'Oude' huizen op Bonaire
Ubbergen (Gld) - Maquettebouw van
kasteel Ooij.
Den Ham (O) - Samenstelling van een
heemboek.
Muiderberg (NH) - Karwei Kerkepad.
(Er bestaat hier en daar behoefte om
oude kerkepaden tot wandelpaden te
maken).
Pannerden (Gld) - Dorpsverfraaiing en
milieuverbetering.
Scheemda (Gr) - Bewonersinitiatief tot
behoud van historische NS-statió.ns.
Eestrum (Fr) - Historische beschrijving
van dorp met foto's.
Kloosterburen (Gr). Herstel van Ned.
hervormde kerk.
VUssingen (Z) - Steun aan bestemmings
plan tegen verpaupering van Schelde-
buurt.
Apeldoorn' (Gld) - Pachtersveld -w In
richting wijk tot woonerf en ontmoe
tingsplaats.
Gezonde wisselwerking
Het is maar een greep.
Maar ze is wel in hoge mate illustratief
voor de gevolgen, die de aanbieding van
het jubileumgeschenk van het dienst
vaardige nationale instituut - de Konink
lijke Nederlandse Heide Maatschappij -
heeft opgeroepen.
Verenigingsdirecteur van de KNHM:
het zelf doen in gezamenlijkheid, met
de talenten en de geestdrift van ieder
een. In zekere zin.ook: vechten tegen je
zelf en vechten voor de gemeenschap die
leefbaarheid még vragen.
Als dan de prijzen op de onderscheidene
provinciehuizen worden uitgereikt, waar
dan ook burgemeesters en wethouders
van de betrokken gemeenten aanwezig
zijn, is er - de praktijk heeft dit aange
toond - een stimulerende wisselwerking.
Wie zichzelf helpt is waard geholpen te
worden. Als de voorbeelden aanspreek
baar zijn - en daarover kan geen twijfel
bestaan - kan de lokale overheid met
haar diensten daar niet omheen! Be
schutten en verbeteren van je heem, dat
is meer dan een schoonheidswedstrijd.
Dat geeft ook sociale bindingen, onder
linge waardering en leidt tot de verwon
dering: Het is verrassend en ongelooflijk
waartoe we samen, als buurtgemeen
schap, met mensen met uiteenlopende
kwaliteiten in staat kunnen zijn. Op het
hoofdkwartier van de KNHM aan de
Apeldoornseweg in Arnhem is men vast
besloten door te gaan, mikkend op een
heilzaam sneeuwbaleffect, waarmee
reeds een constructief begin is gemaakt.
Waarnemer
li
Bonaire, het kleine eiland gelegen voor
de kust van Venezuela, is wel eens verge
leken met de Assepoester uit het sprook
je: een nederig zusje van Aruba en Cura-
gao, maar met een onvermoede schoon
heid voor ieder die de moeite neemt haar
te ontdekken. Bonaire's aantrekkelijk
heden beperken zich niet tot het ruige
landschap, waarin stille binnenmeren
voor onverwachte afwisseling zorgen; de
vriendelijke dorpen vormen daarvan
evenzeer een belangrijk bestanddeel.
Bonaire kent een zestal nederzettingen
waarin het merendeel van haar ongeveer
9000 (1978) inwoners gevestigd is. Eén
dorp, Rincón is enigszins afgelegen gesi
tueerd in het noorden van het eiland, de
andere woonkernen vormen eens steeds
meer naar elkaar toegroeiend conglome
raat rond de hoofdplaats Kralendijk.
De huizen in de dorpen en in de 'stad'
Kralendijk zijn opgetrokken in een wei
nig pretentieuze, maar zeer harmonieu
ze traditionele bouwstijl. De gebouwen
in de publieke sfeer worden al evenzeer
gekenmerkt door eenvoud en evenwich
tigheid. De kleuren waarin de buiten
muren zijn geschilderd, oker, donker
rood of rose, turquoise, groen en een
enkele keer blinkend wit, dragen in be
langrijke mate bij tot het karakteristieke
beeld van de architectuur. Dat Bonaire
nog een gaaf stadsgezicht en vele gaven
dorpsgezichten kent, is mede te danken
aan de op zich zelf ongelukkige omstan
digheid dat het in economisch opzicht is
achtergebleven bij de buureilanden Aru
ba en Curagao. De vraag naar nieuw
bouw, met name in de verzorgende sec
tor, is hierdoor beperkt gebleven. Reden
tot gerustheid in deze is er echter niet.
Vanzelfsprekend tracht het bestuur het
eiland tot ontwikkeling te brengen;
werkloosheidscijfers, variërend van 15
tot 20%, symboliseren de dwingende
noodzaak daartoe. Wanneer deze pogin
gen sukses zullen hebben, zal een grotere
vraag naar nieuwbouw niet uitblijven:
evenzeer zullen ingrijpende verbouwin
gen, die nu reeds verschillende mooie
huizen onherkenbaar hebben veran
derd, toenemen.
Het is daarom van groot belang dat men
zich beraadt over de vraag hoe de archi
tectonische schoonheid van Bonaire het
best bewaard kan blijven; het antwoord
op die vraag zal overigens voor de ont
plooiing van het toerisme, waarop men
in Bonaire zijn hoop gevestigd heeft, niet
zonder betekenis zijn. Met het doel
Bonaire's architectuur in de belangstel
ling te brengen en een bijdrage te leveren
aan een doelmatige bescherming ervan
werd kort geleden een artikel gepubli
ceerd in de Nieuwe West-Indische Gids
1), geïllustreerd met meer dan 40 foto's.
Het richtte zich speciaal op de huizen
Het 'oude' Bonairiaanse woonhuis,
enige aantekeningen bij een
foto-overzicht. In: Nieuwe
West-Indische gids.jrg. 54, no. 3/4,
1980.
142
