93*1
Noordzee. Is er invloed van de zilte we
stenwind merkbaar?
Polman: Aangenomen wordt dat die
winden cloor en zout aandragen, daarbij
waarschijnlijk ook afgewerkte of uitge
stoten gassen van Hoogovens in IJmui-
den. De invloed daarvan vinden we
vooral bij de inspectie van onze torens.
Hierbij raken we aan een specifieke pro
bleemgebied.'
Terug naar het straatniveau en het mo
nument.
Polman wijst erop, dat op winterse da
gen, wanneer de gemeente zout strooit,
de gevolgen voor het monument, maar
ook voor de natuur, schadelijk zijn.
Het opspattend zout hecht zich aan mu
ren, het bijt dan in. Maar ook bomen
worden niet zelden het slachtoffer. We
komen dan bij vormen van uitingsdrang
die vooral de laatste jaren nogal opgang
hebben gevonden.
Kladwoede en aanrijdingen
'Het zinloze bekladden van monumen
ten en beelden met verf, krijt en stift,
soms zelfs teer, is meer dan zorgelijk. Er
zijn steensoorten, waarin dit spul ruïneus
doordringt. Om even stil te staan bij het
laatste: het komt ook wel voor dat
onderdelen worden losgerukt en dat er
bijvoorbeeld een beeld van zijn sokkel
wordt gerukt. Wat moet je er tegen
doen? Natuurlijk, bestrijding van het
onmaatschappelijk gedrag van een klein
deel van het publiek. Met daarnaast, via
school, buurt- en clubwerk de jeugd be-
Nog een beeld van de invloed van
schadelijke stoffen op de Nieuwe
Kerkstoren in de Spaarnestad
naderen, in een poging naar enig cultu
reel besef bij te brengen. Wijzen op de
betekenis van het monument als onder
deel van de woon- en leefwereld. In dat
opzicht ligt er voor de verantwoordelijke
overheid, met de monumentenzorg
voorop, nog een terrein braak.
Dat verkeer. Nauwe straten en weinig
zorgvuldig rijden, leiden tot beschadi
gingen van het monument; er wordt te
gen puien en uitstekende delen van het
monument aangereden. Er zijn voor
beelden te over: volledig vernielde mo
numentale stoepen, gevellantaams, ka-
potgereden hoeken van monumenten
panden enz. Centraal staat echter 'het
huidige overwegend zure milieu', die
laag-bij-de-grondse luchtvervuiling,
waarvoor het monument eeuwen achter
een gespaard is gebleven.
~Een ander signaal dat het niet goed is, is
bijvoorbeeld het wegtrekken van allerlei
diersoorten uit de binnensteden en par
ken. Dat is weer een onderwerp op
zichzelf.
Ik geloof niet dat het goed is te leren
leven met het kwaad van de milieuver
vuiling, het zal teruggedraaid moeten
worden en de samenleving zal daar niet
passief onder mogen blijven. Ik zou een
landelijke aanpak weer wenselijk achten
en dan niet alleen de monumentenzorg,
maar in samenwerking met, zoals ik al
zeinatuurbeschermingsorganisaties
liefst de gezondheidszorg en uiteraard
ook de historische verenigingen, kortom
allen, die direct dan wel indirect bij de
milieuvragen betrokken (horen) te zijn.
Nog even deze bemerking over de nog
onduidelijke invloed van vervuiling uit
de atmosfeer. In 1969 hebben we de bui-
tenschil van de toren van de Bavo ver
nieuwd met inbegrip van de loodbekle-
ding. Reeds nü constateren we slijtage-
verschijnselen. En die zijn echt niet ont
staan als gevolg van de veroudering!'
Miljoenenschade
Wat kost de milieuvervuiling ten op
zichte van de monumentenzorg?
Polman meent dat in antwoord op deze
vraag weinig zinnigs valt te zeggen. Hij
denkt, dat een zeer voorzichtige raming
gevoelsmatig in de richting gaat van tien
tallen miljoenen guldens per jaar. Maar
alweer - er is nog onvoldoende inventari
satie en daarbij praktisch geen studies op
dit terrein. Bemoedigend is, dat onder
meer zijn Vereniging op dit nog groten
deels onontgonnen terrein bewust werk
zaam wil zijn. Studiedagen zullen daar
toe een aanzet vormen met daarbij de
pogingen de overheid tot een verhoogde
daadwerkelijke belangstelling te stimu
leren en liefst natuurlijk meer dan be
langstelling.
Dit waren dan enkele kanttekeningen
van een monumentenzorger en verzor
ger van een monumentenstad bij uitne
mendheid, de stad Haarlem, waar zo'n
1200 monumenten zich op een sterk ge
concentreerd veld bevinden.
(Wie belangstelling heeft voor het werk
van genoemde Vereniging of voor het
lidmaatschap, het adres van het secreta
riaat is: postbus 2008, 2800 BD
GOUDA).
Overigens staat voor degenen, die niet in
de gemeentelijke of provinciale monu
mentenzorg werkzaam zijn, het buiten
gewoon lidmaatschap open.
Waarnemer.
70
