Kennismaken
met Oud-Utrecht
Boekennieuws
Ons land telt vele historische verenigin
gen, grote en kleine. Oud-Utrecht, op
gericht in 1923, is er zo een. Het is een
provinciale vereniging maar in de prak
tijk zijn veel van haar bijna 1900 leden
afkomstig uit de stad Utrecht. Dat is ook
niet verwonderlijk als we bedenken dat in
de provincie Utrecht een kleine 20 locale
(historische) verenigingen bestaansrecht
hebben.
De doelstelling van Oud-Utrecht is met
name gelegen in 'het bevorderen van de
kennis van en de belangstelling voor de
geschiedenis van de stad en de provincie
Utrecht'. En ook allerlei vormen van
monumentenzorg rekent de vereniging
tot haar taak.
Allereerst geeft zij een maandblad uit. In
korte artikelen worden telkens andere
onderwerpen behandeld, die zo mogelijk
inhaken op de aktualiteit. Het maandblad
is tevens mededelingsblad van de vereni
ging en bevat een uitgebreide agenda met
aktiviteiten.
Bovendien verschijnt er een jaarboek.
Het is een bundel opstellen van allerlei
aard met een meer wetenschappelijk ka
rakter.
Ook organiseert Oud-Utrecht, behalve
stadswandelingen, excursies zowel in als
buiten de provincie Utrecht.
Eveneens verzorgt de vereniging elk jaar
een aantal voordrachten die de Utrechtse
historie voor het voetlicht halen.
Aan monumentenbescherming wordt in
ruime mate aandacht geschonken; actue
le ontwikkelingen worden op de voet ge
volgd. Zelfwerkzaamheid van de leden,
zo mogelijk in werkgroepjes, behoort
hierbij tot de mogelijkheden. Leden van de
Bond Heemschut in de provincie Utrecht vin
den in dit nummer van hun blad een wer
vingsfolder van Oud-Utrecht. De be
doeling van deze folder behoeft geen toe
lichting. Oud-Utrecht streeft naar dat
magische getal van 2000 leden. Graag zou
de vereniging die mijlpaal in 1981 halen.
Toen Hoorn nog Oud-Hoorn was.
In de rij van auteurs, die al naar hun aard,
wetenschappelijk, historisch of verha
lend te werk gingen bij hun beschrijving
van de stad Hoorn, nemen de directeur
van het Westfries Museum, dhr. W. A.
Braasem en de heer H. O. J. de Ruyter de
Wildt de plaats in van beschrijvers van
het „gewone" leven gedurende de laatste
honderd jaar. Hun eerder verschenen
'Hoornse herinneringen', worden nu
aangevuld (vervolgd) met een dwars
doorsnede van de samenleving in een
kleine oer-Hollandse stad. Een dwars
doorsnede, geschreven in een uiterst ver
zorgde stijl en met een licht-ironische
pert. Gespiegeld aan het sociale en cultu
rele fin-de siècle-leven elders met z'n
overzichtelijkheid, z'n warmte, z'n ar
moede en z'n hypocrisie. Een dwars
doorsnede van het cultureel waardevolle
en waardeloze van deze epoque, maar
ook, en vooral, een waarschuwing om
niet te lichtvaardig om te springen met
datgene wat door velen nog niet als
'echte' geschiedenis, maar eerder als nos
talgie wordt ervaren. Een lezenswaardig
boek, fraai uitgegeven en geïllustreerd
dóór Edécéa, Hoorn 75,-). N. J.
Groot.
Nederlandse bruggen. Als we het
wel hebben is dit nummer 20 in de serie
Shell-journaal, een publicatie die Shell
Nederland B.V. elk jaar als relatie
geschenk laat verschijnen. De jongste in
de aantrekkelijke serie is gewijd aan de
Nederlandse bruggen, een onderwerp,
dat men in de monumentenwereld
meestal pleegt onder te brengen in de
categorie Monumenten van bedrijf en
techniek. Nu verscheen eerder-in 1976-
over dit onderwerp al een publicatie in de
serie, geschreven door dr. J. M. Fuchs en
W. J. Simons, maar die lieten de bruggen
daarbij buiten hun stof. Het is dan ook
toe te juichen, dat er nu een afzonderlijk
'journaal' gewijd is aan de bruggen in ons
land. Het werd op zeer onderhoudende
wijze geschreven door Jaap Balk, die ve
len zullen kennen van zijn rubriek Onder
de Keizerskroon in NRC/Handelsblad,
die in het verleden verscheidene bijdra
gen aan ons tijdschrift leverde en die mi
met ingang van 1981 - optreedt als
(mede-)redacteur van ons bondsorgaan.
Wanneer wc hier ons enthousiasme voor
dit bruggenboekje niet onder stoelen of
banken willen steken, is dat zeker niet
vanwege het feit, dat onze lezers Balk nu
geregeld in Heemschut zullen ontmoe
ten. Nee, dat enthousiasme vloeit voort
uit het feit, dat Balk zich een enorme
kennis over bruggen heeft weten te ver
zamelen en daarover, vooral ook voor de
leek, uiterst plezierig weet te schrijven.
Nederland met z'n vele water, telde al
vroeg vele bruggen en bruggetjes. De
Nederlanders zijn bruggebouwers met
wereldfaam en hebben daarbij allerlei
vernuftige constructies toegepast. Balk
vertelt daarover met vaak veel technische
bijzonderheden, waaraan je, bij het pas
seren van een brug, meestal niet denkt.
Balk laat alle denkbare en bekende ver
bindingen over water, of het nu een
slootje is, of een kanaal of een rivier, aan
de orde komen. Dat de brug in het alge
meen ook onze dichters vaak heeft geïn
spireerd, toont Balk door de verschillen
de hoofdstukjes in te leiden met enkele
dichtregels, die men overigens ook nogal
eens in de tekst tegenkomt. We hebben
het boekje met bijzonder veel plezier ge
lezen en het zal menigeen, die niet direct
tot de relatie-kring van Shell behoort,
kunnen spijten, dat zij het niet hebben
ontvangen. Maar: van Shell vernamen
we, dat er nog een aantal exemplaren
voor belangstellenden beschikbaar is.
Men kan zich daarvoor wenden tot Shell
Nederland BV, Hofplein 20, 3032 AC
Rotterdam, afd. PAE/5. Men moet er
wel gauw bij zijn, want de voorraad is
beperkt. Evenals vorige 'journaals' is ook
dit boekje met vele foto's, deels in kleur,
geillustreerd. De Lange/Van Leer, De
venter drukte het met grote zorg. Dit
bruggenjournaal is opgedragen aan de
Koninklijke Schippersvereniging 'Schut-
tevaer'.
Jaarboek Die Haghe. De 90-jarige
historische vereniging Die Haghe heeft
bijna gedurende haar gehele bestaan een
jaarboek uitgegeven en steeds in hetzelf
de formaat. Alleen vijf uitgaven tussen
1913 en 1920 hadden een afwijkend, gro
ter formaat.
Met het jaarboek 1980, handelende over
1979, is het formaat vernieuwd. De
hoogte is weliswaar dezelfde gebleven,
