Onmisbare waakhond v- door: Geurt Brinkgrevë, secretaris van de Federatie 'Het Behouden Huis'waarbij de meeste restaurerende instellingen in Nederland zijn aangesloten; oud-redacteur van Heemschut en initiatiefnemer van vele acties voor het behoud van de schoonheid van Amsterdam. Heemschut 70 jaar! De vraag om een bijdrage aan dit jubileumnummer deed mij het boek 'Strijd om schoonheid' uit de kast grijpen dat verscheen toen de Bond 50 jaar bestond. De monumenten wet was toen net van kracht en zou, sa men met de nog jonge Wet op de Ruim telijke Ordening, het instrument zijn om een eind te maken aan de lukrake sane ringsplannen waarmee historische ge bouwen en structuren zonder pardon van de kaart geveegd konden worden. Verkeersdoorbraken en grootschalige bedrijfsbebouwing in oude binnenste den golden toen nog als bewijzen van gemeentelijke bestuurskracht. Het is verleidelijk om terugkijkend te constateren dat er sindsdien heel wat rampen zijn voorkomen en dat er aan zienlijke resultaten zijn bereikt bij het weer tot leven brengen van vervallen monumenten. En toch overweegt thans een stemming van malaise. Het élan van het monumentenjaar M-75 is verdwe nen. De restauratie-activiteit stagneert. Binnen het wereldje der monumenten- zorgers broeien controversen over re stauratiedoctrines en decentralisatie. De zo noodzakelijke integratie van monu mentenzorg en stadsvernieuwing is ver der weg dan ooit. Sinds 1961 zijn er nog heel wat monumentale waarden verloren gegaan die met iets meer zorgvuldigheid behouden hadden kunnen blijven. Het ergste is wel de paniek-reactie op de door de regering voorgeschreven bezuiniging. Ambtelijke apparaten rollen zich dan op als egels die gevaar bespeuren en er kan ineens niets meer. In deze situatie wordt de taakvervulling van de particuliere organisaties belang rijker dan ooit. Formeel is het waken over het architectonisch- stedebouwkundig erfdeel - voorzover als monument geregistreerd - toevertrouwd aan 'Onze Minister'. Deze heeft daarbij twee instrumenten: subsidies om de in standhouding te stimuleren - die niet in de wet genoemd worden en daardoor nog altijd het karakter hebben van een gunstbewijs - en strafbepalingen tegen vernieling. De straffen stellen weinig voor en worden nauwelijks toegepast. Om een effectief monumentenbeleid te voeren is de minister afhankelijk van de medewerking van anderen, in de eerste plaats de eigenaren en de gemeentebe sturen. Zijn beste en meest standvastige bondgenoten zijn daarbij de organisaties van in monumenten geïnteresseerde bur gers. Het woord 'aktie-voeren' heeft de laatste jaren de onaangename bijsmaak gekregen van aggressief gedram ten bate van een groepsbelang. Aktie voeren zoals Heemschut en tal van verwante verenigingen het doen betekent iets heel anders namelijk het belangeloos vervul len van een onmisbare waakhond functie. Dit houdt in het alarm slaan als er ongelukken dreigen, maar ook het mee-denken met de planvorming en het aandragen van andere gegevens dan al leen de economische of verkeerstechni- HK. H. Prinses Beatrix en Geurt Brinkgreve in 1975 tijdens de opening van Huis De Pinto, waar o.a. de Stichting N.C.M. zetelt. Foto: Maarten Brinkgreve fkjt, O» i? +jr _Tc-er n i. era»)*' mm iwrm r-—DI 176

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1981 | | pagina 30