Monumentenzorg in Gelderland
SlftlNGE
In het korte bestek van dit artikel kun
nen we maar enkele facetten van de mo
numentenzorg in onze provincie belich
ten.
In het verleden speelde de monumenten
zorg in onze provincie zich veel af via de
Provinciale Gelderse Monumentencom
missie.
Deze door het provinciaal bestuur reeds
in 1905 ingestelde commissie heeft, zij
het onder verschillende namen, lange ja
ren belangrijk werk verricht voor het be
houd van de Gelderse monumenten.
In 1976 werd zij onder de naam Gelderse
Monumenten Commissie geïntegreerd
in het Gelders Genootschap tot bevorde
ring en instandhouding van de schoon
heid van stad en land.
Het provinciale monumentenbeleid
loopt thans voor een niet onbelangrijk
deel via deze Gelderse Monumenten
Commissie.
Het beleid van deze commissie werd
reeds in 1976 vastgelegd in een beleids
nota die sindsdien vrijwel ongewijzigd
werd gevolgd.
De belangrijkste uitgangspunten in deze
nota waren de volgende:
a. De historische bebouwing in brede
zin vormt een deel - zij het niet een
onbelangrijk deel - van de totale bebou
wing van vrijwel iedere stad of dorp.
b. Wil er in de monumentenzorg sprake
zijn van een beleid dan zal dit een geïnte
greerd onderdeel moeten zijn van het
totale ruimtelijke beleid van iedere ge
meente.
c. Omdat het ruimtelijk beleid in ons
land voor een groot deel in handen ligt
van de gemeenten zal ook het zwaarte
punt van ieder monumentenbeleid bij de
gemeenten moeten berusten.
d. Rijk en Provincie kunnen hun taak
ten opzichte van de historische bebou
wing het beste vervullen door de ge
meentebesturen en ook particuliere or
ganisaties, die op dit terrein werkzaam
zijn, te stimuleren, adviseren en waar
nodig te controleren.
Uitgaande van deze praemissen werd
veel tijd en aandacht besteed aan de
voorlichting van gemeentebesturen,
oudheidkundige verenigingen, actie
groepen, raadsfracties enz. enz.
Alles om de bevolking en de besturen te
overtuigen van de noodzaak de zorg
voor de historische bebouwing ter hand
te nemen.
Hierbij bleek ons dat het gemeentelijk
beleid het beste gestalte kan krijgen door
het invoeren van een gemeentelijke mo
numentenverordening. Een dergelijke
verordening houdt in dat een gemeente
een eigen monumentencommissie instelt
die het gemeentebestuur, gevraagd of
ongevraagd, adviseert in alle zaken die
betrekking hebben op de historische be
bouwing in die gemeenten.
Allereerst zal die commissie tot taak
hebben het opstellen van een lijst van
door de gemeente te beschermen monu
menten.
Voorts kunnen deze commissies - al of
Hoflaan 4 te Dieren
foto: Kodeha, Doesburg
niét per delegatie van enkele deskundige
leden en de secretaris adviseren omtrent
vergunningen tot verbouw en sloop etc.
Tot dusverre zijn er in Gelderland de
laatste jaren een achttal verordeningen
ingevoerd terwijl er in een 20-tal ge
meenten aan de voorbereiding hiervan
wordt gewerkt.
Het is natuurlijk een vrij moeizame zaak
de gemeenten te overtuigen van het gro
te belang van dergelijke verordeningen;
ook vaak een langdurige zaak alvorens
het zover is.
144
