Kwart eeuw restaureren en bewaren
Amsterdams Stadsherstel in het zilver
Het begon vijfentwintig jaar geleden in
een - maar dat was toeval - prominente
Amsterdamse bierkelder. De geboorte
van een werkgroep, waaruit spoedig is
gegroeid de Amsterdamse Maatschappij
tot Stadsherstel N.V. Ontstaan uit
particulier initiatief en eertijds met zorg
en energie - maar vooral geloof in de goe
de zaak - gebakerd door Amsterdamse
mannelijke bakers, wier namen nog aller
minst aan de vergetelheid zijn prijs
gegeven. Een komend - Amsterdams ju
bileum, maar méér dan dat. Stadsherstel
is een begrip geworden, niet alleen
vanwege zijn.groei en bloei en navenante
resultaten, maar vooral uit hoofde van
zijn beleid, zijn taakopvatting.
Het monument, het "woonmonument"
in de grote stad, waarin wonen sinds
decennia tot een zorgelijke aangelegen
heid is geworden, waarin de woon-vier-
kante meters omstreden zijn. Maar ook
een tweede eeuwhelft, waarin de her
nieuwde functie van het monument (het
oude waardevolle pand) een grote
aanspreekbaarheid heeft gekregen. Res
taureren van monumenten voor bij voor
keur sociaal gebruik - en dat is tevens mo
numentenbescherming, consolideren -
blijft pioniersarbeid. Wèl een dankbare
bezigheid, wanneer zoals bij Stadsherstel
de resultaten aanwijsbaar zijn.
Verhoogde belangstelling
"In deze tijd is de belangstelling voor
het bouwkundig verleden heel duidelijk
toegenomen. Restauratie van monumen
ten en blijvende zorg voor monumenten,
verkrijgen een steeds grotere plaats in ons
huidige cultuurpatroon. De gemeenschap
heeft - in het algemeen gesproken - méér
over voor de instandhouding van dit facet
van ons erfdeel. Dat is onder meer onze
ervaring als grootste restaurerende instel
ling in den lande. Ons gerestaureerde en
niet gerestaureerde pandenbezit is zelfs
groter dan dat van de gemeente Amster
dam. Van onze ca. 260 overwegend bin
nenstadspanden hebben we er tot dusver
re 160 kunnen herstellen."
Drs. J. M. Hengeveld (54) directeur van
de straks zilveren Maatschappij is aan het
woord.
Het gesprek heeft plaats in een - hoe zou
het anders kunnen? - monument; in het
sfeervolle hoekhuis Keizersgracht 462,
Drs. J.M. Hengeveld
(foto: Maarten Brinkgreve)
gelegen in het hart van een monumenten-
veld, van de monumentale grachten.
De Leidsegracht snijdt er de Keizers
gracht, het gebied heeft nog een zekere
beslotenheid. Het rumoer van de nabijge
legen Leidsestraat dringt er nauwelijks
door. Jan Hengeveld, sinds 1 maart 1966
werkzaam bij Stadsherstel wordt terzijde
gestaan door veertien medewerkenden. In
het pand staat een z.g. office-computer
(voor de administratiecontrole en huurin-
ning), zijn een bouwbureau met rekenka
mer, een documentatiecentrum, om een
paar zaken te noemen.
"Wijzelf zitten niet in een gerestaureerd
pand, we vinden het niet juist dat we daar
op direct aanspraak moeten maken. We
vinden dat ons "hoofdkwartier" een
sober karakter dient te dragen, al mag ge
zegd worden dat het interieur van het huis
allure heeft. De schoonheid van het pand
met de blauwe stoep draagt vooral interne
kenmerken. Een landelijke dimensie
hebben we primair niet begeerd. Amster
dam biedt een dusdanig rijk en gevarieerd
arbeidsveld, dat er doelbewust tot nu toe
Plantekening van de situatie zoals die er
na de restauratie ongeveer uit zal zien
Foto: Rijksdienst voorde Monumetenzorg
JM. de Koning
geen landelijke activiteit is ontwikkeld.
Bij deze "policy" hebben we ons vijfen
twintigjaar lang zeer wel bevonden."
Hengeveld is een levendige verteller.
Forse wachtlijst
Bij een jubileum als dat van Stadsherstel,
dat in september aanstaande stijlvol en
dankbaar wordt herdacht, is een beschei
den "oratio pro domo" niet misplaatst.
De Maatschappij koopt aan, restaureert,
heeft een bewust tot vierhonderdvijftig
gegadigden beperkte wachtlijst van
potentiële huurders. Mensen die zeer be
wust bewoning van een hersteld en be
jaard pand ambiëren.
"Ja, we hebben een aanmeldingsstop
moeten instellenWe zouden heel gemak-
'T-
96
