Heemschut in actie
St. Michielsgestel
Reddingsactie synagoge
Zutphen
gangers moeten worden geacht op dit
kleine stukje straat een weg te kunnen
vinden.
vooralsnog bestaat bezwaar tegen de
voet- en fietsverbinding tussen Snelle-
straat en Dode Nieuwstraat. Als deze het
stadsgezicht ter plaatse van de drie
sprong Postelstraat-Snellestraat-Kruis-
straat zou bederven, dient de bestaande
toestand gehandhaafd te worden.
Voorts werd opgemerkt, dat als de plaats
van de oude rooilijn van de Minderbroe
dersstraat inderdaad wordt aangegeven
door het planten van bomen daar geen
bezwaar tegen bestaat. Herstel van de
oude rooilijn zou te grote problemen
met zich meebrengen voor het vrachtver
keer.
De Monumentenraad werd verzocht te
willen bevorderen dat het gebouwen
complex van het Klein-Seminarie aan de
Beekvlietstraat te Sint-Michielsgestel,
dat zich gelukkig in redelijke staat van
onderhoud bevindt, beschermd wordt.
Semenarie Beekvliet te Sint
Michielsgestel, hoofdgebouw.
Foto: Redactie "Monumenten"
Het is een gebouwencomplex met een
interessante bouwgeschiedenis, ontwor
pen door verschillende architecten in
verschillende fasen:
Het hoofdgebouw, tweelaags onder
mansardekap is neogotisch (1907-1918).
Daarachter bevindt zich een haakse
vleugel, tweelaags met mansardekap,
gedeeltelijk uit 1827-31, uitgebreid in
1855 en 1883 en met een kap uit 1904-
1907.
Parallel aan het hoofdgebouw staat een
kapel uit 1853 met neogotische stucoma-
menten en neogotisch glas, herbouwd in
1950-51. Voorts bevinden zich in het
complex nog een aula en klaslokalen uit
1930-1932.
'En toch... Heel diep leeft het heimwee
naar die oude plek, waar men zo vaak
met zo velen samenkwam en waar lief en
leed gedeeld werd. Zou het ooit mogelijk
zijn dit onuitgesproken verlangen te ver
vullen...?'
Citaat uit O. Laansma's boekwerkje
over de joodse synagoge in Zutphen.
Een citaat, waarvan de betekenis jaren
na de eerste druk (in 1977, bij De Wal
burg Pers/Zutphen) ineens actueel is ge
worden.
Ja, die synagoge. De sloopdreiging (zie
ook Heemschutnummer 2, febr. 1981) is
nog immer niet van de baan, ondanks de
plaatsing, eind vorig jaar, van de in 1897
gebouwde sjoel op de voorlopige lijst
van de beschermde monumenten.
Het lijkt wel of die ministeriele beslissing
het Zutphens college van b. en w. nog
hardnekkiger dan voorheen heeft ge
maakt in de volvoering van haar sloop-
voomemens en de bouw van een zestal
woningen op de dan vrijkomende grond.
Want, het ook door Heemschut onder
steunde gevecht dat de in februari ijlings
opgerichte Stichting Behoud Synagoge
Zutphen moet voeren voor de redding
van het gebouw is er wel één ,met het
mes op de keel'. Tenminste, zo om
schrijft bestuurslid Theo Engelen de am
per drie maanden tijd die de gemeente
raad de stichting (en de Joodse Gemee
nte) heeft gegeven om een voor de ge
meente Zutphen bruikbaar alternatief
boven tafel te toveren.
Als dit nummer verschijnt zijn die drie
maanden verstreken. Het alternatief ligt
inderdaad op tafel, alleen is de vraag of
de gemeenteraad deze maand de zaak
voldoende financieel vindt onderbouwd
om er 'ja' op te zeggen. Restauratie van
het gebouw en herinrichting van een ge
deelte tot synagoge kost alleen al 1,2 mil
joen. B. en w. vinden een dergelijke uit
gaaf 'onverantwoord'. Theo Engelen
van de stichting werpt tegen dat er ook
heel wat wordt ingebracht. 'De Joodse
Gemeente stoot haar huidig onderko
men af. De Stichting Oude Gelderse
Kerken wil het jaarlijks onderhoud van
het gebouw voor haar rekening nemen
en dan hebben we ook nog eens ons
donatie-fonds'.
Ook buiten de stichting en de Joodse
gemeenschap ligt de synagoge-kwestie
heel gevoelig. De sloop, eind januari,
van een ander monumentaal 19e eeuws
gebouw (de oude HBS, zie elders in dit
nummer) ligt bij een groot deel van de
bevolking nog vers in het geheugen.
86