rond het jaar 1525
gebouwd werd.
Gotisch pinakelgevels zijn in Neder
land betrekkelijk zeldzaam en die in Gen-
Rekonstruktietekening van de
pinakelgevel aan de Molenstraat.
nep heeft dan ook meer dan plaatse
lijke betekenis. Het waren de eerste ge
vels in steen, die het aanzicht van straten
pleinen bepaalden, maar waarvan er nog
maar zeer weinige zijn overgebleven. In
1975 is de Gennepse pinakelgevel om
onbegrijpelijke redenen van de monu
mentenlijst afgevoerd en daardoor over
geleverd aan spekulatie, willekeur en on
wetendheid.
Wanneer er niet snel een reddingsaktie
ondernomen wordt, is de onherroepelij
ke ondergang van het laatste overblijfsel
van Genneps middeleeuwse stadskul-
tuur in steen binnenkort te voorzien.
Willem-Jan Pantus
191
