Heemschut
verzamelbanden
Organisatiebureau
onderzocht
monumentenbeleid
door haarzelf kan worden afgewogen.
Met andere woorden dat indien er aan
spraken zouden worden gemaakt op de
gemeentelijke pecunia ze zelf kan bepa
len wat het behoud van bijv. een bepaald
pand haar waard is.
a2. Veel te weinig wordt beseft dat de
gemeenten door bepaalde panden of wij
ken in bescherming te nemen, en daar
mee het voornemen kenbaar maken het
karakter en woonklimaat van een stads
deel te willen handhaven, ook aan de
burger moed geeft investeringen te
doen. Iedere belegger of eigenaar zal het
wel laten een pand te restaureren, als hij
morgen kan verwachten dat er naast zijn
deur een garage komt of een disco-tent
of iets dergelijks.
Als een gerrfeentebestuur zich duidelijk
uitspreekt en een vaste koers volgt ten
aanzien van de historische delen van
haar stad of dorp dan is het vaak verras
send te zien hoe de bewoners en eigena
ren hierop reageren, met andere woor
den: 'Een goed beleid betaalt zichzelf.
a3. Veel te weinig is ook doorgedrongen
het vaste gegeven dat het goed onder
houden van een pand een eerste waar
borg is voor het behoud. Het verstrek
ken van een gratis abonnement van de
monumentenwacht of anderszins is een
belangrijk, maar betaalbaar, gebaar dat
de gemeente zou kunnen maken naar de
eigenaren.
a4. Meer dan voorheen zal gerestau
reerd moeten worden met aanmoedi
gingssubsidies die op korte termijn be
taalbaar worden gesteld.
Indien naar we hopen het Rijk een doel
uitkering per gemeentelijk monument
zou toekennen, een bedrag dat naar
grootte van pand èn/of categorie kan va
riëren, dan kan, hoe klein misschien ook
deze bedragen kunnen uitvallen töch een
basis worden gelegd die aan de gemeen
ten soelaas zou kunnen bieden.
Afhankelijk van de conjunctuur zouden
deze bedragen jaarlijks kunnen worden
bijgesteld.
a5. Ook moet bedacht worden dat niet
binnen enkele jaren alle monumenten
gerestaureerd behoeven te worden.
Onze sterk technologisch gerichte maat
schappij wil het liefst alles in enkele ja
ren op de schop nemen en geeft weinig
ruimte voor geleidelijke groei.
b. Een ander bezwaar dat vaak wordt
gehoord is de mate van deskundigheid
van de plaatselijke commissies. Bij de
samenstelling van deze commissies is het
in de eerste plaats van belang dat men
een gemotiveerde club mensen bij elkaar
krijgt die oog hebben voor de eigen
schoonheid, de geschiedenis en het ka
rakter van de bebouwing. Vaak is er óf
ter plaatse óf in de regio wel een architect
of bouwkundige te vinden die in staat is
de nodige adviezen te geven. Daarnaast
kan steeds worden teruggevallen op de
deskundige van de Gelderse Monumen
ten Commissie die vrijwel in alle com
missies is vertegenwoordigd.
Belangrijk is ook de relatie van deze
commissie tot het gemeentebestuur.
Vaak is de voorzitter de burgemeester,
een wethouder of raadslid, terwijl als se
cretaris in de regel een ambtenaar van de
secretarie optreedt. Gewenst is ook
steeds dat óf de directeur gemeentewer
ken óf het hoofd van bouwtoezicht de
vergaderingen bijwoont, of als lid daar
aan deelneemt om een zo nauw mogelij
ke relatie tot burgers en bestuur te on
derhouden.
Ook een vertegenwoordiger van een
plaatselijke of regionale oudheidkundi
ge vereniging kan in een dergelijke com
missie uiterst nuttig zijn, daar ze, op de
hoogte van de plaatselijke geschiedenis,
vaak een verrassend licht op bepaalde
zaken kunnen werpen.
De toegestane ruimte is te weinig om
verdere facetten van plaatselijke monu
mentenzorg nader te belichten, laat
staan andere activiteiten van de Gelder
se Monumenten Commissie aan de orde
te stellen.
Het was er ons vooral om te doen te laten
zien dat een gemeentelijke zorg voor on
ze monumenten niet alleen mogelijk
maar ook hoogst noodzakelijk is. Waar
deze zorg, dat wil zeggen de werkzaam
heid van deze commissies eenmaal goed
op gang is gekomen, blijkt ons dat er niet
alleen met groot enthousiasme wordt ge
werkt, maar tevens dat een dergelijk ge
meentelijk beleid aanslaat en een sterke
initiërende rol vervult in het regeneratie
proces van onze steden en dorpen.
H. Mooibroek
Secretaris Gelderse Monumenten com
missie
Ter voorkoming van rondslingerende
Heemschutnummers kunt u verzamel
banden bestellen voor het opbergen van
de jaargangen, incl. de Index (zie o.a.
Maartnummer 1981).
De verzamelband is uitgevoerd in een
'wijnrode' kleuren voorzien van de goud
kleurige tekst 'Heemschut' op de rug en
de voorzijde.
Met de bijgeleverde boekbinderspelden
kunt u op eenvoudige wijze de nummers
zelf 'inbinden'.
De band is te verkrijgen bij het Secretari
aat Bond Heemschut, Nieuwezijdskolk
28, 1012 PV, Amsterdam, door overma
king van f 13,- (incl. verzendkosten) op
ons gironummer 124326 onder vermel
ding van "Verzamelband'. Bij bestelling
van meer banden wordt voor elk extra
exemplaar f 11,- berekend.
Banden die op ons Secretariaat worden af
gehaald kosten f 10,- per stuk.
In opdracht van het ministerie van
C.R.M. heeft het bureau Van de Bunt,
adviseurs voor organisatie en beleid, een
onderzoek uitgevoerd naar het monu
mentenbeleid, dat onlangs in de vorm
van een rapport verscheen. Dit bureau
komt tot een aantal conclusies die leiden
tot aanbevelingen die, mits uitgevoerd,
vérstrekkende gevolgen zullen hebben
voor het beleids- en organisatorisch ka
der van de monumentenzorg:
Er dient een selectiever en meer gediffe
rentieerd beschermingsbeleid te komen,
met een duidelijke samenhang tussen de
cultuur-historische waarde van de te be
schermen monumenten en het beschik
bare geld. Onderdelen van het monu
mentenbeleid moeten naar lagere be
stuursniveaus worden overgeheveld, en
de uitvoering zou in bepaalde gevallen
door particuliere organisaties kunnen
worden overgenomen.
Het onderzoek moest ook aandacht be
steden aan de rol die provincies, ge
meenten en particulieren in de monu
mentenzorg spelen, waarbij het door het
ministerie van C.R.M. voorgestane de
centralisatiebeleid als uitgangspunt werd
gesteld.
Het rapport is verkrijgbaar bij de Staats
uitgeverij, Christoffel Plantijnstraat 1,
Den Haag.
Daar de Bond Heemschut het voorne
men heeft ten aanzien van dit rapport
zijn standpunt aan het ministerie van
C.R.M. kenbaar te maken, zullen wij
over enige tijd hierop dieper ingaan.
146
