1
r
rapport zelfs een 'bar slechte wet' te wor
den gevonden. Wet en uitvoering staan
weer volop ter discussie, op 'hoger' ni
veau gebundeld in de N.C.M. Naast ge
noemd rapport 'Zorgen voor monumem
ten' stelde de stichting 'Wonen' een ten
toonstelling samen 'Zorg om monumen
tenzorg', zoals in ons blad al is bericht:
meerof minderobjectief. Een zeer daad
werkelijk initiatief vormde de oprichting
van de 'Monumentenwacht'. Tijdig
onderhoud voorkomt duur restaureren.
De wet vormde toch 20 jaar de basis voor
het landelijk beleid waarin ook veel is tot
stand gekomen. In art. 32 werd overi
gens de mogelijkheid tot aanvullende
provinciale en gemeentelijke verorde
ningen, voor zover niet met de wet in
strijd, uitdrukkelijk opgenhouden, hoe
wel financieel niet ingevuld.
Deze mogelijkheden worden thans meer
concreet uitgewerkt ter opvanging van
het nu getemporiseerde rijksbeleid. 'De
centralisatie' is nu het parool. Nieuwe en
vernieuwde provinciale en gemeentelij
ke verordeningen beginnen de registra
tie en bescherming te regelen van objec
ten en structuren van meer regionaal en
plaatselijk belang. Daaronder valt voor
al ook de jongere bouwkunst van na 1850
tot voorlopig 1940. De provinciale en ge
meentelijke lijsten zijn niet gebonden
aan de door de wet voor rijksmonumen
ten toegestane minimum-leeftijd van 50
jaar! Er zijn hieronder ook heel wat
objecten en complexen te registreren die
van landelijk niveau zijn en rijksbescher
ming verdienen.
In Heemschut worden de laatste jaren
duidelijk heel wat meer voorbeelden ge
signaleerd van bedreigde 'jongere monu
menten' dan 20 jaar geleden. Toch is de
Bond opgericht op initiatief van en ge
dragen door toen modern bouwende ar
chitecten, w.o. K.P.C. de Bazel, J.W.
Hanrath, J.H.W. Leliman, J,F. Klink
hamer, Jos.Th.J. Cuypers. Creativiteit
in één richting sloot de andere niet uit!
Men bekijke eens Jan de Meyers gere
construeerde topgevel van het Make-
laarscomptoir op de N.Z. Voorgburgwal
75 met zijn rederijkantoortje op steiger
10 achter het Centraal Station, beide uit
1932!
Bijstelling in het streven van de Bond
kende geregeld stroomversnellingen, die
niet altijd rimpelloos verliepen. Het is
uiteraard zaak 'bij te blijven' en in te
spelen op de meest actuele visies en ont
wikkelingen. Ook leert onze 70-jarige
geschiedenis echter dat niet alles steeds
zo nieuw is als het zich soms aandient.
Tot nog toe zijn de zaken die Heemschut
ter harte gaan ontkomen aan politieke
polarisatie. Aanvulling van de monu
mentenlijst met een aantal jongere mo
numenten werd in de Amsterdamse ge
meenteraad in 1972 bepleit of bestreden
dwars door de partijen heen. Behoud
van een aantal 19e eeuwse elementen in
en om het Loo vond in 1975 uit overigens
zeer verschillende hoeken pleitbezorg
sters naast elkaar in de Tweede Kamer.
En zo hoort het ook. De zorg voor de
kwaliteit van ons leefmilieu gaat links,
midden en rechts aan. Het beluisteren
van hoe men die waarde beleeft en die
mee laten wegen evenzeer. Laat Heem
schut al naar de eisen van de tijd, gelijk
in de afgelopen 70 jaren, conservatief èn
progressief blijven meedenken en age
ren.
Receptie van het Dagelijks Bestuur van
de vijftig-jarige Bond Heemschut op 2
februari 1961 in het Koninklijk Instituut
voorde Tropen.
foto: ANP-foto, Amsterdam
175
