Huize Ruurlo wordt gemeentehuis
msSmm
ut s-iAAi;,
Het zwaar vervallen kasteel Huize Ruur
lo, één van de statigste Kastelen van
Oost-Gelderland, was al in 1977 door de
gemeente voor gemeentehuis aange
kocht, maar omdat er destijds nogal ver
deeldheid heerste over deze bestemming
(vooral financieel) duurde het tot eind
1980 voor de gemeenteraad van Ruurlo
definitief de knoop doorhakte. Dat ge
beurde toen de subsidies in de bijna 6
miljoen kostende restauratie en verbou
wing konden worden binnen-gchaald.
De twee jaar durende restauratie, die me
dio 1981 moet beginnen, wordt uitge
voerd onder architectuur van Heineman
in Velp, die in Oost-Gelderland eerder
kasteel Vorden restaureerde en inrichtte
tot gemeentehuis.
Huize Ruurlo ligt niet bijbehorend
koetshuis in een vijf hectare groot park
aan de zuidkant van het dorp Ruurlo,
dicht bij de Ruurlose beek, die zorgt voor
de watertoevoer naar de slotgracht. Het
oorspronkelijk middeleeuwse kasteel is
in haar geschiedenis diverse malen ver
bouwd. Thans vertoont het nog overwe
gend 18e eeuwse vormen. Het oudst her
kenbare gedeelte is een zware - uit 1572
daterende vierkante toren naast de
rechter-voorhoek. Een veel slankere,
praktisch vrijstaande toren op de linker
achterhoek stamt uit 1627.
Ondanks de vele verbouwingen, waar
aan verschillende jaartallen in het ge
bouw herinneren, is de uiterlijke gedaan
te van het kasteel in de loop der eeuwen
niet ingrijpend veranderd. Dat blijkt uit
de oudst bekende afbeeldingen, van
Pronk uit 1732. en van Jan de Beijer uit
1743.
Het samenstel van gebouwen, waarvan
de buitenzijden oprijzen uit de brede slot
gracht, beslaat inclusief een kleine bin
nenplaats ongeveer één vierkant. Buiten
dit vierkant uitspringend staat de grote
toren, waarvan de romp wordt afgeslo
ten met een fijn afgewerkte zandstenen
kroonlijst, met in het fries het eerder ge
noemdejaartal 1572. De voorgevel heeft
een zandstenen middenpartij, die be
kroond wordt met een opzetstuk, waar
op de wapens voorkomen van de adellij
ke families Van Heeckercn en Van Lyn-
dcn. Van betrekkelijk jonge datum
(1880) zijn de trap- en topgevels aan de
achterzijde, evenals de bovenste gedeel
ten van de torentjes tegen de rechtervleu
gel aan.
Ook het interieur van Huize Ruurlo is de
moeite waard. De fijn gesneden deur-
omlijstingen in de vestibule zijn in 1847
door de toenmalige bewoners gekocht
uit de boedelveiling van kasteel De
Voorst bij Zutphen. Opvallend zijn ver
der de rococco-vormen in het stuc-
plafond van de linkerbenedenzaal en de
houten betimmering van de kamer rechts
(met schouw uit het begin van de 18e
eeuw). De aangrenzende toren-kamer
toont een fraai stuc-plafond uit 1706,
waarin het wapen is verwerkt van de fa
milie Schimmelpenninck-Appelthorn.
De bewoners-geschiedenis van het kas
teel gaat, voorzover achterhaalbaar,
terug tot 1312. Het is dan bezit van het
geslacht van Roderlo. Na de Van Holt-
huizens (begin 1400) doen omstreeks het
eind van de 15e eeuw de Van Heeckerens
als kasteelheren hun intrede. Op een kor
te onderbreking na (Schimmelpenninck
van der Oye, 1686-1727) heeft deze fami
lie het in bezit gehad tot 1977, toen het
onderhoud financieel niet meer was op te
brengen en de gemeente Ruurlo eigena
resse werd voor de 'vrienden-prijs' van
7V2 ton. Aan die verkoop was wel de
voorwaarde verbonden dat het kasteel
een openbare functie zou krijgen.
De gemeentelijk aankoop heeft in Ruurlo
heel wat voeten in de aarde gehad, met
name in de gemeenteraad. Het toenmalig
college van b. en w. wilde niets van een
gemeentehuis-bestemming weten. De
oplossing van de jarenlange ruimte-nood
voor de gemeentelijke diensten moest in
de dorpskom zelf gezocht worden en niet
in een excentrisch gelegen kasteel, dat de
eenvoudige dorpelingen alleen maar
drempelvrees zou inboezemen. Maar
bovenal stelden de plaatselijke bestuur
ders dat de Ruurlose gemeenschap (7.500
inwoners) de vele miljoenendie ondan ks
de toegezegde subsidies overbleven, niet
kon opbrengen. Een krappe raadsmeer-
derheid vond de voordelen van een
gemeentehuis-bestemming groter dan de
nadelen en dwong het college op de
knieën.
De aankoop was een principe-uitspraak,
meer niet..., omdat de financiële conse
quenties in 1977 nog niet voldoende wa
ren uitgevlooid. Het zou dan ook nog
drie jaar duren voor het doel van de
kasteel-aankoop (Ruurlo's gemeente
huis) zijn officiële bestemming kon vin
den. Nu eind vorig jaar hiervoor in de
gemeenteraad de laatste hamerslag viel
resten alleen nog de restauratie en in
richting tot gemeentehuis.
Rob Lureman
Bronnen: De kastelen van Graafschap en
Liemers (J. Harenberg), De Nederlandse
Monumenten van Geschiedenis en
Kunst, deel IV: Het Kwartier van Zut
phen (dr. E.H. ter Kuile), Geldersche Kas
teden (H.M. Werner), diverse artikelen
Zutphens Dagblad, Historisch archief
dagblad De Gelderlander.
