I
De Winterkerk in de Sintmaartenskerk
In het nummer van februari 1980 stond
een artikel van de 'werkgroep open koor'
over: Een 'winterkerk' in de Sint Maarten
te Zaltbommel. In het oktobernummer
van de afgelopen jaargang werd er aan dit
onderwerp opnieuw enige aandacht aan
besteed. Thans laten we de secretaris van
de Stichting Sint Maaren nog wat uitvoe
riger aan het woord.
De stichting Sint Maarten, die belast is
met de restauratie van kerk en toren, en
die verantwoordelijk is voor het plan (en
de uitvoering ervan) van de zogenoemde
winterkerk is de redactie erkentelijk voor
de geboden gelegenheid, haar visie te ge
ven op het plan in kwestie, temeer daar in
het hierboven vermelde artikel niet de
indruk wordt vermeden dat de winter
kerk als een deus ex machina uit de koor
gewelven is neergedaald.
Terloops willen we vermelden dat niet
iedereen gelukkig is met de benaming
winterkerk, want het is echt niet de be
doeling het bouwwerk alleen in de win
termaanden te gebruiken. De naam
'koorkerk' lijkt ons beter.
Het uitgangspunt van de kerkvoogdij
van de hervormde gemeente van
Zaltbommel was en is dat restauratie van
de kerk ten koste van vele miljoenen ge
meenschapsgeld slechts dan geoorloofd
is als de kerk na de restauratie gedurende
het gehele jaar bruikbaar is. Alleen onder
deze voorwaarde wilde ze participeren in
de restauratiestichting. Het bestuur van
de stichting Sint Maarten deelde en deelt
deze zienswijze.
Het plan de winterkerk te bouwen is pas
ontstaan nadat alle andere mogelijkheden
voor gebruik-het-gehele-jaar-door on
derzocht waren.
Het is duidelijk dat het gaat om verwar
ming van de kerk. Zonder verwarming is
de kerk slechts gedurende enkele zomer
maanden 'bewoonbaar'. Op 23 mei 1980
bv. werd er een concert gegeven door
Nelleke Geesink, Bert Maas en Emmy
Verhey, en daarbij moesten de handen
van de pianiste met een straalkacheltje
soepel worden gehouden!
De stichting heeft laten onderzoeken of
verwarming van de hele kerk mogelijk is.
Dat zou dan een vloerverwarming moe
ten worden. De bouw- en installatiekos-
ten bleken aanzienlijk te zijn: bouwkun
dige voorzieningen zouden een bedrag
ZO ZAL HET KOOR VAN DE
SINTMAARTENSKERK ER UIT ZIEN ALS DE
'KOORKERK' GEREED ZAL ZIJN
van minstens 650.000 vergen, en de
verwarmingsinstallatie zelf kwam op
minstens een kwart miljoen.
De stookkosten moeten op minimaal
18.000 per jaar worden getaxeerd.
De jaarlijkse lasten zouden de draag
kracht van de kleine hervormde gemeen
te ver te boven gaan.
We gaan maar voorbij aan de vraag welke
de gevolgen van verwarming van het
schip zouden zijn voor het orgel (wisse
lende temperaturen) en voor de gewelf
schilderingen. En ook aan de vraag of de
fundering van het eeuwenoude gebouw
een dergelijke drastische ingreep zou
kunnen verdragen.
Geen verwarming van de gehele kerk
dus. Van een deel ervan misschien? De
mogelijkheid werd onder ogen gezien
het koor door een glazen wand van het
schip te scheiden en alleen het koor te
verwarmen. De investerings- en exploi
tatiekosten zouden dan in elk geval veel
lager komen te liggen, maar er bleken
twee onoverkomenlijke bezwaren te zijn:
de scheidingswand zou funest zijn voor
de acoustiek van het orgel, en de zeer
