kerkje is, als laatste relict van de Hol
landse bezetting, nu ook gesloten. Dat
het gerestaureerd wordt, zal voor het in
terieur, zou men daar een 'nuttige' be
stemming aan willen geven, wel weinig
goeds betekenen. Het militaire karakter
Er is slechts één smal en langgerekt gras
veldje, dat de naam van park niet eens
verdient. Het verwijst naar de plaats,
waar tot een brand in 1949 de 'barakken'
gestaan hebben. Het terrein is kennelijk
al vanaf de bouw van de vesting voor een
van de plaats weerspiegelt zich ook in de
kerkelijke bouwkunst. De katholieke
kerk, die dateert uit het einde van de
achttiende eeuw, is in sobere barokke
vormen opgetrokken. Alhoewel de ba
rok zich juist uitstekend leent voor een
uitbundige beleving van het katholicis
me, zien we hier grijze, nauwelijks ge
profileerde bakstenen muren en vlakge-
neigde leien daken. Alleen het geheel en
al met leien beklede torentje, dat in het
dak verdwijnt, vertoont een gedurfde
combinatie van een vierkante helm in
klokvorm en een achthoekige hoge spits.
Ook het interieur van de Sint Stefanus
munt niet uit door zwier. Tevergeefs zal
men er een bewerkelijk stuc-plafond
zoeken of fresco's, die overeenkomen
met het ideaal van de barokke kerk. Wat
men wel vindt zijn de vele gesneden beel
den, de grafstenen van twee Spaanse
gouverneurs van het garnizoen en een
zeer oude romaanse doopvont.
Het woord 'sober' past verder voor alle
gebouwen, die op de smalle percelen
langs de straten van de stad geperst zijn.
In 1827 was - zo blijkt uit een kadastrale
kaart - de vesting binnen de wallen zo vol
gebouwd, dat men op de meest vreemd
soortige plaatsen nog woningen kon aan
treffen. Pas na de uitleg aan het eind van
de negentiende eeuw heeft men wat
meer ruimte geschapen door allerlei
bouwsels op te ruimen. Maar ook van
daag vindt men nog zeer weinig open
binnenterreinen of gaten in de straat-
wand.
genlijk onderscheiden ze zich alleen
door hun afmetingen van de eenvoudige
re behuizingen der handwerkers en ar
beiders. Ze maken allemaal een sobere
indruk, zijn gewit met een geteerde plint
of uit donkere baksteen en vertonen
nauwelijks enige stijlkenmerken. Er is
ook nauwelijks één huis aan te wijzen,
dat niet met de drupkant aan de straat
staat. En dat geeft het straatbeeld een
ordening zonder nu direkt saaiheid te
veroorzaken. Zelfs de huizen uit deze
eeuw voegen zich naar deze uitgangs
punten, wellicht eerder vanuit een na
tuurlijk gevoel voor orde en traditie, dan
uit een bewuste aandacht voor stede-
bouwkunde of monumentenzorg.
Eén groep inwoners van Stevensweert,
die het aanzicht van het stadje belangrijk
beïnvloed heeft, is nog niet vermeld. Het
zijn de boeren, die in vroeger tijd na
drukkelijk in de steden aanwezig waren.
Men kan het zich nu nauwelijks nog
voorstellen, dat een boer met de mestkar
door de smalle straten van de stad rijdt
De officiersverblijven aan de
Singelstraat-zuid
kazernegebouw bestemd geweest, want
de voorziening, die daarvoor in de stads
plattegrond nodig was, is verder nergens
te bekennen. De gapende leegte van nu
vraagt erom zinvol bebouwd te worden,
want ze doorbreekt de geslotenheid, die
kenmerkend is voor de stad. Met de 'ba
rakken' verdween ook een van de laatste
overblijfselen van militaire architectuur
in Stevensweert. Alleen schuin ertegen
over, direct aan de vroegere walvoet,
staat nog een langgerekt gebouw met een
verdieping onder een zadeldak, dat nu
onderverdeeld is in verscheidene private
woningen, maar dat vroeger de officie
ren van het garnizoen herbergde. De ve
le verbouwingen zorgden ervoor, dat een
burgerlijke veelvormigheid de plaats in
nam van de militaire uniformiteit. Des
ondanks is de oorspronkelijke structuur
nog goed te herkennen.
Verspreid door de plaats staan er nog
een handvol grote huizen met deftige
voorgevels en stoepen, waarvan men zou
kunnen denken, dat er vroeger hoge offi
cieren gewoond hebben. Zo is er een
mooi wit huis met vlakke hardstenen
vensteromlijstingeh uit de achttiende
eeuw, zoals men die overal in Limburg
vindt. Ertegenover nog één met een ver
nieuwde gevelsteen: 'De Borcht', een
tuinmuur met koetspoort en een aardig
keitjesplaveisel rond de hoge stoep. Ei-
122
