A^
Jubilerende Amsterdamse
'Wester'
Heemschut
Jaargang 58, no. 3 maart 1981
Heemschut verschijnt
10 keer per jaar
Tijdschrift van de
Bond Heemschut
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
Uit de inhoud:
42 Restauratie-architect van de Sint
Jan te Den Bosch - Herman
Teering, een gedreven mens
45 Oude binnenstadswijk van Goes
herboren
47 Fiscus en lustrumjaar Heemschut
48 Monumentenbeleid in
Zuid-Holland
55 Heemschut - 70 jaar jong!
58 Stichting blijft vechten voor
behoud van Petruskerk te
Sloterdijk
Foto omslag:
Deel van interieur van de Sint Jan te
Den Bosch.
Redactie:
J. Th. Balk, eindredacteur
J. H. Bierenbroodspot-Rudolph
J. Roelfs Sr.
redactiesecretaris:
P. A. Hengeveld-Brand
Vaste medewerkenden:
A. J. Bartelds-Boshuizen,
Ter Apel (Noord Nederland)
D. van der Meulen, Assen
(Oost Nederland)
R. Lureman, Doetinchem
(Oost Nederland)
W. J. Pantus, Nijmegen
(Zuid Nederland)
G. Le Belle, Schoorl
(Noord West Nederland)
J. E. van der Wielen, 's-Gravenhage
(Zuid West Nederland)
Correspondentie voor de redactie
aan:
Secretariaat Bond Heemschut,
Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam
tel. 020 - 22 52 92
óf 020-230994 (ledenadministratie)
Correspondentie voor advertenties:
Koggeschip Periodieken B.V.
Postbus 1198, 1000 BD Amsterdam
tel. 020 - 22 97 21
Kerkrestauraties plegen van lange duur
te zijn en grote sommen geld te vergen.
In 1979 kwam, 24 jaar na het begin van
de werkzaamheden in Amsterdam de
restauratie van de Oude Kerk gereed - er
was 26V2 miljoen gulden aan besteed.
Op 17 april van het vorige jaar was het
restauratiewerk aan de Nieuwe Kerk
voltooid, waarmee men in 1959 was be
gonnen. De voltooiing was juist op tijd
voor de inhuldiging van koningin Bea
trix, die dan ook kon geschieden in een
omgeving die tot in de puntjes was ver
zorgd, oneffenheden van oude zuilen
waren verwijderd, hier kon men spreken
van een perfectionistische uitvoering van
de restauratie - die overigens te verdedi
gen viel op grond van de rol van de kerk
in ons staatsbestel. Maar de totale kosten
hadden wel vijftig miljoen gulden bedra
gen.
Niet onomstreden was aan de kant van
Dam en Willem Eggertstraat de afbraak
van het z.g. ministerie waarvoor in de
plaats een gebouw kwam dat teruggreep
op aanmerkelijk oudere vormen en dat
als bijkomend voordeel had dat achter
dit gebouw de eertijds dichtgemetselde
ramen van de kerk open konden worden
gemaakt.
Na de Oude Kerk en de Nieuwe Kerk
thans de Westerkerk?
De Westerkerk, het bouwwerk van Hen-
drick de Keyser, die de voltooiing van dit
grote bedehuis niet mocht beleven - hij
overleed in 1621toen met de bouw nau
welijks was begonnen - is op 8 juni van
dit jaar 350 jaar in gebruik. Een feit dat
men op passende wijze hoopt te vieren.
Anders dan de beide andere kerken kan
de 'Wester' zich nog beroemen op een
tamelijk intens kerkelijk leven: elke zon
dag kan men tijdens de dienst zo'n zes 'a
zevenhonderd kerkgangers verwachten.
De toren bij de Westerkerk is wellicht de
meest bezongen toren van heel Neder
land - de Westertoren fungeert als een
soort beschermheilige van de Jordaan, al
staat hij niet in deze befaamde stadswijk
maar aan de overkant van de Prinsen
gracht. Over de toren behoeft men zich
geen zorgen te maken. Hij is eigendom
van de gemeente en gaat volgens het
onderhoudsschema tenminste eens in de
twintig jaar in de steigers. Dat is in 1952
geschied, vervolgens in 1970 en in 1982
zal de toren andermaal een grote onder
houdsbeurt krijgen. Dit jaar kan men -
dit tussen haakjes - de Oude Kerkstoren
in de steigers zien zetten.
Anders is het gesteld met de Wester
kerk. Een eerste blik in het interieur laat
al zien dat het met de kerk niet zo best is
gesteld, gezien de toestand van de be
pleisterde muren al is de toestand be
paald beter dan het geval was in de Jezuïe
tenkerk aan het hoofdstedelijke Singel,
de Krijtberg, waar stukken steen naar
beneden kwamen zodat gelovigen met
netten moesten worden beschermd. Op
het ogenblik is het restauratiewerk in de
Krijtberg volop aan de gang.
Prof. Wegener Sleeswijk, die zowel bij
de restauraties van Oude als van Nieuwe
Kerk de leiding had, heeft een rapport
uitgebracht over de toestand van de
Westerkerk. Volgens het prijspeil van
dit ogenblik zal de restauratie van de
Westerkerk dertig miljoen gulden ver
gen. En dat in een tijd waarin de geld
kraan aanmerkelijk minder vlot wordt
opengedraaid. Andere objekten dreigen
in de verdrukking te raken wanneer één
kerkrestauratie opnieuw een dergelijk
kolossaal bedrag vergt.
Er is dan ook naar ons oordeel alle reden
om te bezien in hoeverre volstaan kan
worden om zich bij de restauratie van de
Westerkerk te bepalen tot de strikt
noodzakelijke bouwkundige voorzienin
gen, zonder nu aanstonds over te gaan
tot een kostbare integrale restauratie.
Met name zal men zich terwille van een
zinnige beperking van de kosten dienen
te hoeden voor een 'terugrestaureren'
naar een bepaalde periode.
De restauratie van de Westerkerk zal zo
geschieden dat de kerk nooit geheel ge
sloten wordt - een verstandig besluit: de
diensten kunnen voortgang vinden. Dat
een dergelijke gedeeltelijke afsluiting
met veel goede smaak kan geschieden,
constateerden wij onlangs nog eens in de
Romaanse St. Barthélemy te Luik.
J.Th.B.
41
